ORIGINAL_ARTICLE
سرمقاله و یادداشت کوتاه
سرمقاله:
مدیریت سیلاب به زبان ساده
کاظم اسماعیلی/ عضو هیئت تحریریه
یادداشت کوتاه:
رویکرد نوین در دانش آبخیزداری
کمالالدین ناصری/ دانشیار دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد
آبخیزداری و مدیریت سیلاب
علیرضا صحرایی/ مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی
https://jwsd.um.ac.ir/article_31280_ca42735876aa71ffdd05e95e2efef113.pdf
2019-08-23
0
0
10.22067/jwsd.v6i1.83582
مدیریت سیلاب
خطرپذیری سیلاب
بیمه سیلاب
مدیریت بحران
کاظم
اسماعیلی
kazem.esmaili@gmail.com
1
دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
کمالالدین
ناصری
klnaseri@um.ac.ir
2
دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
علیرضا
صحرایی
jwsd@um.ac.ir
3
منابع طبیعی و آبخیزداری استان خراسان رضوی
AUTHOR
کاظم اسماعیلی/ عضو هیئت تحریریه
1
کمالالدین ناصری/ دانشیار دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد
2
علیرضا صحرایی/ مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی
3
ORIGINAL_ARTICLE
تعیین بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب در زراعت ذرت دانهای و علوفهای تحت سامانههای آبیاری مدرن و سنتی در استان همدان
با توجه به اهمیت فراوان آب بهعنوان کمیابترین نهاده کشاورزی، در سالهای اخیر افزایش بهرهوری آبیاری مورد توجه قرار گرفته است. در تحقیق حاضر با استفاده از سه شاخص بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب شامل BPD ،CPD و NBPD، در دو سامانه آبیاری سنتی و مدرن (کلاسیک) برای محصولات ذرت دانهای و علوفهای در استان همدان اندازهگیری و مقایسه بهرهوری آبیاری انجام شده است. بنابراین ابتدا به روش نمونهگیری تصادفی بهرهبرداران انتخاب و سپس دادههای لازم از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه جمعآوری شد. میانگین بهرهوری فیزیکی آب برای ذرت دانهای در سامانه آبیاری سنتی و مدرن به ترتیب 0/82 و 1/08 و برای ذرت علوفهای به ترتیب 5/11 و 6/67 کیلوگرم بر هر مترمکعب آب حاصل شد. میانگین بهرهوری اقتصادی آب برای ذرت دانهای در سامانه آبیاری سنتی و مدرن به ترتیب برابر 2849 و 3665 و برای ذرت علوفهای به ترتیب برابر 7678 و 10068ریال بر هر مترمکعب آب به دست آمد. در سامانه آبیاری مدرن، بالاترین بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب برای ذرت دانهای در شهرستانهای اسدآباد و نهاوند حاصل شد و بالاترین بهرهوری فیزیکی برای ذرت علوفهای در نهاوند و تویسرکان و بالاترین بهرهوری اقتصادی در بهار و نهاوند مشاهده شد. با توجه به نتایج این تحقیق، میتوان ادعا کرد استفاده از سامانه آبیاری مدرن باید جایگزین سامانه آبیاری سنتی برای کشت ذرت دانهای و علوفهای شود. همچنین در منطقه بهار باید کشت ذرت علوفهای از الگوی کشت منطقه حذف شود. نتایج بهدستآمده علاوه بر کاهش مصرف آب کشاورزی متضمن منافع اقتصادی برای کشاورزان نیز میباشد.
https://jwsd.um.ac.ir/article_31415_72718b6fe81c291ac301a4bb300d816e.pdf
2019-08-23
1
8
10.22067/jwsd.v6i1.69891
الگوی کشت
منابع آبی
رتبهبندی شهرستانها
سید محسن
سیدان
seyedan1969@gmail.com
1
سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان
AUTHOR
مهدی
متقی
m.motaghi@areeo.ac.ir
2
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی همدان
LEAD_AUTHOR
احسانی، م. و خالدی، ه. 1382. بهرهوری آب کشاورزی. کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران (وزارت نیرو)، تهران.
1
جوان، ج. و فال سلیمان، م. 1387. بحران آب و لزوم توجه به بهرهوری آب کشاورزی در نواحی خشک (مطالعه موردی: دشت بیرجند). مجله جغرافیا و توسعه، 11: 138–115.
2
جعفری، ع.م. و رضوانی، س. م. 1383. ارزیابی فنی و اقتصادی سامانههای آبیاری بارانی اجرا شده در مزارع سیبزمینی در استانهای همدان و اصفهان. گزارش نهایی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان.
3
حیدری، ن. و حقایقی، الف. 1385. کارایی مصرف آب آبیاری محصولات عمده مناطق مختلف کشور. اولین همایش ملی مدیریت شبکههای آبیاری و زهکشی، دانشگاه چمران، اهواز.
4
حیدری، ن.، دهقانی سانیج ح. و علائیتفتی، م. 1395. مدیریت تقاضا و مصرف آب کشاورزی در ایران. ناشر کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، تهران.
5
روستا، ا. 1389. بررسی بهرهوری آب کشاورزی در مناطق دچار خشکسالی مطالعه موردی شهرستان مرودشت. پنجمین همایش ملی ایدههای نو در کشاورزی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان.
6
ﺳﻼﻣﯽ، ﺡ.ﺍ. 1376. ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻭ اندازهگیری ﺑﻬﺮهﻭﺭﯼ ﺩﺭ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﯼ. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﯼ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ، 7: 18-31.
7
عباسی، ف.، عباسی، ن. و توکلی، ع. 1396. بهرهوری آب در بخش کشاورزی؛ چالشها و چشماندازها. فصلنامه آب و توسعه پایدار، 4(1):141-144.
8
غالبی، س. 1395. بررسی و ارزیابی نقش مدیریتهای مختلف آبیاری بر کارایی مصرف آب در سطح بهرهبرداران ذرتکار استان قزوین. گزارش نهایی. نشریه شماره 2057. موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی.
9
کنعانی، ا.، اخوان، س. و دهقانیسانیج، ح. ۱۳۹۴. بررسی عملکرد و کارایی مصرف آب ذرت علوفهای در روش آبیاری قطرهای سطحی و زیرسطحی، کنفرانس و نمایشگاه مهندسی آب. شرکت همایش فرازان، تهران.
10
وزارت جهاد کشاورزی، 1395. آمارنامه کشاورزی (جلد اول). معاونت برنامهریزی و اقتصادی، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات.
11
وزارت جهاد کشاورزی، 1395. آمارنامه کشاورزی (جلد دوم). معاونت برنامهریزی و اقتصادی، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات.
12
وزارت نیرو، 1394. گزارش سالانه منابع آب زیرزمینی دشت همدان–بهار. دفتر مطالعات منابع آب استان همدان. شرکت سهامی آب منطقهای استان همدان.
13
وظیفهدوست، م.، علیزاده، ا.، کمالی، غ. و فیضی، م. 1387. افزایش بهرهوری آب کشاورزی در مزارع تحت آبیاری. منطقه برخوان اصفهان. مجله آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، 22(2): 484-495.
14
FAO. 2003. Irrigation in the Middle East region in figures, UN.
15
FAO. 2015. Fao’s global information system on water and agriculture.
16
Kledzik R., Kropkowski M., Dudek S., Kuśmierek-Tomaszewska R. and Żarski J. 2017. Evaluation of economic efficiency of irrigation in corn for grain production in 2005-2016. Infrastructure and Ecology of Rural Areas, 2(1): 587–598.
17
Liu J., Zehnder A.J.B. and Yang H. 2008. Drops for crops: modeling crop water productivity on a global scale. Global NEST Journal, 10(3): 295-300.
18
Montazar A. and Kosari H. 2007. Water productivity analysis of some irrigated crops in Iran. Proceedings of the International Conference of Water Saving in Mediteranian Agriculture and Future Needs, Valenzano, Italy, Series B, 56(1): 109-120.
19
Sadras V.O., Grassini P. and Steduto P. 2011. Status of water use efficiency of main crops. The state of world’s land and water resources for food and agriculture (SOLAW). FAO, Rome and Earthscan, London. Available from http://www. fao. org/fileadmin/templates/solaw/files/thematic_reports/TR_07_web.
20
Zwart S.J. and Bastiaanssen W.G.M. 2004. Review of measured crop water productivity values for irrigated wheat, rice, cotton and maize. Agricultural Water Management, 69(2):115-133.
21
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی لزوم حذف باغات پسته مازاد در استان کرمان براساس معیارهای فنی، اخلاقی، اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی
این موضوع که در استان کرمان باغات پسته مازاد وجود دارد، مورد قبول همه میباشد، اما دو نکته اساسی وجود دارد که حل مسئله را با مشکل مواجه کرده است. نکته نخست این که چه سطحی از باغات پسته مازاد بوده و بایستی حذف شوند. نکته دوم مقاومتهای مختلفی است که با توجیهات مختلف در برابر حذف باغات اضافه وجود دارد. پاسخگویی به این دو سئوال، با مراجعه به مطالعات کتابخانهای و همچنین تکمیل پرسشنامه از نمونهای 1597 نفره از پستهکاران منطقه صورت گرفت. نتایج نشان داد که در صورت استفاده از سامانه آبیاری غرقابی، 75 هزار هکتار (75 درصد از کل) از باغات پسته دو شهرستان انار و رفسنجان مازاد بوده و بایستی حذف شوند. استفاده از فناوری پیشرفته از قبیل سامانه آبیاری تحت فشار و افزایش راندمان مصرف آب تا 90 درصد نیز نمیتواند از حذف شدن باغات جلوگیری کند. در این شرایط نیز بایستی 52 هزار هکتار از باغات پسته حذف شوند. نتایج همچنین نشان داد که بر مبنای 5 معیار فنی، اخلاقی، اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی، حذف باغات پسته مازاد دو شهرستان انار و رفسنجان در استان کرمان توجیهپذیر است.
https://jwsd.um.ac.ir/article_31586_416dc43c5505a64e11e4d734c1881279.pdf
2019-08-23
9
14
10.22067/jwsd.v6i1.71823
باغات مازاد
پسته
نسبت آب به زمین
محمد
عبدالهی عزت آبادی
abdolahi@pri.ir
1
پژوهشکده پسته
LEAD_AUTHOR
جوانشاه، ا.، صالحی، ف. و عبدالهی عزتآبادی، م. 1382. اولویتبندی روشهای آبیاری و ارائه اقتصادیترین روش در راستای استفاده بهینه از منابع آب کشاورزی در باغات پسته استان کرمان. طرح مشترک سازمان مدیریت و برنامهریزی استان کرمان و موسسه تحقیقات پسته کشور.
1
سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان 1396. گزارش سالیانه.
2
شرکت سهامی آب منطقهای کرمان. 1396. گزارش سالیانه.
3
عبدالهی عزتآبادی، م. 1387. نقش سیاستگذاری ناهماهنگ در توسعه ناپایدار کشت پسته با تأکید بر منابع آبی. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 16(63): 117-137.
4
عبدالهی عزتآبادی، م. و جوانشاه، ا. 1386. بررسی اقتصادی امکان استفاده از روشهای نوین عرضه و تقاضای آب در بخش کشاورزی : مطالعه موردی مناطق پسته کاری شهرستان رفسنجان. فصلنامه پژوهش و سازندگی. 20(1): 113-126.
5
عبدالهی عزتآبادی، م.، صداقتی، ن.، صداقت، ر.، محمدی محمدآبادی، ا.، میرزایی، س. و ابارقی، غ. 1397. بررسی اقتصادی مدیریت آبیاری باغهای پسته در شهرستانهای انار و رفسنجان. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، پژوهشکده پسته.
6
فراهانی، س. 1389. اقتصاد منابع طبیعی از منظر اسلام (اصول و مبانی). انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. تهران. 351 صفحه.
7
موذنپور کرمانی، م.، محمدی محمدآبادی، ا.، بادیهنشین، ع. و نوری ح. 1396. اندازهگیری تبخیر، تعرق و ضریب گیاهی پسته در منطقه رفسنجان. نشریه هواشناسی کشاورزی، 5(2): 47-55.
8
Abu-Sway M. 1998. Towards an Islamic jurisprudence of the environment. http://www.fau.edu/~mabusway/Islam_and_Environment.pdf.
9
Ferguson L. and Haviland D.R. 2016. Pistachio Production Manual. University of California. Agriculture and Natural Resources Publication.
10
Schmidt O. and Plate E.J. 1983. Optimization of reservoir operation for irrigation and determination of the optimum size of the irrigation area, The Hamburg Symposium, IAHS Publ. no. 147.
11
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی ریسکپذیری شبکه توزیع آب شهر گرمسار به روشهای باینری و تاپسیس با استفاده از GIS
با افزایش جمعیت شهرنشین در کشور و توسعه روزافزون شهرها از یک طرف و ادامه روند خشکسالی و کاهش نزولات جوی از طرف دیگر تأمین آب آشامیدنی به یکی از چالشهای مهم در امور مدیریت منابع آب تبدیل شده است. به این دلیل ضرورت اقدامات پیشگیرانه بهمنظور کاهش هدر رفت آب ناشی از تلفات در خطوط شبکه آب به یکی از نیازهای اصلی سیستم آبرسانی شهری تبدیل شده است. در پژوهش حاضر وضعیت موجود شبکه توزیع آب شهر گرمسار بررسی شد و بهکمک ترکیب اطلاعات توصیفی با اطلاعات مکانی و همچنین اطلاعات سنجشازدور در طول زمان توسعه، ریسکپذیری شبکه توزیع آب شرب شهر گرمسار به دو روش باینری و تاپسیس بررسی و نقشه خطرپذیری شکست یا خرابی در لولهها در اثر پوسیدگی، ترکیدگی، فشار و نشت ترسیم شد. نتایج نشان داد روش تاپسیس (63 درصد صحت) نسبت به روش باینری (45 درصد صحت) در پیشبینی اتفاقات شبکه توزیع آب عملکرد بهتری داشته است. همچنین براساس نقشه ریسکپذیری لولهها میزان لولههایی که ریسکپذیری بالایی دارند حدود ۱۲۰۰۰ متر است که با در نظر گرفتن هزینههای خرید و اجرای لوله در مجموع معادل کمتر از هزینه یک سال تلفات آب در شبکه خواهد شد. این هزینه مازاد بر هزینه آب بهحساب نیامده است و باید صرفاً بهمنظور اصلاح شبکه هزینه شود.
https://jwsd.um.ac.ir/article_31613_401dcd2d94ed6e278fddf4718f186e2d.pdf
2019-08-23
15
22
10.22067/jwsd.v6i1.73620
ریسک پذیری
تاپسیس
باینری
ایده آل منفی
Water Gems
سیدامید
میرمحمدصادقی
osadeghi10@gmail.com
1
دانشگاه شهرکرد
LEAD_AUTHOR
محمد
نبویان پور
nabavianpour@gmail.com
2
دانشگاه اصفهان
AUTHOR
باهری، ع.، برون، ی.، محمودنژاد، ع. و جرفی، م. 1392. ارزیابی احتمال وقوع ترک خستگی و شکست در لولههای حفاری تحت سیال حفاری. کنفرانس ملی مهندسی مکانیک ایران. دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
1
تابش، م. و عابدینی، ا.ع. 1384. تحلیل شکست لولهها در شبکه آبرسانی شهری. نشریه علمی-پژوهشی تحقیقات منابع آب ایران، 1(1): 78-89.
