فرآیند بکارگیری مدلهای تصمیم گیری چند معیاره در اولویت بندی اجرای طرحهای توسعه منابع آب مناطق روستائی استان خوزستان

نوع مقاله : مقاله علمی- ترویجی

نویسندگان

• عادل دحیماوی ¹
• منصور غنیان ²
• امید مهراب قوچانی ³
• حیدر زارعی ⁴

¹ شهید چمران اهواز

² کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

³ دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

⁴ دانشگاه شهید چمران اهواز

https://doi.org/10.22067/jwsd.v1i3.38119

چکیده

در چند سال اخیر توجه مجامع دانشگاهی در کشور به علوم تصمیم‌گیری بیشتر جلب شده است و در راستای انتخاب گزینه برتر در زمینه‏های صنعت، بازرگانی و تجارت، معدن و غیره تحقیقات نسبتاً جامعی انجام شده است. اما در زمینه طرح‌های توسعه منابع آب و لزوم بکارگیری تکنیک‏های علمی تصمیم‌گیری در انتخاب مناسب‏ترین و اقتصادی‏ترین گزینه جهت شروع عملیات اجرایی برای هر پروژه، تحقیقات کاملی صورت نگرفته است. در فرایند طرح‌های توسعه منابع آب، کشاورزان به عنوان سرمایه‌گذار محسوب می‏شوند و اگر گزینه‏ای نامناسب برای شروع عملیات اجرائی انتخاب شود، ممکن است عواقب منفی ناشی از اجرای آن بیشتر از آثار مثبت آن بوده و مشکلات اجتماعی و سیاسی فراوانی در مناطق محل اجرای این طرح‌ها به وجود آورد. همچنین لزوم اولویت‏بندی طرح‌ها و پروژه‏های ملی و منطقه‏ای به دلیل محدودیت منابع مالی و میزان بازگشت سرمایه‌گذاری بسیار مهم می‏باشد. وجود پروژه‏های ناتمام در کشور و عدم توانائی در تامین بودجه لازم برای اتمام این پروژه‏ها، سبب شده است تا موضوع اولویت‏بندی اجرای طرح‌ها، اهمیتی بیش از پیش، پیدا کند. در این راستا، استفاده از یک روش علمی تصمیم‌گیری، در سطح استان‏ها وحتی کشور، کاملاً ضروری به نظر می‌رسد. در این راستا، استفاده از یک روش علمی تصمیم‌گیری، در سطح استان ها و حتی کشور، کاملاً ضروری به نظر می‌رسد. در این مقاله با بررسی وضعیت طرح‌های آبیاری و زهکشی مشارکت مردمی در حوزه عمل سازمان آب و برق استان خوزستان، شاخص‌های مورد نظر مسئولین وکشاورزان تعریف گردیده است. سپس با استفاده از دو روشSAW و WPM رتبه هریک از طرح‌ها محاسبه شده و بر اساس این رتبه‌بندی، اولویت اجرا برای هر یک از طرح‌های آماده به اجرای سازمان با سیستم مشارکتی، تعیین شده است.

کلیدواژه‌ها

• مدلهای تصمیم گیری چند معیاره
• اولویت بندی
• مشارکت مردمی
• شبکه های آبیاری و زهکشی
• استان خوزستان

مراجع

اصغر پور، م. ج. 1377. مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران. جلد اول.

جدیدی، ب. 1373. انتخاب پیمانکار پست فشار قوی به کمک فرآیند سلسله مراتبی عصبی AHP، کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و صنعت ایران.

حیدریان، س. ا. 1386. تحلیلی بر تجربه داخلی در انتقال مدیریت آبیاری، مقاله اولین همایش بررسی مشکلات شبکه های آبیاری، زهکشی و مصرف بهینه آب کشاورزی (گوهران کویر).

زرگرپور، ر.، نورزاد، ع. 1388. ارایه مدل مفهومی و تدوین الگوی مدیریت یکپارچه منابع آب با تاکید بر امنیت آبی کشور. فصلنامه تحقیقات منابع آب ایران، سال پنجم، شماره 3، پیاپی 15.

Barker R. and Molle F. 2004. Evolution of Irrigation in South and Southeast Asia. Comprehensive Assessment Research Report 5. International Water Management Institute.

Hamdy A. 2004. Participatory Water Saving Management and Water Cultural Heritage. WASAMED Project. Proceeding of the 1st WASAMED Workshop.

Qiao G., Zhao L. and Klein K. 2008. Water user associations in Inner Mongolia: Factors that influence farmers to join. Agric. Water Manage.