سنجش ردپای آب و تجارت آب مجازی در بخش‌های اقتصادی استان یزد با استفاده از رویکرد داده-ستانده

نوع مقاله : مطالعه موردی

نویسندگان

1 یزد

2 دانشگاه یزد

چکیده

امروزه محققان تاکید دارند راهکار حل مساله کمبود آب، افزایش عرضه نمی‌‏باشد بلکه مدیریت تقاضا است. در سال‌های اخیر دو مفهوم آب مجازی و ردپای آب مطرح و به شدت مورد توجه محققان و سیاست‌گذاران حوزه آب قرار گرفته است. بسیاری بر این اعتقاد هستند که ایده واردات آب مجازی می‌تواند به‏‌عنوان راهکاری برای حل مساله کم‌آبی مورد توجه سیاست‌گذاران قرار گیرد. براین‏اساس، هدف پژوهش حاضر سنجش تجارت (واردات و صادرات) آب مجازی و میزان ردپای آب در بخش‌های اقتصادی استان یزد است. برای این کار از مدل داده-ستانده (جدول سال 1390) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد کل ردپای آب استان یزد در سال 1390 حدود 1538/8 میلیون‌مترمکعب بوده که حدود نیمی از آن خارجی (خارح از استان) است و 65/3 درصد از آن مربوط به بخش کشاورزی است. همچنین استان یزد در این سال حدود 782/4 میلیون‌مترمکعب واردات و 442/7 میلیون‌مترمکعب صادرات آب مجازی داشته است، بنابراین خالص واردات آب مجازی این استان حدود 339/7 میلیون‌مترمکعب است. بخش «صنایع مواد غذایی، آشامیدنی و دخانیات» بزرگترین واردکننده خالص و بخش «معدن» بزرگترین صادرکننده خالص آب مجازی این استان هستند.

کلیدواژه‌ها


تفضلی، ح. 1392. سنجش ردپای آب در بخش‌های مختلف اقتصاد ایران با استفاده از رویکرد داده-ستانده. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد. دانشگاه علامه طباطبایی. 1392.
تهامی‏پور زرندی، م.، دشتبان فاروجی، س.، جواهردهی، س. 1396. ارزیابی تجارت محصولات صنعتی ایران با کشورهای مختلف از دیدگاه آب مجازی. نشریه علمی-پژوهشی اقتصاد و الگو سازی، 8(30): 143-187.
جهانگرد، ا. 1393. تحلیل‌های داده-ستانده: فناوری، برنامه‌ریزی و توسعه (با مقدمه‌ای از دکتر فیروز توفیق). تهران: نشر آماره، چاپ اول.
زارعی، م. 1395. سنجش و بررسی مصرف آب در بخش‌های اقتصادی ایران و استان یزد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری. دانشگاه یزد. 1395.
صادقی، س.ک.، کریمی تکانلو، ز.، متفکرآزاد، م.ع.، اصغرپور قورچی، ح. و اندایش، ی. 1393. سنجش ردپای آب بخش‌های اقتصادی در ایران با رهیافت ماتریس حسابداری اجتماعی (SAM). فصلنامه اقتصاد مقداری. 11(3): 81-111.
نصراللهی، ز. و زارعی، م. 1396. معرفی و ارزیابی روش سهم مکانی خاص صنعتی فلگ (SFLQ) در منطقه‌ای‌سازی جداول داده-ستانده ملی: مطالعه موردی استان یزد 1390. پژوهش‏های اقتصاد و توسعه منطقه‏ای. 24(13): 112-140.
Allan J.A. 1993. Fortunately there are substitutes for water otherwise our hydro-political futures would be impossible. Priorities for water resources allocation and management, 13(4): 13-26.
Banouei A.A., Banouei J., Zakeri Z. and Momeni. M. 2015. Using Input-output Model to Measure National Water Footprint in Iran. Business Perspectives, 14(2): 75-87.
Chapagain A. K. and Hoekstra A.Y. 2004. Water footprints of nations. Value of Water Research Report Series No. 16. Delft., The Netherlands: IHE.
Duarte R. and Yang H. 2011. Input–output and water: introduction to the special issue. Economic Systems Research, 23(4): 341-351.‏
Feng K., Chapagain A., Suh S., Pfister S. and Hubacek K. 2011. Comparison of bottom-up and top-down approaches to calculating the water footprints of nations. Economic Systems Research, 23(4): 371-385.‏
Hoekstra A.Y. and Hung P.Q. 2002. Virtual water trade: A quantification of virtual water flows between nations in relation to international crop trade, Value of Water Research Report Series No.11, Delft, The Netherlands: IHE.
Hoekstra A. Y. and Chapagain A. K. 2007. Water footprints of nations: water use by people as a function of their consumption pattern. Water resources management, 21(1): 35-48.‏
Miller R. E. and Blair P. D. 2009. Input-Output Analysis: Foundations and Extensions. Cambridge University Press.‏
Mubako S., Lahiri S.and Lant C. 2013. Input–output analysis of virtual water transfers: Case study of California and Illinois. Ecological Economics, 93: 230-238.‏
Zhang C and Anadon L. D. 2014. A multi-regional input–output analysis of domestic virtual water trade and provincial water footprint in China. Ecological Economics, 100: 159-172.‏
Zhang B., Chen Z. M., Zeng L., Qiao H.and Chen B. 2016. Demand-driven water withdrawals by Chinese industry: a multi-regional input-output analysis. Frontiers of Earth Science, 10(1): 13-28.‏
Zhao X., Chen B.and Yang, Z. F. 2009. National water footprint in an input–output framework- a case study of China 2002. Ecological Modelling, 220(2): 245-253.‏
CAPTCHA Image