2
تابش، م.، آقایی، ا. و سلطانی، ج. 1390. مطالعه نرخ شکست لولههای اصلی آبرسانی شهری با استفاده از روشهای هوشمند و رگرسیونی. نشریه علمی-پژوهشی آب و فاضلاب، 22(2): 2-14.
3
جبل عاملی، م. 1386. رتبهبندی ریسک پروژه با استفاده از فرآیند تصمیمگیری چند معیاره. دانشگاه علم و صنعت. تهران. ایران.
4
عابدینی، س.، قطبی، م.ح. و دادپور، م.ح. 1394. شناسایی و ارزیابی ریسک در پروژههای عمرانی (مطالعه موردی: مسکن مهر استان قم). کنفرانس بینالمللی پژوهشهای نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری. موسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ایلیا، استانبول، ترکیه.
5
عالم تبریز، ا. و حمزهای، ا. 1390. ارزیابی و تحلیل ریسکهای پروژه با استفاده از رویکرد تلفیقی مدیریت ریسک استاندارد PMBOK و تکنیک RFMEA. نشریه علمی-پژوهشی مطالعات مدیریت صنعتی، 9(23): 1-19.
6
یوسفی، ا.، ناصری، پ. و نیلیپور طباطبایی، س.ا. 1393. ارائه مدل ارزیابی ریسک پروژه با استفاده از رویکرد تصمیمگیری چند هدفه. نشریه علمی-پژوهشی مهندسی صنایع، 48(1): 125-135.
7
Chopman C and Ward S. 2003. Project Risk Management. John Wiley & Sons, Southampton.
8
Giustolisi O., Laucelli D and Savic D. 2006. Development of Rehabilitation Plans for Water Mains Replacement Risk and Cost- benefit Assessment. Civil Engineering and Environmental Systems, 23: 175-190.
9
Ketler A.J. and Goulter I.C. 1985. An Analysis of Pipe Breakage in Urban Water Distribution Networks. Canadian Journal of Civil Engineering, 12: 286-293.
10
Sadeh N. and Rezaian S. 2017. Risk management and Control of Dams Based on Integrating TOPSIS and RAM-D Techniques (Case Study: Paveh Rood Dam, Iran). Environmental Energy and Economic Research, 1: 363-372.
11
Zhao J., Jin J., Xu j., hang Q., Chen y. and Han D. 2016. Water Resources Risk Assessment Model based on the Subjective and Objective Combination Weighting Methods. Water Resource Management, 30: 3027-3042.
12
ORIGINAL_ARTICLE
میزان اثربخشی هوشمندسازی سامانههای آبیاری فضای سبز در کاهش مصرف (مطالعه موردی: پارک رازی تهران)
یکی از عوامل محدودکننده گسترش فضای سبز به عنوان یکی از اساسی ترین عوامل پایداری حیات طبیعی و انسانی در شهرنشینی نوین، کمبود منابع آب قابل دسترس می باشد. این محدودیت به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک بیشتر مطرح است. با افزایش جمعیت کلان شهر تهران در معرض تنشهای آبی شدیدتری قرار خواهد گرفت و اصلاح الگوی مصرف آب در بخش فضای سبز بسیار ضروری است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثربخشی سامانههای آبیاری هوشمند در کاهش مصرف آب فضای سبز طراحی انجام گردید. در این راستا سامانه آبیاری هوشمند برای فضای سبز مورد مطالعه اجرا گردید و عملکرد این سامانه با سامانه آبیاری رایج (دستی) مقایسه گردید. برنامه زمانی آبیاری هوشمند بر اساس محاسبه نیاز آبی فضای سبز به کنترل کنندهی سامانه معرفی شد. زمان آبیاری بهینه نیز متناسب با نیاز آبی فضای سبز با استفاده از مدل بهینهساز به دست آمد. نتایج مطالعه نشان داد با روش انجام شده صرفه جویی در مصرف آب با هوشمندسازی آبیاری ماهانه و هفتگی به ترتیب 6 و 15 درصد می باشد. صرفه جویی مصرف آب در حالت هفتگی معادل 26445 لیتر صرفه جویی آب در مساحت حدود2500 مترمربع بوده است. در روش پیشنهادی بر طبق شرایط تحقیق، میزان صرفه جویی آب برای هر متر مربع 10/6 لیتر برآورد گردید. با توجه به مساحت کل پارک ها در شهر تهران، با بهبود مدیریت آبیاری در سامانه های آبیاری فضای سبز به روش پیشنهادی می توان ماهانه در حدود 288000 متر مکعب آب صرفه جویی نمود. روش پیشنهادی پیچیدگی و هزینه اجرایی چندانی ندارد و می تواند مورد استفاده سازمان ها و نهادها خصوصی و دولتی قرار گیرد.
https://jwsd.um.ac.ir/article_31325_9dc33306ab2bc0562fb29c93c8bd7042.pdf
2019-08-23
23
28
10.22067/jwsd.v6i1.71208
فضای سبز
آبیاری
صرفه جویی آب
بهینه سازی آبیاری
هوشمندسازی
امیرناصر
سعیدالذاکرین
n.s.zakerin@gmail.com
1
دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره)
AUTHOR
بیژن
نظری
nazari.bijan@gmail.com
2
دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)
LEAD_AUTHOR
هادی
رمضانی اعتدالی
hadietedali@yahoo.com
3
دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)
AUTHOR
ابراهیمی، ح. و یزدانی، و. 1392. محاسبه تبخیر و تعرق فضای سبز به روش سبال (مطالعه موردی پارک ملت مشهد). نشریه پژوهشهای حفاظت آب و خاک، 20(3): 133-151.
1
امیریان، س.، مانشتی، م، ج.، ملکی، ف. و عزیزی، م. 1390. طراحی و اجرای سامانه آبیاری فضای سبز به صورت نیمه خودکار. همایش علمی سالانه دانشگاه رازی. دانشگاه رازی. کرمانشاه.
2
باشیزادگان، ح.، چوپلی، ر.، کشاورزی، ر. و موسوی، س.م. ۱۳۹۴. رویکرد تحویل حجمی آب در بهره برداری از شبکههای آبیاری و زهکشی (مطالعه موردی شبکه آبیاری و زهکشی آبپخش). اولین همایش مدیریت تقاضا و بهرهوری مصرف آب. دانشگاه همدان. همدان.
3
جعفری، ع.م.، بهراملو، ر.، رضوانی، م. 1384. اندازهگیری بهرهوری آب در سامانههای آبیاری تحت فشار در ایران: مطالعه موردی در استان همدان. پنجمین کنفرانس دوسالانه اقتصاد کشاورزی ایران. دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان.
4
جوکندان، ا.د. 1389. ارزیابی و مقایسه سه روش آبیاری در رفیوژهای فضای سبز اصفهان، پایاننامه کارشناسی ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی. دانشکده کشاورزی. دانشگاه صنعتی اصفهان.
5
عباسی، ف.، سهراب، ف. و عباسی، ن. 1394. راندمانهای آبیاری: تغییرات زمانی و مکانی آن در ایران، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان تحقیقات. جلد 3. آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی.
6
کیخسروی، ح.ر. 1386. برآورد آب مورد نیاز گیاهان فضای سبز. سومین همایش ملی فضای سبز و منظر شهری، زمستان. شهرداری کیش. کیش.
7
محمدزاده، ف.، قیصری، م.، دادگستر، ا.ح. و کیانی، م. 1390. بررسی مدیریت و بهرهبرداری آبیاری در فضای سبز شهر. یازدهمین سمینار سراسری آبیاری و کاهش تبخیر. دانشگاه باهنر کرمان. کرمان.
8
مصطفیزاده فرد، ب. 1385. افزایش راندمان آب مورد مصرف پارکها و فضای سبز اصفهان. طرح تحقیقاتی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان.
9
Criddle W.D., S. Davis Pair C.H and Shockley D.G. 1956. Methods; for evaluating irrigation systems. US Dep. Agriculture Handbook, 82: 2-11.
10
Christiansen J.E. 1942. Irrigation by sprinkling. California Agricultural experiment station. Bulletin 670.University of California, Berkeley, USA.
11
Dabbous B. 1962. A study of sprinkler uniformity evaluation methods, Master degree Thesis, Utha state University.
12
Dukes M.D. 2012. Water Conservation Potential of Landscape irrigation smart controllers, American Society of Agricultural and Biological Engineers, 55(2): 563-569.
13
Hart W.E and Reynolds W.N. 1965. Analytical design of sprinkler systems. Transactions of the ASAE, 8(1): 83-89.
14
Heerman D.F. 1983. Design and operation of farm irrigation system, ASAE, 51: 591-600.
15
Maroufpoor E., Farabi A., Gomrniya H. and YaminMoshrefi G. 2010. Evaluation of Uniformity Coefficients for Sprinkler Irrigation Systems under Different Field Conditions in Kurdistan Province (Northwest of Iran) Soil and Water Research, 4: 139-145.
16
Pittenger D.R., Shaw D.A. and Richie W.E. 2004. Evaluation of weather-sensing landscape irrigation controllers, Report submitted to Office of Water Use Efficiency, California Department of Water Resources.
17
Wilkox J.C. and Swails G.E. 1947. Uniformity of water distribution by some undertree orchard sprinkler. Journal of Scientific Agriculture, 27: 565-586.
18
ORIGINAL_ARTICLE
کاربرد آبیاری تکمیلی در زراعت گندم دیم
آبیاری تکمیلی در کاهش احتمال خطر و افزایش ثبات و پایداری عملکرد محصولات کشت دیم مؤثر است. در واقع، آبیاری تکمیلی یک مداخله موقت است و به نحوی طراحی میشود که بتوان در زمانی که آب فراهم است، تعرق طبیعی گیاه را افزایش داد. از طرف دیگر در زمانی که بارندگی برای رشد گیاه زراعی کافی است، نامناسب است. در شرایط آبیاری تکمیلی میتوان با یک یا دو بار آبیاری در مراحل حساس رشد، از بروز تنش خشکی در مساحت قابل توجهی از اراضی دیم جلوگیری نمود. در این مقاله، شرایط آبیاری تکمیلی گندم دیم در پاییز و بهار، ارقام مناسب برای آبیاری تکمیلی و توصیههای ترویجی کاربردی در اقلیمهای سرد و معتدل شامل استانهای خراسان شمالی، زنجان، کردستان، کرمانشاه، لرستان، فارس و آذربایجان شرقی ارائه شده است.
https://jwsd.um.ac.ir/article_31539_aee88212736d45087a214ae9d3e320de.pdf
2019-08-23
29
34
10.22067/jwsd.v6i1.77251
آبیاری تکمیلی
ارقام مناسب
توصیه های ترویجی
گندم دیم
مناطق مستعد کشت
محمد
کریمی
karimi.irri@gmail.com
1
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
LEAD_AUTHOR
محمد
جلینی
mjolaini_re@yahoo.com
2
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
AUTHOR
بابازاده، ح.، شاهرخی، ف.، منشوری، م. و داوودی، ف. 1390. بررسی تأثیر آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم دیم منطقهی ابهر، استان زنجان. مجله مهندسی منابع آب، 4: 75-84.
1
تاتاری، م.، احمدی، م.م. و عباسی علی کمر، ر. 1391. اثر آبیاری تکمیلی بر رشد و عملکرد گندم دیم. نشریه پژوهشهای زراعی ایران، 10(2): 448-455.
2
تدین، م.ر. و امام، ی. 1386. اثر آبیاری تکمیلی و مقدار فراهمی آب بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک دو رقم گندم دیم. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 11(42)(الف): 145-156.
3
توانپور، ن. و قائمی، ع.ا. 1395. پهنهبندی استان فارس از نظر کشت گندم پاییزه دیم براساس پارامتر بارش و عوامل مورفولوژیکی. نشریه آبیاری و زهکشی ایران، 10(4): 544-555.
4
توشیح، و. 1381. بررسی عملکرد گندم دیم رقم سبلان تحت آبیاری تکمیلی. مجله علوم خاک و آب، 16(2): 231-240.
5
توکلی، ع.، مهدوی مقدم، م. و سالمی، ح.ر. 1393. اثر آبیاری تکمیلی و کود نیتروژن بر ضرایب همبستگی صفات و شاخصهای تحمل به خشکی گندم نان در زراعت دیم. نشریه تولید گیاهان زراعی، 7(4): 143-159.
6
حقپرست، ر. 1392. اصول زراعت گندم دیم: آمیخته دانش جدید و بومی، انتشارات آموزش و ترویج کشاورزی، 122 صفحه.
7
داودی، ف.، دانشی، ن. و خدادادی، م. 1386. بررسی تأثیر آبیاری تکمیلی بر عملکرد کمی و کیفی گندم دیم. نهمین سمینار سراسری آبیاری و کاهش تبخیر، کرمان، ایران.
8
روحی، ا. 1394. ارزیابی خصوصیات زراعی و عملکرد دانه ژنوتیپهای مختلف تریتیکاله و گندم دیم با آبیاری تکمیلی. مجله فنآوری تولیدات گیاهی، 15(1): 113-126.
