شناسایی و بررسی عوامل تأثیرگذار بر مصرف آب خانگی با رویکرد ترکیبی Delfi و Topsis فازی

نوع مقاله : پژوهشی کاربردی

نویسندگان

• حبیب اله داداشی دیوکلایی ¹
• علی ثریایی ²
• سیدعلی نبوی چاشمی ³

¹ دانشجوی دکتری مدیریت صنعتی، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران

² استادیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران

³ دانشیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران

https://doi.org/10.22067/jwsd.v8i4.2107.1061

چکیده

در سال‌های اخیر، بسیاری از شهرها، بیشتر به دلیل رشد جمعیت، از کمبود آب آشامیدنی رنج می برند. ازاین‏رو، تمایل به کنترل مصرف بی‌رویه آب از طریق شناسایی عوامل اصلی موثر بر رفتار مصرف‌کننده در مدیریت منابع آب آشامیدنی بسیار مهم شده‌ است. با درک این ضرورت، هدف پژوهش حاضر به دنبال شناسایی و اولویت‏‌بندی عوامل تأثیرگذار بر الگوی مصرف آب در بخش خانگی است. در این راستا با بررسی ادبیات موضوع در حوزه آب و مصاحبه با خبرگان صنعت، عوامل تأثیرگذار بر مصرف در معیارهای مختلف شناسایی و پایش شدند. سپس از طریق دلفی فازی نسبت به بررسی عوامل اقدام و در نهایت 7 معیار اصلی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی ، فنی و مهندسی، قانونی و مدیریتی، مکانی و زمانی با 26 زیرمعیار شناسایی شدند. ارزیابی و رتبه‌‏بندی این عوامل با استفاده از تکنیک Topsis فازی اقدام شد. نتایج به ‏دست آمده از تحقیق میزان آگاهی خانواده با وزن (0/754) رتبه اول، استفاده از ادوات کاهنده آب با وزن (0/670) رتبه دوم، تبلیغات و آموزش با وزن (0/603) رتبه سوم، انگیزه مصرف با وزن (0/545) رتبه چهارم، تعرفه و قیمت‏‌گذاری آب با وزن (0/508) رتبه پنجم و استفاده از شیرآلات جدید با وزن (0/423) رتبه ششم را داشتند. یافته‌‏های تحقیق نشان می‌دهد که از میان عوامل مختلف، می توان با آموزش و افزایش آگاهی‏ خانوارها در چگونگی مصرف آب و استفاده از ادوات کاهنده نقش مهمی در مدیریت مصرف آب داشت.

کلیدواژه‌ها

• دلفی فازی
• عوامل موثر بر مصرف آب
• تاپسیس فازی
• مدیریت مصرف

20.1001.1.24235474.1400.8.4.3.8

مراجع

آذر. ع. و فرجی، ح. 1395. علوم مدیریت فازی، چاپ پنجم، انتشارات موسسه مهربان، تهران. 
حبیبی، ا.، ایزدیار، ص. و سرافراز، ا. 1393. تصمیم‏‌گیری چند معیاره فازی، چاپ اول، انتشارات کتیبه گیل مدیر، تهران.

Cheng C.H. and Lin Y. 2002. Evaluating the best main battle tank using fuzzy decision theory with linguistic criteria evaluation, European journal of operational research, 142(1): 174-186.
Chen T. 2000. Extensions of the TOPSIS for Group Decision-Making under Fuzzy Environment, Fuzzy Sets and Systems, 114(1): 1–9.
Daminato C., Diaz-Farina E., Filippini M. and Padrón-Fumero N. 2021. The impact of smart meters on residential water consumption: Evidence from a natural experiment in the Canary Islands. Resource and Energy Economics, 64: 68-84.
Dimkić D. 2020. Temperature Impact on Drinking Water Consumption. Eno viron mental Sciences ProceedingEnvironmental Sciences Proceedings, 2: 31
Downward S.R. and Taylor R. 2007. An assessment of Spain’s programa AGUA and its implications for sustainable water management in the province of Almería. Environ Manage, 82: 277-289.
Garcia X., Ribas A., Llausàs A. and Saurí D. 2013. Socio-demographic profiles in suburban developments. Implicationsfor water-related attitudes and behaviors along the Mediterranean coast Applied Geography, 41(5): 46-54.
Gómez-Llanos E., Durán-Barroso P. and Robina-Ramírez R. 2020. Analysis of consumer awareness of sustainable water consumption by the water footprint concept. Science of the Total Environment. 721: 137743, 
Jorgensen B., Graymore M. and O' Toole K. 2009. Household water use behavior: An integrated model, J Environ Manag, 91(1): 227-236. 
Linstone H.A. and Turoff M. 1975. The Delphi method: Techniques and applications. Publisher Addison Wesley Publishing Company. New Jersey.
Liu H.T. and Tsai Y.L. 2012. A fuzzy risk assessment approach for occupational hazards in the construction industry, Safety science, 50(4): 67-78.
Martínez-Noya A. and García-Canal E. 2011. Technological capabilities and the decision to outsource/outsource offshore R&D services. International Business Review, 20(3): 264-277.
Molden D. 2007. Water for food, water for life: a comprehensive assessment of water management in agriculture. Publisher Earthscan. London, United Kingdom.
Mohammad A. and Sanaullah P. 2017. An Empirical Analysis of Domestic Water Sources, Consumption and Associated Factors in Kandahar City, Afghanistan. Resources and Environment, 7(2): 49-61.
Narmilan A., Puvanitha N., Niroash G., Sugirtharan M. and Vassanthini R. 2020. Domestic water consumption pattern by urban households, International Journal of Human Capital in Urban Management. 6(3): 225-236.
Noorderhaben N. 1995. Strategic decision making, Addison-Wesley, UK. Overby, E., Bharadwaj, A. and Sambamurthy V. 2006. Enterprise agility and the enabling role of information technology, European Journal of Information Systems, 15(2): 120-131.
Powell C. 2003. The Delphi technique: myths and realities. Journal of Advanced Nursing, 41(4): 376–382.
Rondinel-Oviedo D. and Sarmiento-Pastor. 2020. Water: consumption, usage patterns, and residential infrastructure A comparative analysis of three regions in the Lima metropolitan area. Journal Water International, 45(7-8): 824-846.
Siddiqi A. and Anadon L.D. 2011. The water–energy nexus in Middle East and North Africa, Energy Policy, 39: 4529–4540.
UNDP. 2012. The Millennium Development Goals Report. United Nations Development Programme. New York, USA.
Van Vliet B., Chappells H. and Shove E. 2005. Infrastructures of consumption, environmental innovation in the utility industries, Publisher Earthscan. 1st Edition. London.
Wardak H. & Abed S. 2019. Analysis of Factors Affecting Water Consumption in Jeddah City, Conference: Industrial & Systems Engineering Conference (ISEC)
WHO & UNICEF Joint Monitoring Programme for Water Supply and Sanitation. 2012. Progress on Drinking Water and Sanitation: (Update), USA, World Health Organization. https://apps.who.int/iris/handle/10665/44842.