مدیریت آب و اقتصاد
جمال فتح اللهی؛ سید محمد باقر نجفی؛ شیما فرهنگیان
چکیده
شناسایی عوامل موثر و تعیینکننده کمآبی در هر منطقه شرط لازم برای مدیریت صحیح عرضه و تقاضای آب و بسترسازی برای سازگاری با کمآبی است. هرچند استان کرمانشاه بر اساس شاخصهای متداول تعیین بحران آب در وضعیت بحران قرار ندارد اما تداوم وضع موجود به بحران خواهد رسید و نیازمند بازنگری در رویکردهای مدیریت منابع آب استان است. این پژوهش در ...
بیشتر
شناسایی عوامل موثر و تعیینکننده کمآبی در هر منطقه شرط لازم برای مدیریت صحیح عرضه و تقاضای آب و بسترسازی برای سازگاری با کمآبی است. هرچند استان کرمانشاه بر اساس شاخصهای متداول تعیین بحران آب در وضعیت بحران قرار ندارد اما تداوم وضع موجود به بحران خواهد رسید و نیازمند بازنگری در رویکردهای مدیریت منابع آب استان است. این پژوهش در چارچوب نظری نهادگرایی و با کمک فرایند تحلیل سلسله مراتبی به دنبال شناسایی و اولویتبندی عوامل تعیینکننده کمآبی در استان کرمانشاه است. به این منظور با کمک روش دلفی و ابزار تحلیل سلسله مراتبی و نرمافزار EXPERT CHOICE این عوامل شناسایی و اولویتبندی شد. نتایج حاکی از آن است که برخلاف رویکردهای متعارف مدیریت منابع آب که بیشتر بر مدیریت عرضه آب تاکید میشود، نقش عوامل طرف تقاضا در مساله کمآبی استان کرمانشاه بسیار تعیینکنندهتر است به طوریکه 72/5 درصد از مساله کمآبی توسط این عوامل توضیح داده میشود. عوامل طرف تقاضا به ترتیب اولویت و سهم در کمآبی عبارتند از: بهرهوری پایین آب در بخش کشاورزی (0/42)، برداشت بیرویه از منابع زیرزمینی (0/21)، ساختار تولید بخش کشاورزی (0/13)، صادرات آب مجازی (0/10)، اتلاف آب در مسیر (0/06)، فرهنگ مصرف آب (0/05)، نداشتن کنتور (0/03). در طرف عرضه نیز میزان بارش (0/38)، بیلان آب (0/18)، تبخیر (0/18)، عدم تطابق زمانی بارش و مصرف (0/13)، نوع بارش (0/05)، نوسان بارش (0/05) و عدم بهرهبرداری کافی از آب خاکستری (0/03) بهترتیب بیشترین نقش را در ایجاد تنش دارند