9
صیادیان، ک. و طلیعی، ع.ا. 1379. بررسی اثر آبیاری تکمیلی در زراعت گندم دیم. مجله علوم خاک و آب، 14(1): 57-68.
10
طهماسبی سروستانی، ز.، روحی، ا. و مدرس ثانوی، س. 1380. بررسی خصوصیات کمی کیفی عملکرد ژنوتیپهای گندم دیم تحت شرایط آبیاری تکمیلی. مجله علوم زراعی، 3(1): 47-55.
11
فعلهکری، ح.، اقبال قبادی، م.، محمدی، غ.ر.، جلالی هنرمند، س.، قبادی، م. و سعیدی، م. 1393. اثر آبیاری تکمیلی و کود نیتروژن بر شاخصهای رشدی دو رقم گندم دیم در شرایط کرمانشاه. فصلنامه علمی پژوهشی فیزیولوژی گیاهان زراعی، 6(22): 101-113.
12
کلهر، م.، احمدوند، ع.، پزشکپور، پ.، پرویزی، ف.، ملایی رباتی، غ. و یارمحمدیان، م. 1390. بررسی تأثیر آبیاری تکمیلی بر عملکرد گندم دیم (آذر 2) در استان لرستان. گزارش نهایی. موسسه تحقیقات خاک و آب، شماره ثبت: 39313.
13
موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، بخش تحقیقات غلات و مدیریت منابع. 1396. دستورالعمل فنی کشت گندم دیم در اقلیم معتدل و سرد کشور.
14
نخجوانی مقدم، م.م.، قهرمان، ب.، داوری، ک.، علیزاده، ا.، دهقانی سانیج، ح. و توکلی، ع. 1395. افزایش بهرهوری بارش برای گندم دیم در شرایط مدیریت برتر زراعی و آبیاری محدود در بالادست حوضه کرخه. نشریه پژوهش آب در کشاورزی، 30(3): 301-315.
15
هادی، م.، مجنونی هریس، ا. و دلیر حسننیا، ر. 1396. بررسی ریسک کاشت و تعیین زمان مناسب آبیاری تکمیلی گندم دیم در دشت تبریز. نشریه دانش آب و خاک، 27(2): 307-320.
16
ORIGINAL_ARTICLE
مروری بر مفاهیم مدلسازی هیدرولوژی : بخش دوم، مبانی تحلیل عدم قطعیت
امروزه به سبب وجود منابع متعدد خطا و نااطمینانی، تحلیل عدم قطعیت بهعنوان بخشی جدانشدنی در مدلسازیِ هیدرولوژی پذیرفته شده است. بررسی و به کمیّت درآوردن میزان عدم قطعیت در نتایج پیشبینی مدلها، مهمترین گام، قبل از استفاده از نتایج مدلها در تصمیمگیریهای منابع آب است. کمّیسازی میزان عدم قطعیت در مدلهای هیدرولوژی به صورت توأم و همراه با واسنجی مدل انجام میشود. بنابراین لزوم توجه به واسنجی مدل و ارتباط آن با تحلیل عدم قطعیت در مدلسازی، ضروری است. مقاله مروری حاضر با هدف ارائه تعاریف و مفاهیم اولیه و ضروری در تحلیل عدم قطعیت مدلها و ارتباط آن با فرآیند مدلسازی هیدرولوژی تدوین شده است.
https://jwsd.um.ac.ir/article_31349_95ba9e72a0c9dce87ba782daa84d4238.pdf
2019-08-23
35
40
10.22067/jwsd.v6i1.66199
خطا
عدم قطعیت
قانون بیز
مونت کارلو
مجتبی
شفیعی
moj.shafiei@gmail.com
1
مرکز پژوهشی آب و محیط زیست شرق
LEAD_AUTHOR
بیژن
قهرمان
bijangh@um.ac.ir
2
دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
بهرام
ثقفیان
b.saghafian@gmail.com
3
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران
AUTHOR
پوررضا بیلندی، م.، آخوند علی، ع.، قهرمان، ب. و تلوری، ع. 1393. ارزیابی دو الگوریتم مختلف مونتکارلو زنجیرمارکف در تحلیل عدم قطعیت پارامترهای مدل توزیعی هیدرولوژیکی. نشریه پژوهشهای حفاظت آب و خاک. 21(5): 1-26.
1
شفیعی، م.، انصاری، ح.، داوری، ک. و قهرمان، ب. 1392. واسنجی و تحلیل عدمقطعیت یک مدل نیمهتوزیعی در یک منطقه نیمهخشک. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی(علوم آب و خاک)، 17(64): 137-148.
2
شفیعی، م.، قهرمان، ب.، ثقفیان، ب.، داوری، ک. و وظیفهدوست، م. 1393. واسنجی و تحلیل عدم قطعیت مدل SWAP توسط روش GLUE. مجله پژوهش آب در کشاورزی، 28(2): 477-488.
3
شفیعی، م. و قراری، ش. 1396. مروری بر مفاهیم مدلسازی هیدرولوژی: بخش اول، معرفی فرآیند مدلسازی. نشریه آب و توسعه پایدار، 4(2): 95-102.
4
Abbaspour K.C., Schulin R. and van Genuchten M.T. 2001. Estimating unsaturated soil hydraulic parameters using ant colony optimization. Adv. Water Resour, 24: 827–841.
5
Bates B.C., and Campbell E.P. 2001. A Markov chain Monte Carlo scheme for parameter estimation and inference in conceptual rainfall - runoff model-ing, Water Resour. Res., 37(4): 937–947.
6
Beven K. and Binley A. 1992. The future of distributed models: Model calibration and uncertainty prediction. Hydrol. Process, 6: 279–298.
7
Doherty J. 1994. PEST: a unique computer program for model-independent parameter optimisation. Water Down Under 94 Groundwater/Surface Hydrol. Common Interes. Pap. Prepr. Pap. 551.
8
Duan Q., Sorooshian S. and Gupta V. 1992. Effective and efficient global optimization for conceptual rainfall-runoff models. Water Resources Research, 28(4): 1015-1031.
9
Ines A.V.M. and Droogers P. 2002. Inverse modelling in estimating soil hydraulic functions: a Genetic Algorithm approach. Hydrol. Earth Syst. Sci, 6: 49–66.
10
Kundzewicz Z. 1995. Hydrological uncertainty in perspective. In: Z. Kundzewicz (ed.), New Uncertainty Concepts in Hydrology and Water Resources, University Press, Cambridge, UK, 3-10.
11
Malakoff D. 1999. Bayes offers a ‘New’ way to make sense of numbers. Science, 286: 1460–1464.
12
McKay M.D., Beckman R.J. and Conover W.J. 1979. Comparison of three methods for selecting values of input variables in the analysis of output from a computer code. Technometrics, 21: 239–245.
13
Merriam-Webster. 2003. Merriam Webster Online Dictionary. Retrieved May 26, 2003 from http://www.merriam-webster.com
14
Refsgaard J.C. and Knudsen J. 1996. Operational validation and intercomparison of different types of hydrological models. Water Resource Research, 32(7): 2189–2202.
15
Refsgaard J.C., van der Sluijs J.P., Højberg A.L. and Vanrolleghem P. 2007. Uncertainty in the environmental modelling process – A framework and guidance. Environ. Model. Softw, 22: 1543–1556.
16
Ross T.J. 1995. Fuzzy logic with engineering applications. McGraw-Hill, New York, NY, USA.
17
Schoups G., Van de Giesen N. and Savenije H. 2008. Model complexity control for hydrologic prediction. Water Resources Research, 44, W00B03, doi: 10.1029/2008WR006836.
18
Shafiei M., Ghahraman B., Saghafian B., Davary K., Pande S. and Vazifedoust M. 2014. Uncertainty assessment of the agro-hydrological SWAP model application at field scale: A case study in a dry region. Agricultural Water Management, 146: 324-334.
19
Tung Y. and Yen B. 2006. Hydrosystem engineering uncertainty analysis. McGraw-Hill Book Company, NY, USA.
20
Zhang D., Beven K. and Mermoud A., 2006. A comparison of non-linear least square and GLUE for model calibration and uncertainty estimation for pesticide transport in soils. Adv. Water Resour, 29: 1924–1933.
21
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل روند بارش با استفاده از روش نوین Sen و مقایسه نتایج روشهای متداول (مطالعه موردی: استان خراسان رضوی)
تغییرات بارش یکی از معیارهای اصلی بررسی تغییر اقلیم است که به منظور تحلیل روند آن از روشهای مختلفی استفاده میشود. هدف از انجام این پژوهش تحلیل روند دادههای بارش ماهانه، فصلی و سالانه توسط روش نوین Sen به منظور بررسی روند تغییرات بارش در استان خراسان رضوی میباشد و در آن از دادههای بارش 30 سال اخیر 39 ایستگاه بارانسنجی واقع در سطح استان استفاده شده است. به منظور مقایسه تحلیلهای روند بارش، از روشهای من-کندال، اسپیرمن و رگرسیون نیز استفاده شد. در این مطالعه برای کمی کردن نتایج گرافیکی روش Sen، تحلیلهای آماری پیشنهاد داده شد. نتایج تحلیل بارش با سه روش متداول نشان داد که بارش در ماه آبان در سطح اطمینان 95 درصد دارای روند صعودی معنیدار بوده و جز در روش رگرسیون بارش سایر ماهها، فصلها و بارش سالانه دارای روند نیستند. به طورکلی بارش ماههای آبان، خرداد، تیر و بارش فصلهای پاییز و تابستان دارای روند صعودی و سایر دورههایی که بررسی شد دارای روند نزولی بودند. همچنین تحلیل نتایج روش Sen در دستههای مقادیر کم، متوسط و زیاد نشان داد که بیشترین مقدار تغییرات مربوط به بارش زمستان و کمترین تغییرات مربوط به بارش مهر ماه است. از نظر آماری نیز مانند روش رگرسیون، بارش فصل زمستان دارای روند نزولی معنیدار بود.
https://jwsd.um.ac.ir/article_31454_02488cd605cdd5d015494061534b2d3b.pdf
2019-08-23
41
50
10.22067/jwsd.v6i1.66528
روند بارش
روش نوین سِن
من-کندال
رگرسیون خطی
اسپیرمن
سحر
خزاعی
s.khazaei88@gmail.com
1
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
LEAD_AUTHOR
رضا
براتی
r88barati@gmail.com
2
دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
احمد
قندهاری
reza.barati@modares.ac.ir
3
دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
محمدرضا
صادقی فرد
4
دانشگاه آزاد اسلامی واحد فردوس
AUTHOR
آذرخشی، م.، فرزادمهر، ج.، اصلاح، م. و صحابی، ح. 1392. بررسی روند تغییرات سالانه و فصلی بارش و پارامترهای دما در مناطق مختلف آب و هوایی ایران. نشریه منابع طبیعی ایران، 66(1):1-16.
1
عرفانیان، م.، انصاری، ح.، علیزاده، ا. و بنایان، م. 1393. بررسی تغییرات شاخصهای حدی هواشناسی در استان خراسان رضوی. نشریه آبیاری و زهکشی ایران، 8(6): 817-825.
2
علیزاده، ا. 1390. اصول هیدرولوژی کاربردی. انتشارات دانشگاه امام رضا (ع). چاپ 31. مشهد.
3
Burn D.H., Mansour R., Zhang K. and Whitfield P. H. 2011. Trends and variability in extreme rainfall events in British Columbia. Canadian Water Resources Journal, 36(1): 67-82.
4
Corder G.W. and Foreman D.I. 2014. Nonparametric statistics: A step-by-step approach. John Wiley & Sons. Second edition. New Jersey.
5
Douglas E.M. and Fairbank C.A. 2010. Is precipitation in northern New England becoming more extreme? Statistical analysis of extreme rainfall in Massachusetts, New Hampshire, and Maine and updated estimates of the 100-year storm. J. Hydrol. Eng, 16(3): 203-217.
6
Elouissi A., Sen Z. and Habi M. 2016. Algerian rainfall innovative trend analysis and its implications to Macta watershed. Arabian J. Geosci, 9(4): 1-12.
7
Fujibe F., Yamazaki N., Katsuyama M. and Kobayashi K. 2005. The increasing trend of intense precipitation in Japan based on four-hourly data for a hundred years. Sola, 1: 41-44.
8
Groisman P.Y., Knight R.W., Easterling D.R., Karl T.R., Hegerl G.C. and Razuvaev V.N. 2005. Trends in intense precipitation in the climate record. J. Clim, 18(9): 1326-1350.
9
Haktanir T. and Citakoglu H. 2014. Trend, independence, stationarity, and homogeneity tests on maximum rainfall series of standard durations recorded in Turkey. Journal of Hydrologic Engineering, 19(9): 05014009.
10
Helsel D.R. and Hirsch R.M. 2002. Statistical methods in water resources. Techniques of water-resources investigations of the United States Geological Survey. Book 4, Hydrologic Analysis and Interpretation. chapter A3, U.S. Geological Survey, 522 pages.
11
https://www.razavimet.ir
12
Kendall M.G. 1975. Rank Correlation Methods. Charless Griffin, London.
13
Kisi O. and Ay M. 2014. Comparison of Mann–Kendall and innovative trend method for water quality parameters of the Kizilirmak River, Turkey. J. Hydrol, 513: 362-375.
14
Kisi O. 2015. An innovative method for trend analysis of monthly pan evaporations. J. Hydrol, 527: 1123-1129.
15
MacQueen J.B. 1967. Some Methods for classification and Analysis of Multivariate Observations, Proceedings of 5-th Berkeley Symposium on Mathematical Statistics and Probability Berkeley, University of California Press, 1: 281-297.
16
Mann H.B. 1945. Nonparametric tests against trend. Econometrica, 13: 245–259.
17
Nazemosadat M.J. and Cordery I. 2000. On the relationships between Enso and winter rainfall in Iran. 26th National and 3rd International Hydrology and Water Resources Symposium, Inst. Engs., Australia, 20-23 November, Perth.
18
Sen Z. 2012. Innovative trend analysis methodology. J. Hydrol. Eng, 17(9): 1042-1046.
19
Sen Z. 2015. Innovative trend significance test and applications. Theor. Appl. Climatol, 127(3-4): 939-947.
20
Sen Z. 2016. Hydrological trend analysis with innovative and over-whitening procedures. Hydrological Sciences Journal, 62(2): 294-305
21
Sonali P. and Kumar D.N. 2013. Review of trend detection methods and their application to detect temperature changes in India. J. Hydrol., 476:212-227.
22
Sun C.C., Shen Z.Y., Xiong M., Ma F.B., Li Y.Y., Chen L. and Liu R.M. 2013. Trend of dissolved inorganic nitrogen at stations downstream from the Three-Gorges Dam of Yangtze River. Environ. Pollut, 180: 13-18.
23
Tabari H., Marofi S. and Ahmadi M. 2011. Long-term variations of water quality parameters in the Maroon River, Iran. Environ. Monit. Assess, 177(1-4): 273-287.
24
Tabari H. and Willems P. 2015.Investigation of stream flow variation using an innovative trend analysis approach in north- west Iran. E-proceedings of the 36th IAHR World Congress.
25
Taormina R., Chau K.W. and Sethi R. 2012. Artificial neural network simulation of hourly groundwater levels in a coastal aquifer system of the Venice lagoon. Eng. Appl. Artif. Intell, 25(8): 1670-1676.
26
Timbadiya P.V., Mirajkar A.B., Patel P.L. and Porey P.D. 2013. Identification of trend and probability distribution for time series of annual peak flow in Tapi Basin, India. ISH J. Hydraul. Eng, 19(1): 11-20.
27
Turkes M. 1996. Spatial and temporal analysis of annual rainfall variations in Turkey. Int. J. Climatol, 16(9): 1057-1076.
28
Wang Y. and Zhou L. 2005. Observed trends in extreme precipitation events in China during 1961–2001 and the associated changes in large‐scale circulation. Geophysical Research Letters, 32(17): L09707.
29
Widmann M. and Schär C. 1997. A principal component and long‐term trend analysis of daily precipitation in Switzerland. Int. J. Climatol, 17(12): 1333-1356.
30
WMO. 1998. El-nino and the clips project. World Climate News, No 13, Jun, WMO, Switzerland.
31
Wu C.L., Chau K.W.and Li Y.S. 2009. Predicting monthly streamflow using data‐driven models coupled with data‐preprocessing techniques. Water Resources Research, 45(8): W08432.
32
Wu H. and Qian H. 2016. Innovative trend analysis of annual and seasonal rainfall and extreme values in Shaanxi, China.
33
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی امکان استفاده از بارشهای شهری جهت استفاده در مصارف فضای سبز با استفاده از نرمافزار Civil Storm (مطالعه موردی بخش جنوب شهر مشهد)
رواناب ناشی از بارندگی در جوامع و مراکز صنعتی و شهری ایجاد آبگرفتگی و وقوع سیلاب را به همراه دارد که از مشکلات عمده این مناطق میباشد. دراینخصوص دو نکته حائز اهمیت است: 1- بارشها در شرایط کنونی سیلابهای شهری را ایجاد میکند و از طرفی با وجود خشکسالیهای اخیر میتواند تأمینکننده منابع آبی برای فضای سبز در مناطق شهری باشد. 2- بخش عمده بارشهای جوی بهدلیل عدم همزمانی با نیاز آبیاری و یا عدم ذخیرهسازی از دسترس خارج شده و سبب جاری شدن سیل و ایجاد خسارت میشود. در این تحقیق تعیین ظرفیت استفاده از بارش باران در سطح مناطق شهری جهت استفاده در توسعه فضای سبز شهری بررسی شد و جهت محاسبه حجم رواناب و هیدروگراف سیلاب از نرمافزار Civil Storm استفاده شده است. با استفاده از این نرمافزار مدل مناسبی جهت برآورد حجم سیلاب و راهکاری اقتصادی جهت احداث ابنیه جمعآوری روانابهای سطحی بهدست آمد. همچنین از نرمافزارهای Civil Storm ،Google Earth ،Global Mapper و AutoCad جهت ترسیم کانالها، گرهها، مسیرهای ارتباطی، حوضه و زیرحوضههای شهری و خارج شهری استفاده شد و با اضافه کردن ضریب نفوذپذیری خاک و بارش محتمل، شبیهسازی حوضه تکمیل شد. نتـایج حاصل از این مطالعه نشان میدهد قابلیت شبیهسازی حوضه جهت بررسی جریان رواناب سطحی و امکان طراحی شبکه جمعآوری رواناب و تأسیسات مورد نیاز با نرمافزار Civil Storm امکانپذیر میباشد. در نهایت حجم رواناب با دوره بازگشت 25 سال (269337 مترمکعب) با حجم کل نیاز آبی منطقه 9 (2189849 مترمکعب) مقایسه شد و مشخص شد محدوده مورد مطالعه (شامل حدود یک سوم مسـاحت منطقه 9) میتواند حدود 12/3 درصد نیاز آبی منطقه را تأمین کند.
https://jwsd.um.ac.ir/article_31655_ad7d967590658167d06f8f3306bd4eca.pdf
2019-08-23
51
60
10.22067/jwsd.v6i1.76771
سیلاب شهری
تعیین کارایی شبکه زهکش
مدیریت منابع آب شهری
توسعه فضا سبز شهری
GIS
مجتبی
زبردست
zebardast_mojtaba@yahoo.ca
1
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت حیدریه
LEAD_AUTHOR
علیرضا
روشنی
ar.roshani3380@gmail.com
2
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت حیدریه
AUTHOR
اصغریمقدم، م. 1384. آب و زیستگاه شهری. چاپ اول. انتشارات سرا. تهران.
1
اطلاعات الکترونیکی دریافتی از شهرداری مشهد. 1397. معاونت خدمات شهری، شهرداری مرکز، مشهد.
2
آمارنامه شهر مشهد. 1394. معاونت برنامهریزی و توسعه شهرداری مشهد. بازبینی شده در 26 مهر 1396.
3
طاهری بهبهانی، م. و بزرگزاده، م. 1375. سیلابهای شهری. چاپ اول. انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران. تهران.
4
عابدی کوپایی، ج. و هاشمی، ن. 1395. برآورد رواناب شهری به منظور استفاده در فضای سبز شهر نجفآباد. کنفرانس مدیریت سیلاب شهری. دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان.
5
علیزاده ا. 1377. اصول هیدرولوژی کاربردی. چاپ دوازدهم. انتشارات آستان قدس رضوی. مشهد.
6
نصری، م.، جواهری، م. و ابراهیمی، م. 1393. آموزش مدلسازی سیستمهای جمع آوری و هدایت رواناب با استفاده از نرمافزار Civil Storm. انتشارات نوروزی. گرگان.
7
ﻧﺼﺮی، م.، اﺑﺮاﻫﯿﻤﯽ، م.، ﺛﺎﺑﺖ راﺳﺦ، ش. و آﻗﺎﺧﺎﻧﯽ، م. 1395الف. کارﺑﺮد ﺳﺎزهﻫﺎی ﺟﻤﻊآوری رواﻧﺎب در تعادلسازی، ﺗأﻣﯿﻦ و ﺗﻮزﯾﻊ آب ﻓﻀﺎی ﺳﺒﺰ ﺷﻬﺮ دﯾﺰﯾﭽﻪ. پنجمین همایش سامانههای سطوح آبگیر باران. مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، رشت.
8
نصری، م.، ساعتی، م.، ابراهیمی، م. و موسوی، ه. 1395ب. ضرورت توجه هدایت سیلاب و رواناب سطحی شهری (مطالعه موردی: انتقال سیلاب بلوار آیت الله هاشمی رفسنجانی شهر اردستان). دومین همایش ملی عمران، معماری، شهرسازی و مدیریت انرژی. اردستان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردستان اصفهان، اردستان.
9
وزیری، ف. 1371. تعیین روابط منطقهای بارندگیهای کوتاه مدت در ایران. دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، تهران.
10
Aryal R., Kandasamy J., Vigneswaran S., Naidu R. and Lee S.H. 2009. Review of stormwater guality, guantity and treatment methods. part 1: stormwater guantity modelling, Korean Society of Environment Engineers. Environmental Engineering Research, 14(2): 71-78.
11
Bedient P.B. and Huber W.C. 1994. Hydrology and Floodplain Analysis, Addison Wesley Publishing Company, Reading, Massachusetts.
12
Overeem B.I., Kettner A.J and Syvitski J.P.M. 2013. Impacts of humans on river fluxes and morphology. Volume 9. Fluvial Geomorphology. Academic Press, San Diego, California.
13
Tuinhof A., van Steenbergen F., Vos P. and Tolk L. 2012. Profit from Storage: The Costs and Benefits of Water Buffering. 3R Water Secretariat. Wagen-ingen, The Netherlands.
14
ORIGINAL_ARTICLE
منابع آب ژرف: فرصت ها و چالش ها
بیش از 96 درصد آب شیرین کره زمین (به جز برف و یخچالها) در آب زیرزمینی قرار دارد که این منبع حیاتی را به مهمترین ذخیره آب شیرین بر روی کره زمین تبدیل نموده است. امروزه بهرهبرداری از منابع آب زیرزمینی برای مصارفی چون کشاورزی، صنعت و شرب توسعه زیادی پیدا کرده است. باتوجه به بحران کم آبی، راهکارهای متعددی برای رفع این بحران ارائه شده که یکی از آنها اکتشاف و استفاده از منابع آبهای غیرمتعارف همچون آبهای ژرف برای مصارف مختلف است. آبهای زیرزمینی سرمایههای استراتژیک یک کشور محسوب میشوند و منابع آب ژرف نیز جز این سرمایهها هستند. در این مقاله مروری بر منابع آب ژرف شامل کمیت و کیفیت، عمق، توزیع مکانی و هزینه استحصال این منابع انجام شده است.
https://jwsd.um.ac.ir/article_31383_19140f39410ab13b91a6dae282f505c2.pdf
2019-08-23
61
66
10.22067/jwsd.v6i1.71804
آبهای ژرف
زیرزمینی
فسیلی
تجدیدپذیر
تجدیدناپذیر
فاطمه
کیخایی
keykhaei80@gmail.com
1
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان
LEAD_AUTHOR
فریبرز
عباسی
f.abbasi@aeri.ir
2
سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی
AUTHOR
آریامنش، م.ر. 1396. تهیه آب ژرف از عمق 1000متری. سایت تحلیلی خبری عصرایران. کدخبر 552755. تاریخ خبر: 19 مرداد 1396.
1
www.asriran.com/fa/news/552755
2
آقانباتی، س.ع. 1383. کتاب زمینشناسی ایران. انتشارات سازمان زمینشناسی ایران. 1383. شماره کتابشناسی ملی: م83- 5780.
3
رحمانی فضلی، ع.ا. 1397. بهره برداری از منابع آب بسیار عمیق در سیستان. روزنامه اطلاعات. کد خبر: 376399 تاریخ خبر: 19 تیر 1397.
4
www.ettelaat.com/etiran/?p=376399.visited10August 2018.
5
رمضانی سربندی، م.، شریفی فدیجی، م.، شهریاری، آ. و طاهری، ا. ۱۳۹۴. امکانسنجی استفاده از آبهای فسیلی در فضای سبز شهری. اولین کنگره ملی توسعه و ترویج مهندسی کشاورزی و علوم خاک ایران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین، تهران.
6
درخشان، ه.، داوری، ک.، هاشمینیا، س.م. و ضیایی، ع.ن. 1396. حداکثر خشکسالی محتمل مبنایی برای تخمین و حفظ ذخایر استراتژیک آب زیرزمینی. نشریه علمی ترویجی آب و توسعه پایدار، 4(2): 121-130.
7
دهمرده، ح.ا. 1396. طرح حفاری آبهای ژرف در دشت سیستان در فروردین 97 آغاز میشود. خبرگزاری مجلس شورای اسلامی. کدخبر 37801. تاریخ خبر: 15 اسفند 1396.
8
http://www.icana.ir/Fa/News/373801
9
میرعربی، ع. و حسینی، س.ا. ۱۳۹۰. آبهای فسیلی ذخایر استراتژیک جهان. پانزدهمین همایش انجمن زمینشناسی ایران. انجمن زمینشناسی ایران. دانشگاه تربیت معلم، تهران.
10
Brika B. 2018. Water Resources and Desalination in Libya. The 3rd EWaS International Conference on “Insights on the Water-Energy-Food Nexus”, Lefkada Island, Greece, 27–30 June 2018. DOI: 10.3390/proceedings2110586.
11
Foster S. and Loucks D. 2006. Non-renewable groundwater resources: a guidebook on socially-sustainable management for water-policy makers. IHP-VI, Series on Groundwater No.10. 103p.
12
Garber A. and Salameh E. 1992. Jordan’s Water Resources and their Future Potential. Proc. Symp.‘Water Resources’. University of Jordan.
13
Jasechko S. 2017. Global aquifers dominated by fossil groundwaters but wells vulnerable to modern contamination. Nature Geoscience,10: 425–429.
14
Khaska M., Le Gal La Salle C., Videau G., Flinois G-S., Frape Sh., Team A. and Verdoux P. 2015. Deep water circulation at the northern Pyrenean thrust: Implication of high temperature water–rock Interaction process on the mineralization of major spring water in an over thrust area. Chemical Geology, 419: 114–131.
15
Koide H.G., Tazaki Y., Noguch Y.i. and Iijima M. 1993 . Carbon dioxide injection into useless aquifers and recovery of natural gas dissolved in fossil water. Energy Conversion and Management Journal, 34(9-11): 921-924.
16
Mamou A., Besbes M., Abdous B., Latrech D.J. and Fezzani C. 2006. Development and management of groundwater: regional cases (North Western Sahara Aquifer System NWSAS). Chapter 5 (Non- Renewable resource Ground water). United Nations Educational, 68-74.
17
Macoun A. and El Naser H. 1999 . Groundwater Resources Management in Jordan: Policy and Regulatory Issues, in groundwaer: legal and policy perspective. proceding of a word bank seminar (Salman, ed.).The word Bank Wafhington, D.C, 105-111 .
18
OA A. 1986. Gravity and seismic refraction measurements for deep groundwater search in southern Darfur region, Sudan. The Journal of the University of Kuwait (Science), 13(2): 245-257.
19
Omrani N. 2009. Dilemma of fossil water management within Southern Tunisia oases: vulnerability to salt under intensive use context. 8th World Wide Workshop for Young Environmental Scientists. Arcueil, France. 7 P.
20
Puyoô S. 2007. Terminal evaluation of the UNEP/Swiss/FFEM Project “Protection of the North West Sahara Aquifer System (NWSAS) and related humid zones and ecosystems-REPORT GF/2731-03".
21
Shamrukh M. 2012. Exploring of deep groundwater in the south west aquifer of Qatar. The 10th Gulf WaterConference. Bahrain.
22
Vaikmae R., Vallner L., Loosli H., Blaser P.C. and Juillard-Tardent M. 2001. Palaeo groundwater of glacial origin in the Cambrian-Vendian aquifer of northern Estonia. Geological Society London Special Publications, 189(1): 17-27.
23
William M., Wireman M. and Musick M. 2014 .Characterization of deep groundwater : A Conference Report 2014 GWPC Annual Forum .National ground water association. Seattle,WA.
24
Zammouri M., Siegfried T., El Fahem T., Kriaa S. and Kinzelbach W. 2007. Salinization of groundwater in the Nefzaoua Region, Tunisia: Results of a regional-scale hydro geologic approach. Hydrogeology Journal, 15: 1357–1375.
25
ORIGINAL_ARTICLE
منابع آب زیرزمینی ژرف؛ ویژگیها و محدودیتها
افزایش تقاضای آب به دلیل رشد جمعیت و کاهش منابع آب متعارف در دسترس به دلیل تغییرات اقلیمی، موجب شده منابع آب غیرمتعارف کشور و بهطور ویژه منابع آب زیرزمینی ژرف در کانون توجهات قرار گیرند. عدم وجود اطلاعات کافی درباره منابع آب ژرف موجب شد انجام مطالعات شناسایی و اکتشافی این منابع با هدف تبیین وضعیت کشور از نظر وجود آنها در دستور کار دستگاههای مختلف حاکمیتی قرار گیرد. در حال حاضر دو مطالعه اصلی مجزا با عناوین "پهنهبندی مناطق مستعد آب ژرف کشور" و "اکتشاف منابع آب ژرف سیستان" در این زمینه در حال انجام است که در مطالعات مذکور بیشتر برروی شناسایی موقعیت آبخوانهای ژرف و حجم آب قابل بهرهبرداری از آنها تمرکز شده است. باتوجهبه وجود تجارب جهانی در زمینه بهرهبرداری از منابع آب ژرف، ضرورت دارد سایر جنبههای مهم مربوط به این منابع مانند مسائل اجتماعی، زیستمحیطی، تجدیدپذیری، کیفیت آب و غیره توجه جدی شود. در این مقاله تحقیقات انجامشده در سایر مناطق جهان بررسی و ویژگیهای منابع آب ژرف، محدودیتها و ملاحظات حاکم بر بهرهبرداری از این منابع آبی تشریح شده است.
https://jwsd.um.ac.ir/article_31484_56186bf6a05626b2bee2bd72247b3da4.pdf
2019-08-23
67
76
10.22067/jwsd.v6i1.78601
ابرحوضه
تجدیدناپذیری
مخاطرات زیستمحیطی
هیدروشیمی
علیرضا
کاوسی حیدری
kavousi.ar@gmail.com
1
موسسه تحقیقات آب
LEAD_AUTHOR
رضا
روزبهانی
rezaroozbahani@gmail.com
2
موسسه تحقیقات آب
AUTHOR
مرتضی
افتخاری
mortazaeftekhari@gmail.com
3
موسسه تحقیقات آب
AUTHOR
Alaya M.B., Saidi S., Zemni T. and Zargouni F. 2014. Suitability assessment of deep groundwater for drinking and irrigation use in the Djeffara aquifers (Northern Gabes, south-eastern Tunisia). Environmental earth sciences, 71(8): 3387-3421.
1
Alfarrah N., Berhane G., Hweesh A. and Walraevens K. 2017. Sinkholes Due to Groundwater Withdrawal in Tazerbo Wellfield, SE Libya. Groundwater, 55(4): 593-601.
2
Aly A.A. 2015. Hydrochemical characteristics of Egypt western desert oases groundwater. Arabian Journal of Geosciences, 8(9): 7551-7564.
3
Andre L., Franceschi M., Pouchan P. and Atteia O. 2005. Using geochemical data and modelling to enhance the understanding of groundwater flow in a regional deep aquifer, Aquitaine Basin, south-west of France. Journal of Hydrology, 305(1-4): 40-62.
4
Bath A.H., Milodowski A.E. and Strong G.E. 1987. Fluid flow and diagenesis in the East Midlands Triassic sandstone aquifer. Geological Society, London, Special Publications, 34(1): 127-140.
5
Bisson R.A. 1992. Megawatersheds Development Feasibility Study of Ethiopia, Report and Maps, for U.S. Office of Foreign Disaster Assistance (OFDA). Bisson Exploration Services Company.
6
Bisson R.A. 2002. Hydrogeological reassessment of Trinidad. Earthwater Technology, Trinidad and Tobago LLC, WASA’s Trinidad Groundwater Development Project.
7
Bisson R.A. and Lehr J.H. 2004. Modern groundwater exploration: discovering new water resources in consolidated rocks using innovative hydrogeologic concepts, exploration, drilling, aquifer testing and management methods. John Wiley & Sons.
8
Bisson R.A. 2005. Megawatersheds. Water Encyclopedia, 5: 266-273.
9
Domenico P.A. and Schwartz F.W. 1997. Physical and chemical hydrogeology. New York: Wiley.
10
Drever J. 1997. The geochemistry of natural waters: surface and groundwater environments. Upper Saddle River.
11
Edmunds W.M. and Smedley P.L. 2000. Residence time indicators in groundwater: the East Midlands Triassic sandstone aquifer. Applied Geochemistry, 15(6): 737-752.
12
Edmunds W.M., Guendouz A.H., Mamou A., Moulla A., Shand P. and Zouari K. 2003. Groundwater evolution in the Continental Intercalaire aquifer of southern Algeria and Tunisia: trace element and isotopic indicators. Applied Geochemistry, 18(6): 805-822.
13
Foster S. and Loucks D.P. 2006. Non-renewable groundwater resources: a guidebook on socially-sustainable management for water-policy makers. Unesco.
14
Freeze R.A. and Cherry J.A. 1979.Groundwater. Englewood Cliffs, N.J: Prentice-Hall.
15
Goode D.J. 1996. Direct simulation of groundwater age. Water resources research, 32(2): 289-296.
16
Guendouz A., Moulla A.S., Edmunds W.M., Zouari K., Shand P. and Mamou A. 2003. Hydrogeochemical and isotopic evolution of water in the Complexe Terminal aquifer in the Algerian Sahara. Hydrogeology journal, 11(4): 483-495.
17
Halim M.A., Majumder R.K., Nessa S.A., Hiroshiro Y., Sasaki K., Saha B.B. and Jinno K. 2010. Evaluation of processes controlling the geochemical constituents in deep groundwater in Bangladesh: spatial variability on arsenic and boron enrichment. Journal of hazardous materials, 180(1-3): 50-62.
18
Hawkins A.B. 2005. ENGINEERING GEOLOGY | Subsidence, In R.C. Selley, L. Robin, M. Cocks and Ian R. Plimer (eds.) Encyclopedia of Geology, Elsevier, Oxford, Pages 9-14, ISBN 9780123693969
19
Hoque M.A. and Burgess W.G. 2012. 14C dating of deep groundwater in the Bengal Aquifer System, Bangladesh: Implications for aquifer anisotropy, recharge sources and sustainability. Journal of Hydrology, 444: 209-220.
20
Jasechko S., Perrone D., Befus K.M., Cardenas M.B., Ferguson G., Gleeson T., Luijendijk E., McDonnell J.J., Taylor R.G., Wada Y. and Kirchner J.W. 2017. Global aquifers dominated by fossil groundwaters but wells vulnerable to modern contamination.Nature Geoscience, 10(6): 425.
21
Kazemi G.A., Lehr J.H. and Perrochet P. 2006. Groundwater age. John Wiley & Sons.
22
Mahara Y., Habermehl M.A., Hasegawa T., Nakata K., Ransley T.R., Hatano T. and Yasuda H. 2009. Groundwater dating by estimation of groundwater flow velocity and dissolved 4He accumulation rate calibrated by 36Cl in the Great Artesian Basin, Australia. Earth and Planetary Science Letters, 287(1-2): 43-56.
23
Margat J. and Van der Gun J. 2013.Groundwater around the world: a geographic synopsis. CRC Press.
24
Mazor E. 2004. Global water dynamics: shallow and deep groundwater, petroleum hydrology, hydrothermal fluids, and landscaping. CRC Press.
25
McGuire V.L. 2017. Water-level and recoverable water in storage changes, High Plains aquifer, predevelopment to 2015 and 2013–15(No. 2017-5040). US Geological Survey.
26
Moussa A.B., Zouari K. and Jlassi F. 2011. The hydrogeology of the deep groundwater system in the Hammamet–Nabeul regional basin, north-eastern Tunisia: a hydrochemical and isotopic approach. Carbonates and evaporites, 26(4): 327-338.
27
Novikov D.A. and Sukhorukova A.F. 2015. Hydrogeology of the northwestern margin of the West Siberian Artesian Basin. Arabian Journal of Geosciences, 8(10): 8703-8719.
28
Oskooi B. and Mansoori I. 2015. Iodine-bearing saline aquifer prospecting using magnetotelluric method in Golestan plain, NE Iran.Arabian Journal of Geosciences, 8(8): 5959-5969.
29
Petersen J.O., Deschamps P., Hamelin B., Fourre E., Gonçalvès J., Zouari K. and Team A. 2018. Groundwater flowpaths and residence times inferred by 14C, 36Cl and 4He isotopes in the Continental Intercalaire aquifer (North-Western Africa). Journal of Hydrology, 560: 11-23.
30
Smerdon B.D., Ransley T.R., Radke B.M. and Kellett J.R. 2012. Water resource assessment for the Great Artesian Basin. A report to the Australian Government from the CSIRO Great Artesian Basin Water Resource Assessment. CSIRO Water for a Healthy Country Flagship, Australia.
31
Toth J. 1963. A theoretical analysis of groundwater flow in small drainage basins. Journal of geophysical research, 68(16): 4795-4812.
32
http://www.un.org/en/ga/sixth/71/transboundary_aquifers.shtml (visited 5 December 2018).
33
Vrba J. and Verhagen B.T. 2011. Groundwater for emergency situations: a framework document. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO).
34
Yousafzai A., Eckstein Y. and Dahl P.S. 2010. Hydrochemical signatures of deep groundwater circulation in a part of the Himalayan foreland basin. Environmental Earth Sciences, 59(5): 1079-1098.
35
ORIGINAL_ARTICLE
ذخیره خشکسالی، ضرورت پایایی
در بسیاری از اقلیمهای خشک و نیمه خشک آب زیرزمینی یگانه منبع تأمین آب است بنابراین این مناطق به منابع آب زیرزمینی وابسته هستند. ایران جز اقلیمهای خشک و نیمه خشک دنیا محسوب میشود. در بسیاری از مناطق کشور تغییر الگوی بارش ناشی از تغییر اقلیم و افزایش نرخ برداشت از منابع آب زیرزمینی میباشد و باعث خسارات جبرانناپذیر بر این منبع حیاتی شده است. در این مناطق آب زیرزمینی مهمترین پشتوانه توسعه است و مدیریت ریسک خشکسالی و خشکسالیهای خطرناکی که به دلیل افزایش دما ناشی از تغییر اقلیم به وقوع خواهد پیوست در گروی حفاظت از این منبع یگانه میباشد. در این مقاله تجربه کالیفرنیا در احیا تعادل منابع آب زیرزمینی تجزیه و تحلیل شده است و براساس این تجربه طرحی متناسب با وضعیت وخیم سفرههای آب زیرزمینی کشور تبیین شده است. ذخیره خشکسالی به عنوان کلیدیترین مفهوم در رویکرد مدیریت پایدار منابع آب زیرزمینی بیان شده و چالشهای اساسی در پیادهسازی و حفاظت از ذخیره خشکسالی آب زیرزمینی تبیین شده است. بنابراین پیشنهادهایی جهت احیا این ذخیره به منظور دستیابی به مدیریت پایدار منابع آب زیرزمینی ارائه شده است.
https://jwsd.um.ac.ir/article_31371_9719c96ea5d4d44b93193bd6197a53a7.pdf
2019-08-23
77
84
10.22067/jwsd.v6i1.70031
پایداری
خشکسالی
ذخیره خشکسالی
مدیریت پایدار
منابع آب زیرزمینی
هاشم
درخشان
h1370d@gmail.com
1
دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
حمید
عمرانیان خراسانی
h.omranian@gmail.com
2
دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
حسنی سعدی، م. و گلکار، ا. 1395. شناسایی و بهره وری الگوی کشت از منظر بهره وری. جلد 1. پژوهشکده تدبیرآب ایران. تهران.
1
درخشان، ه. 1396. بسط مفهوم «ذخیره استراتژیک» در مدیریت منابع آب و تدوین یک چارچوب برای کاهش مخاطرات خشکسالیهای شدید و طولانی براساس این مفهوم. پایاننامۀ کارشناسیارشد گروه علوم و مهندسی آب. دانشگاه فردوسی مشهد.
2
شرکت آب منطقهای خراسان رضوی. 1395. گزارش تبیین بحران آب دشت مشهد: مطالعات مهندسی ارزش سد شوریجه و بهینه سازی و بهینه سازی طرحهای بالادستی.
3
Alley W.M and Leake S.A. 2004. The journey from safe yield to sustainability. Groundwater , National Ground Water Association, 42(1): 12–16.
4
California Statewide Groundwater Monitoring System. 2017. (CASGEM: SB x 7-6, AB 1152) http://www.water.ca.gov/groundwater/casgem/overview.cfm. Accessed February 12, 2017.
5
California Water Code See. 2017. Also http://www.water.ca.gov/groundwater/docs/1992_AB3030_Summary_02202014.pdf. Accessed March 24, 2017.
6
DWR. 2015. California’s Most Significant Droughts: Comparing Historical and Recent Conditions. California Department of Water Resources (DWR), February 2.
7
Feitelson E. and Haddad M. 2001. Management of Shared Groundwater Resources: The Israeli-Palestinian CaseWith an International Perspective, Springer Netherlands. DOI: 10.1007/978-94-010-0680-4.
8
Faunt, C.C., ed., 2009. Groundwater Availability of the Central Valley Aquifer, California: U.S. Geological Survey Professional Paper 1766, 225 p.
9
Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). 2013. Drought facts. rome, Italy. Available at http://www.fao.org/3/aq191e/aq191e.pdf
10
Gleick P.H. and Cohen M.J. 2008. The World's Water 2008-2009: The Biennial Report on Freshwater Resources. Island Press; 2008-2009 ed.
11
Iglesias E., Garrido A. and Gomez-Ramos A. 2003. Evaluation of Drought Management in Irrigated Areas. Agricultural Economics, 29: 211-229.
12
IPCC. 2013. Climate Change 2013: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. [Stocker, T.F., D. Qin, G.-K. Plattner, M. Tignor, S.K. Allen, J. Boschung, A. Nauels, Y. Xia, V. Bex and P.M. Midgley (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA.
13
Langridge R. 2012. Drought and Groundwater: Legal Hurdles to Establishing Groundwater Drought Reserves. Environs: Environmental Law and Policy Journal, 91. Retrieved from https://escholarship.org/uc/item/0b69p4hq.
14
Langridge R., Fisher A., Racz A., Daniels B., Rudestam K. and Hihara B. 2012. Climate Change and Water Supply Security: Reconfiguring Groundwater Management to Reduce Drought Vulnerability. California Energy Commission. University of California, Santa Cruz. Publication Number: CEC-500-2012-017.
15
Langridge R. and Daniels B. 2017. Accounting for Climate Change and Drought in Implementing Sustainable Groundwater Management. Water Resources Management, 31(11): 3287–3298
16
Mishra A.K. and Desai V.R 2006. Drought forecasting using feedـforward recursive neural network, ecological modeling, 198: 127–138.
17
Saenz M.C., Montoya F.F. and de Mingo R.G. 2009. The Role of Groundwater During Drought. In: Iglesias A. et all. (eds.) Coping with Drought Risk in Agriculture and Water Supply Systems. Advances in Natural and Technological Hazards Research, vol 26. Springer, Dordrecht, Chapter 15: 221-241
18
Wilhite D. 2005. Drought and water crises, science, technology, and management issues, CRC Press Taylor & Francis Group, USA.
19
Wilhite D. 2014. "Drought: Past and Future.” Presented at Drought in the Life, Cultures, and Landscapes of the Great Plains, University of Nebraska-Lincolnon April 2, 2014.
20
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی مشارکت بهرهبرداران در مدیریت بهینه مصرف آب (مطالعه موردی: شبکههای آبیاری دشت قزوین)
سازماندهی بهره برداران و تولیدکنندگان دارای حقابه در تشکلهای آببران، یکی از راهبردهای اساسی بهرهبرداری آب میباشد. در این تحقیق انتقال مدیریت بهرهبرداری آب و نگهداری از تأسیسات آبی در دشت قزوین که دارای شبکههای آبیاری مدرن میباشد تجزیه و تحلیل شد. نقاط مثبت و منفی انتقال مدیریت، مشکلات و نارساییهای موجود در واگذاری، راهکارها و پیشنهادها به صورت فنی و کارشناسی از طریق بازدید صحرایی و نظرسنجی از نمایندگان کشاورزان و کارشناسان کانون آببران شناسایی و ارائه شده است. با توسعه مدیریت مشارکتی آبیاری در این شبکه نتایجی همچون: سادهسازی امور اداری و اجرایی، کاهش تصدّیگری دولت، صرفهجویی در وقت، اعمال مدیریت محلی، کاهش تلفات انتقال و توزیع آب و ایجاد اشتغال حاصل شد. مشکلاتی همچون نبود همگرایی بین نهادهای دولتی، وجود انحصار در بدنه برخی تشکلها، عدم شفافیت در نحوه وصول آببهاء، عدم ارتباط صحیح بین کشاورزان و کانون، عدم شفافیت و تعامل بین زارعین و سازمانهای دولتی، نبود برخی ظرفیتهای قانونی روشن و گویا، کافی نبودن اعتبار، عدم تعیین مشوقهای لازم در کاهش هزینههای بهرهبرداران، عدم انجام امور ترویجی و آموزشی بررسی شد.
https://jwsd.um.ac.ir/article_31509_3e4bc9afaf324fa4b6a2965f79b22766.pdf
2019-08-23
85
94
10.22067/jwsd.v6i1.70039
مدیریت آبیاری
تشکل آب بران
شبکه های آبیاری قزوین
نظام های بهره برداری
مشارکت بهره برداران
امیر
مرادی نژاد
amirmohamad097@yahoo.com
1
دانشگاه لرستان- مرکز آموزش جهاد کشاورزی اراک
LEAD_AUTHOR
باقری، ه.، سروستانی، م.، کردانی، م.، ابراهیم، پ. و جهانفر، م. 1389. ضرورت ایجاد تشکلهای آببران و انتقال مدیریت آبیاری با رویکرد مشارکت بهرهبرداران. سومین سمینار ملی توسعه پایدار روشهای آبیاری تحتفشار، کرج.
1
تبریزیدختفرد، ا.، شمس، ع. و هوشمندان مقدمفرد، ز. 1395. عوامل موثر بر میزان رضایت بهرهبرداران از تشکلهای آببران در حوضه سد سهند هشترود. نشریه پژوهش آب در کشاورزی، 30(3): 31-43.
2
حیاتی، د. و نجفیقرقانی، ز. 1394. واکاوی سازههای موثر بر دیدگاه اعضای اتحادیه تشکلهای آببران درباره توسعه مسئولیتهای تشکل (حوزه پایاب سد درودزن فارس). تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی، 46: 143-155.
3
حیدریان، س.ا. 1383. تحلیلی بر تجربه داخلی در انتقال مدیریت آبیاری.اولین همایش بررسی مشکلات شبکههای آبیاری و زهکشی، تهران.
4
صالحی، ص. و امامقلی، ل. 1391. بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر رفتارهای زیستمحیطی (مطالعه موردی: استان کردستان). مجله جامعهشناختی ایران،13(4): 90-115.
5
عربی، ع. و محبی، م. 1387. فرآیند ایجاد تشکلهای آببران و چالشهای مربوطه در شبکه آبیاری و زهکشی دشتعباس. پنجمین کارگاه فنی مشارکت آببران در مدیریت شبکههای آبیاری و زهکشی، کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، شهر تهران.
6
غنیان، م.، برادران، م.، علی میرزایی، ع.، سلیمانی هارونی، خ. و پاشا سردار. ه. 1392. مدیریت مشارکتی منابع آب کشاورزی و مولفههای موثر بر آن. مجله پژوهش آب در کشاورزی، 27(2): 181-190.
7
فراهانی، ح.، عینالی، ج. و عبدلی، س. 1392. ارزیابی نقش سرمایه اجتماعی در توسعه نواحی روستایی (مطالعه موردی؛ دهستان مشهد میقان شهرستان اراک). نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 13(29): 27-50.
8
قاسمی، ع. 1383. طرح انتقال مدیریت خدمات آبیاری. گزارش سازمان آب منطقهای تهران.
9
قدرتی، م. و ضاهرپور، ج. 1388. ایجاد تشکلهای آببران آب زیرزمینی و نقش آنها در مدیریت منابع آب. همایش ملی الگوهای توسعه پایدار در مدیریت آب. مشهد.
10
گلشیری اصفهانی، ز.، خادمی، خ.، صدیقی، ر. و تازه، م. 1388. تأثیر انسجام اجتماعی بر میزان مشارکت روستاییان (مطالعه موردی: بخش گندمان شهرستان بروجن). فصلنامه روستا و توسعه، 12(1): 147-167.
11
محسنیتبریزی، ع.، و آقامحسنی، م. 1388. بررسی نقش سرمایه اجتماعی در توسعه شهری. مورد پژوهی: شهر محلات. دو فصلنامه مدیریت شهری، 26: 147-161.
12
مرتضینژاد، م.، یعقوبی، ج.، داغستانی، م. و ستودهنژاد، ع. 1391. بررسی عوامل موثر در انتقال امور بهرهبرداری از شبکه آبیاری دشت قزوین به تشکلهای آببران. اولین کنفرانس ملی راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار. تهران.
13
صالحی، ن.، کوپاهی، م. و نظری، م. 1389. بررسی عملکرد مدیریت مشارکتی آبیاری در ایران "مطالعه موردی تجن". مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی، 24(2): 205-216.
14
Aydogdu M., Karli B., Yenigun K and Aydogdu M. 2015. The farmers’ views and expectations to the water users associations; GAP-Harran plain sampling, turkey. Global Advanced Research Journal of Agricultural Science, 4(1): 33-41.
15
Huhe N., Chen J. and Tang M. 2015. Social trust and grassroots governance in rural China. Journal of Social Science Research, 53: 351–363.
16
Koutsou S. and Partalidou M. 2014.Young farmers’ social capital in Greece: Trust levels and collective actions. Journal of Rural Studies, 34: 204-211.
17
Maghsoudi T., Davodi H. and Momen Gharib M. 2012. Factor analysis of satisfaction in Water User Associations (WUAs) members in Iran.Annals of Biological Research. 3(6): 2688-2693.
18
Nummela O., Sulander T., Rahkonen O., Karisto A and Uutela A. 2008. Social participation, trust and self-rated health: A study among ageing people in urban, semi-urban and rural settings. Journal of Health & Place, 14: 243–253.
19
Omid M.H., Akbari M., Zarafshani K., Eskandari G.H. and Fami H.S. 2011. Factors influencing the success of water user associations in Iran: a case of Moqan, Tajan, and Varamin. Journal of Agricultural Science and Technology, 14(1): 27-36.
20
Prabhakaran S., Nair V. and Chandran S. 2014. Community participation in rural tourism: Towards a conceptual framework. Journal of Procedia - Social and Behavioral Sciences, 144: 290–295.
21
ORIGINAL_ARTICLE
دیدگاه کشاورزان نسبت به قانونمداری در حکمرانی آب (مطالعه موردی شهرستان سبزوار، استان خراسان رضوی)
کشور ایران در منطقه خشک جهان قرار دارد و در بیشتر نقاط خشکسالی و کمبود آب بهوضوح مشاهده میشود. مدیریت نادرست و نبود حکمرانی خوب آب تشدید پیامدهای خشکسالی را به همراه دارد. حکمرانی خوب آب به سازگاری قوانین، مسئولیتپذیری سازمانها، کلنگری و بههمپیوستگی برنامهها، ملاحظات اخلاقی و رعایت عدالت در ارائه خدمات مرتبط با آب گفته میشود. برقراری و اجرای صحیح حکمرانی خوب آب نیازمند چارچوبهای قانونی عادلانه و سازمانهای اجرایی بیطرف است. پژوهش حاضر با هدف بررسی دیدگاه کشاورزان نسبت به رعایت قانونمداری در حکمرانی خوب آب انجام گرفت. با استفاده از تحقیق پیمایشی و روش نمونهگیری خوشهای تصادفی، وضعیت 202 نفر از کشاورزان در 25 روستا در سطح شهرستان سبزوار بررسی شد. نتایج نشان داد «میزان رعایت قوانین وضع شده برای آب کشاورزی در منطقه» در رتبه اول و «میزان احترام به حقوق کشاورزان در ارتباط با آب کشاورزی» در رتبه آخر جای دارد. همچنین قانونمداری در ارتباط با حکمرانی آب در منطقه وضعیت مناسب و قابل قبولی ندارد و در حد متوسط قابل ارزیابی میباشد. در عین حال از نظر زارعانی که از قنات برای آبیاری استفاده میکردند و همچنین زمین اجارهای و درآمد سالانه بیشتری از کشاورزی داشتند، قانونمداری در حکمرانی آب، بیشتر رعایت شده است. در مقاله حاضر پیشنهادهایی بهمنظور تقویت قانونمداری در حکمرانی آب ارائه شده است که میتوان به استفاده از دانش بومی و مشارکت کشاورزان در وضع قوانین مرتبط با آب کشاورزی اشاره کرد.
https://jwsd.um.ac.ir/article_31561_32ac461917f0280c087fca95526d63b7.pdf
2019-08-23
95
102
10.22067/jwsd.v6i1.74035
کشاورزی
حکمرانی پایدار آب
حاکمیت قانون
فاطمه سادات
حسینی ششتمد
fa.hosseini1373@chmail.ir
1
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
AUTHOR
احمد
عابدی سروستانی
abediac@gmail.com
2
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
LEAD_AUTHOR
علی
کرامت زاده
alikeramatzadeh@yahoo.com
3
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
AUTHOR
آشنا، ح. 1393. بهرهوری و حکمرانی پایدار منابع آب. گزارش تفصیلی نخستین هماندیشی سیاستگذاران منابع آب، وزارت نیرو، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، 1-99.
1
ابراهیمپور، ح. و خلیلی، ح. ۱۳۸۹. از حکمرانی خوب تا حکمرانی پایدار. هشتمین کنفرانس بینالمللی مدیریت، تهران، ایران.
2
ابراهیمزاده، ع. و اسدیان، م. 1392. تحلیل و ارزیابی میزان تحققپذیری حکمروایی خوب شهری در ایران مورد شناسی: شهر کاشمر. جغرافیا و آمایش شهری-منطقهای، 3(6): 17-30.
3
اردکانیان، ر. و ضرغامی، م. 1383. حکمرانی در مدیریت بههمپیوسته منابع آب. اولین کنگره ملی مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران.
4
اسکوهی، ف.، اسکوهی، م. و موحد محمدی، ح. 1397. استراتژی عوامل تأثیرگذار در مشارکت آموزش و ترویج کشاورزی بر مدیریت منابع آب. هفتمین کنگره ملی علوم ترویج و آموزش کشاورزی، منابع طبیعی و محیطزیست پایدار، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، 1-17.
5
امامجمعهزاده، ج.، شهرامنیا، ا. و صفریان گرمه خانی، ر. 1395. الگوی حکمرانی خوب؛ جامعه همکار و دولت کارآمد در مدیریت توسعه. فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، 12(36): 7-40.
6
امامی، م. و شاکری، ح. 1394. حکمرانی خوب و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. پژوهشنامه حقوق تطبیقی، 1(2): 25-75.
7
امیدیان، م.، طالقانی، غ.، محمدی، ف.، فیروزی، ج.، یعقوبی، ح.ر. و خواستار، ح. 1394. تحلیل نقش حکمرانی خوب در ارتقای توسعه انسانی: بررسی بینالمللی. مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، 7(3): 413-436.
8
اندیشکده تدبیر آب ایران. 1393. بهسوی چارچوب مفهومی و تحلیلی اصلاح حکمرانی آب. www.iwpri.com
9
توکلی، ه. و مومنی، م. 1395. بررسی میزان تحققپذیری شاخصهای حکمروایی خوب شهری با تأکید بر کیفیت زندگی شهری (مطالعه موردی مناطق 1، 7 و 22 شهر تهران). فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، 8(26): 2-18.
10
جابری، س.، مهراب قوچانی، ا. و غنیان، م. 1395. حکمرانی خوب رویکردی نوین در جهت تحقق مدیریت اثربخش منابع آب کشاورزی. رویکردهای پژوهشی در علوم اجتماعی، 2(8): 33-41.
11
حجاریان، م. و غلامزاده، ع. 1393. حکمرانی (حاکمیت). دانشگاه علامه طباطبایی، مدیریت استراتژیک صنعتی.
12
www.hajarian.com/index.php/component/content/article/154-students/nimsal-aval-93/531-2014-10-06-06-57-58
13
حکمتنیا، ح.، ملکی، م.، موسوی، م. و افشانی، ع. 1396. سنجش میزان تحققپذیری حکمروایی خوب شهری در ایران (مطالعه موردی: شهر ایلام). پژوهشهای جغرافیای انسانی، 49(3): 607-619.
14
رزمی، م. ج. و صدیقی، س. 1391. الزامات تحقق حکمرانی خوب برای دستیابی به توسعه انسانی. چهارمین همایش ملی اقتصاد، ایران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر، خمینیشهر، ایران.
15
رکنالدین افتخاری، ع.، عظیمی آملی، ج.، پورطاهری، م. و احمدیپور، ز. 1391. ارائه الگوی مناسب حکمروایی خوب روستایی در ایران. فصلنامه ژئوپلیتیک، 8(2): 1-28.
16
زایندهرودی، م.، خسروآبادی، م. و شکیبایی، ع. 1396. بررسی تأثیر شاخصهای حکمرانی خوب بر توزیع درآمد با بهکارگیری پانل دادهها (مطالعه موردی: کشورهای منتخب جنوب غربی آسیا). فصلنامه پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 17(3): 25-52.
17
ساعی، ع. و روشن، ت. 1389. تحلیل درک کیفیت حکمرانی در ایران. فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 6(21): 167-187.
18
شجاعی، ا. 1392. حکمرانی خوب در ایران، چالشها، کارآمدیها.
19
www.vekalatonline.ir/userfiles/Files/1378897546-good-haghgostar.ir.pdf
20
شریفزاده، ف. و قلیپور، ر. 1382. حکمرانی خوب و نقش دولت. فرهنگ مدیریت، 1(4): 93-109.
21
صادقی، م. و یگانه، ا. 1395. توسعه انسانی پایدار: نقش شاخصهای حکمرانی خوب. پنجمین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران، ایران.
22
طبیبی، م.ر.، حسینی، ا. و رضایی، ت. 1394. ارزیابی شاخصهای حکمرانی خوب شهری در شهرهای مقصد گردشگری به روش IPA (مطالعه موردی: شهر تنکابن). گردشگری شهری، 2(3): 219-231.
23
علوی، س.ر. 1389. امکانسنجی استقرار نظام بهرهبرداری مشارکتی از منابع آب و خاک در اراضی پایاب سد شهید مدنی (ونیار) تبریز. مجله پژوهشهای ترویج و آموزش کشاورزی، 3(1): 99-115.
24
علیزاده، س. و بیات، م. 1395. بررسی اثر حکمرانی خوب بر محیطزیست در کشورهای با درآمد متوسط. علوم و تکنولوژی محیط زیست، 18(2): 501-513.
25
غفوریفرد، س.، باقری، ع. و شجری، ش. 1394. ارزیابی ذیمدخلان در بخش آب (مطالعه موردی: محدوده مطالعاتی رفسنجان). تحقیقات منابع آب ایران، 11(2): 16-28.
26
غنیان، م.، برادران، م.، علی میرزایی، ع.، سلیمانی هارونی، خ. و پاشا، س. 1392. مدیریت مشارکتی منابع آب کشاورزی و مولفههای مؤثر بر آن مطالعه استان در خوزستان. مجله پژوهش آب در کشاورزی، ب، 27(2): 181-190.
27
فتحی زالوآبی، ا. 1391. ارزیابی آگاهی از حکمرانی پایدار آب در فرآیند حل تعارض رودخانه زایندهرود. پایاننامه کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان.
28
قائمی، آ.، لاریجانی، م.، شبیری، س.م. و سرمدی، م.ر. 1396. ارائه مدل مفهومی حکمرانی پایدار در مدیریت بههمپیوسته منابع آب کشور با تأکید بر آموزش و ظرفیتسازی. مجله آب و فاضلاب، 28(4): 112-117.
29
محمودی، ج.، رونقی، م.ح. و رونقی، م. 1392. تعیین وزن و رابطه بین شاخصهای حکمرانی خوب در ایران. فصلنامه مطالعات راهبردی، 16(4): 59-87.
30
میرزائی، م. 1395. عوامل مدیریتی بحران آب در ایران. طبیعت ایران، 1(1): 11-13.
31
Allan T. 2001. The Middle East Water Question: Hydropolitics and the Global Economy. London, I.B. Tauris & Co Ltd.
32
Qiao G., Zhao L. and Klein K.K. 2009. Water user associations in Inner Mongolia: Factors that influence farmers to join. Agricultural Water Management, 96(5): 822-830.
33
Rogers P. and Hall A. 2003. Effective Water Governance, Global Water Partnership. Stockholm, Elanders Novum.
34
ORIGINAL_ARTICLE
مروری بر شاخصهای خشکسالی و بررسی عملکرد آنها
ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ ﭘﺪﯾﺪهای اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﯾﺮ و از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻼﯾﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ آن را باید ﺑﺪون اﻣﮑﺎن ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی ﺗﻠﻘﯽ ﻧﻤﻮد، اﻣﺎ ﻣﯽﺗﻮان اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﮐﺮد. به طورکلی از دیدگاه اقلیمی خشکسالی به نوعی انحراف از شرایط متوسط را بیان میکند. انواع خشکسالی شامل کشاورزی، هیدورلوژی و هواشناسی است که خشکسالی هواشناسی بیشتر از کشاورزی و هیدرولوژیکی به وقوع میپیوندد. ﺑﺮای ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﻤﯽ وﮐﯿﻔﯽ ﭘﺪﯾﺪه ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ از شاﺧﺺﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ در ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﯿﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد. در این تحقیق باتوجه به اهمیت خشکسالی هشت شاخص دهکهای بارندگی (DPI)، شاخص شدت خشکسالی پالمر (PDSI)، شاخص درصد نرمال بارش (PNPI)، شاخص ذخیره آب سطحی (SWSI)، شاخص بارش مؤثر (SPI)، شاخص رطوبت زراعی (CMI)، شاخص خشکسالی احیایی (RDI) و شاخص ناهنجاریهای بارندگی (RAI) ارزیابی شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد، شاخص SPI دارای مزیت نسبی بالایی برای پایش خشکسالی میباشد. باتوجه به اینکه شاخص RDI بر مبنای بارندگی و تبخیرتعرق پتانسیل محاسبه میشود نسبت به شاخص SPI که تنها بر مبنای بارندگی میباشد به متغیرها و تغییرات آب وهوایی حساسیت بیشتری دارد. همچنین شاخص PNPI روشی ناکارآمد برای ارزیابی خشکسالی بوده و پیشبینی خشکسالی باتوجه به این شاخص خطاهای زیادی خواهد داشت. شاخص CMI محدود به استفاده در فصل رشد است. همچنین نمیتواند مدت زمان طولانی خشکسالی را تعیین کند.
https://jwsd.um.ac.ir/article_31684_8e8fd006625f354b831ee06eb84df15c.pdf
2019-08-23
103
112
خشکسالی
شاخص های خشکسالی
شاخص برتر
میرحسن
میریعقوب زاده
m.miryaghoubzadeh@urmia.ac.ir
1
دانشگاه ارومیه
LEAD_AUTHOR
سید امین
خسروی
aminkhosravi1471@gmail.com
2
دانشگاه ارومیه
AUTHOR
مصطفی
ذبیحی
mostafazabihi1373@gmail.com
3
دانشگاه تربیت مدرس، پردیس دانشگاهی نور
AUTHOR
انصافی مقدم، ط. 1386. ارزیابی چند شاخص خشکسالی اقلیمی و تعیین مناسبترین شاخص در حوضه دریاچه نمک. مجله تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 14(2): 277-281
1
ایرانصالحوند، م.م. و مومنی، م. 1392. پهنه بندی خشکسالی با شاخص های (DI, ZCI , PNI , SPI, SPI) و دنباله ها در شهرهای خوزستان در محیط GIS. فصلنامه جغرافیا و برنامهریزی شهری چشمانداز زاگرس، 52(3): 35-37.
2
حسنیها، ح. و صالحی، ز. ١٣٧٩. بررسی وضعیت خشکسالی بر اسـاس تعـدادی از شـاخصهـای آمـاری در اسـتان زنجـان. مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی مقابله با کم آبی و خشکسالی. دانشگاه شهید باهنرکرمان، ١: 17-27.
3
ﺧﻠﯿﻠﯽاﻗﺪم، ن.، ﻣﺴﺎﻋﺪی، اﻟﻒ. و ﻟﻄﯿﻔﯽ، ن. 1386. ﺑﺮرﺳﯽ ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ و روﻧﺪ وﻗﻮع آن در اروﻣﯿﻪ. ﻣﺠﻠﻪ ﻋﻠﻮم ﮐﺸـﺎورزی و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ، 14(5): 146-156.
4
سرحدی، ع.، سلطانی، س. و مدرس، ر. 1388. ارزیابی و تحلیل گستره خشکسالی در استان اصفهان بر پایه چهار شـاخص مهـم خشکسالی. مجله منابع طبیعی ایران، 61(4): 570-575.
5
Barua S., Ng A.W.M. and Perera B.J.C. 2011. Comparative Evaluation of Drought Indices: A Case Study on The Yarra River Catchmentin Australia. Journal of Water ResourcesPlanning and Management, 137(2): 215-226.
6
Bordi I. and Sutera A. 2004. Drought variability and its climatic implications. Global and Planetary Change, 40(2): 115-127.
7
Gibbs W.J. and Maher J.V. 1967. Rainfall Deciles as Drought Indicators. Bureau of Meteorology.
8
Commonwealth of Australia, Melbourne, Australia, 48: 84Pages.
9
Guttman N.B. 1998. Comparing the palmer drought index and the standardized precipitation index. J. the Amer. Water Resour, 34(1): 121-131.
10
Mackee B.T., Nolan Dooesken J. and Kleist J. 1995. Drought monitoring with multiple timescales. 9thConference on Applied Climatology. 15-20. January, Boston, Massachusetts.
11
MacKee T.B., Doesken N.J. and Kleist J. 1993. The Relationship of Drought Frequency and Duration to Time Scales. Paper Presented at 8th Conference on Applied Climatology. American Meteorological Society, Anaheim, CA.
12
Maeda E.E., Wiberg D.A. and Pellikka P.K.E. 2010. Estimating refrence evapotranspiration using sensing empirical models in a region with limited data availability in Kenya. Applied Geography, 31(1): 251-258.
13
Meyer S.J. and Hubbard K.G. 1995. Extending the crop-specific drought index to soybean. 9th Conference on Applied Climatology. Dallas, TX. Meteorol. Soc., Boston.
14
Moreira E.E., Coelho C.A., Paulo A.A., Pereira L.S. and Mexia J.T. 2008. SPI-based Drought Category Prediction Using Loglinear Models. Journal of Hydrology, 354: 116-130.
15
Mostafavi Darani S.M., Khoshhal Dastjerdi J., Parandeh A. and Ghatrehsamani M. 2011. Drought monitoring in Esfahan province (IRAN) by comparison of Standard Precipitation Index (SPI) & econnaissance DroughtIndex(RDI). EMS Annual Meeting Abstracts, 8: 211-229.
16
NDMC. 2006. What is drought?, National Climatic Data Center. (accessed 22 April 2011).
17
Palmer W.C. 1965. Meteorological Drought. Research Paper No 45, office of climatology, U.S. Department of Commerce Weather Bureau, Washington, D.C.
18
Palmer W.C. 1968. Keeping track of crop moisture conditions, nationwide: The new crop moisture index. Weatherwise, 21(4): 156–161.
19
Panu U.S. and Sharma T.C. 2002. Challenge in Drought Research: Some Perspectives and Future Directions, Hydrological Science Journal, 47: 19-30.
20
Shafer B. and Dezman L. 1982. Development of a Surface Water Supply Index (SWSI) to assess the severity of drought conditions in snowpack runoff areas. Proceedings of the Western Snow Conference. (p. 164–175)
21
Smakhtin V.U. and hughes D.A. 2004. Review, Automated Estimation and Analyses of Drought Indices in south Asia. International Wter Management Institute. Colombo, Sri Lanka..
22
Tallaksen L.M. and Van Lanen H.A.J. 2004 Hydrological drought. Processes and estimation methods for streamflow and groundwater. Volume 48. Development in Water Science. Elsevier Science B.V., Amsterdam, the Netherlands. 48:
23
Tsakiris G., Pangalou D. and Vangelis H. 2004. Regional drought assessment based on the Reconnaissance Drought Index (RDI). Water Resource Manage, 21(5): 821–833.
24
Van Loon A.F. 2013. On the propagation of drought. Wageningen University.
25
Van-Rooy M.P. 1965. A Rainfall anomaly index (RAI) independent of time and space. Notos, 14: 43-48.
26
Wilhite D.A. and Glantz M.H. 1985. Understanding The Drought Phenomenon, The Role of Definitions. Water International, 10(3): 111-120.
27
Willeke G., Hosking J.R.M., Wallis J.R. and Guttman N.B. 1994. The National Drought Atlas. Institute for Water Resources Report, U.S. Army Corps of Engineers.
28
Zehtabian G.h., Karimi K., Nakhee Nejadfard S., Mirdashtvand M. and Khosravi H. 2013. ComparabilityAnalyses of the SPI and RDIMeteorological Drought Indices in South Khorasan province in Iran. International Journal of Advanced Biological and Biomedical Research, 1(9): 981-992.
29
ORIGINAL_ARTICLE
حسابداری مدیریت آب (ترجمه)
حسابداری آب علم جدیدی است که بهمنظور سازماندهی و ارائه اطلاعات مرتبط با حجم فیزیکی آب، اقتصاد آب، ملاحظات اقتصادی تأمین آب و استفاده از آن مطرح شده است. بهدلیل افزایش نگرانیها در رابطه با عدم اطمینان ذخایر آب و همچنین افزایش رقابت در تقاضا، طرحهای آب مرتبط با کسب وکار در دهه 2010 رشد یافته است. روند بهبود حسابداری باتوجه به عدم دسترسی به دادههای تفصیلی که تصمیمات تجاری شرکتها در ارتباط با کمبود آب، مازاد آب و فرصتهای مدیریت آب بر آنها استوار است چالش پیشرو است. حسابداری مدیریت آب، شرکت شاخه جدیدی در حسابداری مدیریت محیطزیست است که به منظور حمایت از تصمیمات مدیریت شرکت و بهبود دو پیامد اقتصادی و زیستمحیطی کسبوکار مرتبط با آب طراحی شده است. طرحهای آب و ادبیات فعلی که بر گزارشگری خارجی تمرکز دارند، فاقد اطلاعات حسابداری آب برای تصمیمگیری میباشند. مقاله حاضر براساس ادبیات و شکافها در طرحهای آب موجود با ارائه یک مجموعه از مسائل تحقیقاتی خاص در چارچوبهای حسابداری آب شرکت در کنار شیوههایی که محققان حسابداری آب میتوانند به مدیریت آتی آب توسط واحدهای تجاری کمک و نتیجهگیری کند. ترجمه و تلخیص از:Christ K.L. and Burritt R.L. 2017. Water management accounting: A framework for corporate practice. Journal of Cleaner Production, 152: 379-386.
https://jwsd.um.ac.ir/article_31309_476e1c2e37f5cbd59874f7ffcf86e18a.pdf
2019-08-23
113
124
10.22067/jwsd.v6i1.69599
حسابداری مدیریت آب
حسابداری آب شرکت
حسابداری مدیریت محیط زیست
زهرا
معصومی بیلندی
masoumizahra30@gmail.com
1
دانشگاه الزهرا
LEAD_AUTHOR
رضوان
حجازی
hejazi33@gmai.com
2
دانشگاه خاتم تهران
AUTHOR
حجازی، ر. و اسماعیلیکیا ، غ. 1392. سیستمهای حسابداری آب، مجله پژوهش حسابداری، 3(4): 27-44.
1
ابوالحسنی، ل. و خلیلی، ا. 1395. بررسی روشهای اجرای حسابداری آب، معرفی و اجرای کارآمدترین روش. نشریه آب و توسعه پایدار، 3(1): 9-22.
2
Burritt R.L. and Schaltegger S. 2010. Sustainability accounting and reporting: fad or trend? Journal of Accounting, Auditing & Accountability, 23(7):829-846.
3
Carbon Disclosure Project (CDP). 2014. From Water Risk to Value Creation. CDP Global Water Report, Carbon Disclosure Project, London.
4
CDP. Accelerating action, CDP Global Water Report. 2015. Carbon Disclosure Project, London.
5
Chapagain A.K. and Tickner D. 2012. Water footprint: Help or hindrance? Water Alternatives, 5(3):563-581.
6
Christ K.L. and Burritt R.L. 2013. Environmental management accounting: the significance of contingent variables for adoption. Journal of Cleaner Production, 41:163-173.
7
Christ K.L. 2014. Water management accounting and the wine supply chain: Empirical evidence from Australia. The British Accounting Review, 46(4):379-396.
8
Christ K.L. and Burritt R.L. 2017. Water management accounting: A framework for corporate practice. Journal of Cleaner Production, 152: 379-386.
9
Egilmez G. and Park Y.S. 2014. Transportation related carbon, energy and water footprint analysis of US manufacturing: An eco-efficiency assessment. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 32:143-159.
10
Fisk J.E. 2002. Judgments under uncertainty: Representativeness or potential surprise? British Journal of Psychology, 93(4): 431-449.
11
Gibassier D. and Schaltegger S. 2015. ‘Carbon management accounting and reporting in practice: A case study on converging emergent approaches. Sustainability Accounting, Management and Policy Journal, 6(3): 340-365.
12
Herzig C., Viere T., Burritt R. and Schaltegger S. 2006. Understanding and supporting management decision-making. South East Asian case studies on environmental management accounting. In Sustainability accounting and reporting. Springer, Dordrecht.
13
Hoekstra A.Y. 2014. Water scarcity challenges to business. Nature climate change, 4(5): 318-320.
14
Morrison J., Schulte P. and Schenck R. 2010. Corporate Water Accounting: An analysis of methods and tools for measuring water use and its impacts. Pacific Institute, Oakland, California.
15
Pahl-Wostl C., Jeffrey P. Isendahl N. and Brugnach M. 2011. Maturing the new water management paradigm: progressing from aspiration to practice. Water Resources Management, 25(3): 837-856.
16
Schaltegger S. and Burritt R.L. 2000. Contemporary Environmental Accounting – Issues, Concepts and Practice, Greenleaf Publishing, Sheffield, UK.
17
Schaltegger S. and Burritt R.L. 2010. Sustainability accounting for companies: Catchphrase or decision support for business leaders? Journal of World Business, 45(4): 375-384.
18
Schaltegger S., Burritt R., Zvezdov D., Hörisch J. and Tingey-Holyoak J. 2015. Management Roles and Sustainability Information. Exploring corporate practices. Australian Accounting Review, 25(4): 328-345.
19
Schornagel J., Niele F., Worrell E., and Böggemann M. 2012. Water accounting for (agro) industrial operations and its application to energy pathways. Resources, Conservation and Recycling, 61: 1-15.
20
Signori S. and Bodino G.A. 2013. Water Management and Accounting: Remarks and New Insights from an Accountability Perspective. Studies in Managerial and Financial Accounting, 26: 115-161.
21
World Business Council for Sustainable Development and Sustainability and International Union for Conservation of Nature (WBCSD-SIUCN). 2012 .Water for Business, Initiative guiding sustainable water management in the private sector, Version 3. WBCSD, Geneva.
22
World Economic Forum. 2017. The Global Risks Report 2016. 12th Edition, World Economic Forum, Geneva, Switzerland.
23
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی پایداری با استفاده از شاخصها برای مدیریت یکپارچه منابع آب (ترجمه)
استفاده از شاخصها برای ارزیابی و پایش پیشرفت در جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار توسط محققین زیادی پیشنهاد شده است. علاوه بر این، سازمانهای بینالمللی معتقدند که شاخصها، ابزاری قدرتمند در تصمیمگیریها هستند. با این وجود، کیفیت و قابلیت اطمینان شاخصها بستگی به کاربرد معیارهای کافی و مناسب برای ارزیابی آنها دارد. هدف کلی از این مطالعه، ارزیابی نحوه عملکرد شاخصهای مرتبط با مصرف و مدیریت آب در برابر مجموعهای از معیارهای پایداری است. در این تحقیق تعداد 170 شاخص مربوط به استفاده و مدیریت از آب، شناسایی شده و یک ماتریس ارزیابی که تمام شاخصها را طبق چارچوب DPSIR (نیروهای محرکه، فشار، وضعیت، اثرات و پاسخها) تحلیل میکند، بکار گرفته شد و یک هیئت بینالمللی از کارشناسان، پایداری شاخصها را از نظر معیارهای اجتماعی، اقتصادی، محیطزیستی و نهادی ارزیابی نمودند. همچنین یک مطالعه موردی برای آزمایش و تأیید روش کار قبل از اجرای کامل تحقیق انجام شد. یافتههای این مطالعه نشان داد که از کل شاخصهای مورد بررسی، 24 شاخص با اکثر معیارهای پایداری (مطابق با سه یا چهار معیار پایداری) تطابق داشته، 59 شاخص دو بعدی (مطابق با دو معیار پایداری)، 86 شاخص یک بعدی (تنها مطابق با یک معیار پایداری) بوده و یک شاخص با هیچ یک از معیارهای پایداری مطابقت ندارد. ترجمه و تلخیص از:Pires A., Morato J., Peixoto H., Botero V., Zuluaga L. and Figueroa A. 2016. Sustainability Assessment of indicators for integrated water resources management. Science of the Total Environment, 578: 139-147.
https://jwsd.um.ac.ir/article_31708_a9e4872ff7e48d27d6499471792751e7.pdf
2019-08-23
125
134
10.22067/jwsd.v6i1.69856
معیار
مصرف آب
اجتماعی و اقتصادی
تصمیم گیری
IWRM
DPSIR
مهسا
رحمانی
mahsarahmani39@gmail.com
1
دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
Pires A., Morato J., Peixoto H., Botero V., Zuluaga L. and Figueroa A. 2016. Sustainability Assessment of indicators for integrated water resources management. Science of the Total Environment, 578: 139-147.
1
ORIGINAL_ARTICLE
گزارشی از تجربیات بینالمللی در مدیریت سیل
باتوجه به سیلابهای اخیر (سیلابهای اسفند 1397 و فرودین 1398) که گستره بزرگی از کشور را دربر گرفت، بازنگری چارچوبهای مدیریت سیلاب و تغییرِ عملیِ نگاه از مدیریت بحران به مدیریت ریسک براساس تجربیات بینالمللی، امری ضروری به نظر میرسد که در این نوشتار به نکاتی در این زمینه اشاره میشود.
https://jwsd.um.ac.ir/article_31286_052a14856663615aa83990d91f4463a3.pdf
2019-08-23
137
140
پیشبینی و هشدار سیل
مشارکت حداکثری
بیمه سیل
محمد
فرشتهپور
mfereshtehpour@gmail.com
1
دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
پویا
شیرازی علیان
2
دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
پژوهشکده بیمه. 1397. بررسی بیمه سیل در ایران و سایر کشورهای منتخب. طرح پژوهشی گروه بیمههای اموال و مسئولیت، شماره 99.
1
عبدالمنافی، ن. 1396. بررسی وضعیت سیل در کشور؛ اقدامات انجام شده و تجربیات سایر کشورها. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل 15554.
2
Alexander M., Priest S.J., Micou P., Tapsell S.M., Green C.H., Parker D.J., and Homewood S. 2016. Analysing and evaluating flood risk governance in – Enhancing societal resilience through comprehensive and aligned flood risk governance. STAR-FLOOD Consortium. Flood Hazard Research Centre, Middlesex University. ISBN 978-94-91933-07-3.
3
Wallemacq P., Guha-Sapir D., McClean D., CRED & UNISDR. 2015. The Human Cost of Weather Related Disasters-1995-2015. doi: 10.13140/RG.2.2.17677.33769
4
ORIGINAL_ARTICLE
معرفی نرم افزار مدیریت دارایی های سرمایه در صنعت آب و فاضلاب (CUPSS)
صنعت آب و فاضلاب کشور با در اختیار داشتن 398 هزار میلیارد ریال دارایی (موجودی سرمایه)، یکی از صنایع بزرگ کشور، محسوب میشود. شاخص دارایی سرمایهای 91 درصد، نشاندهندۀ سرمایهبر بودن این صنعت میباشد. بنابراین یکی از راهبردهای بلندمدت صنعت، توجه به مدیریت داراییهای سرمایهای است. نظر به پارامترهایی نظیر حجم گستردۀ سرمایهگذاریها و بازدهی اقتصادی، تأمین منابع مالی، فرآیند پیچیدهی عملیات تولید و خدمات، حیطۀ فعالیت گستردۀ جغرافیایی، آسیبپذیری داراییها، خدمات مستمر و پایدار، رضایت مشترکان و ذینفعان، مدیریت داراییهای سرمایهای در صنعت آب و فاضلاب بسیار پراهمیت است. این در حالی است که با گذشت بیش از 25 سال از تشکیل شرکتهای آب و فاضلاب با ساختاری جدید، تاکنون هیچ نوع مطالعهای در این زمینه، انجام نشده است. در این نوشتار برای نخستین بار در کشور، ابتدا مبانی نظری مدیریت داراییها به اختصار نقد و بررسی شده و در ادامه نحوۀ کارکرد نرمافزار CUPSS که توسط سازمان محیطزیست ایالات متحدۀ آمریکا برای مدیریت داراییهای صنعت آب و فاضلاب با توجه به خصوصیات فرآیند تولید، بهرهبرداری، شرایط محیطی، ریسک، منفعت هزینه و... طراحی شده، ارائه خواهد شد. مدیریت داراییها در بستر نرمافزار CUPSS، نشان از کارآمدی این نرمافزار در مدیریت هزینههای تعمیر و نگهداری، کارآمدی استفاده از داراییها، مدیریت نگهداشت و افزایش طول عمر مفید داراییها، اولویتبندی داراییهای بحرانی، پیشبینی منابع مالی (بودجهی سرمایهای)، ریسک و... دارد. مطالب این نوشتار میتواند مورد استفادۀ شرکتهای آب و فاضلاب کشور در راستای استفادهی بهینه و کارآمد از داراییهای سرمایهای باشد.
https://jwsd.um.ac.ir/article_31400_f0cd99769c27cde9272d610315e47319.pdf
2019-08-23
141
144
10.22067/jwsd.v6i1.72914
مدیریت داراییها
ریسک
بهینه سازی
استاندارد ISO55000
نرم افزار CUPSS
محمد
داودآبادی
davoodabadi@nww.ir
1
کارشناس مالی و بودجه- شرکت مادر تخصصی مهندسی آب و فاضلاب کشور
LEAD_AUTHOR
سیدحسین
سجادیفر
h.sajadifar@gmail.com
2
شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور
AUTHOR
مسعود
خشائی
3
شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور
AUTHOR
htpp//www.epa.gov/cupss
1
United States Environmental Protection Agency .2008. Asset Management: A Best Practices Guide.
2