Recognition of Qanat and Opening the Way for Sustainable Development in Kariz Civilisation, Case Study: Zarch Qanat-Yazd

Document Type : review paper

Authors

• khadijeh Bouzarjomehri
• Somayeh khatami

Ferdowsi University of Mashhad

10.22067/jwsd.v5i1.63168

Abstract

In arid lands where agriculture is dependent on irrigation, water shortage has been one of the main motivations for many innovations, such as Qanats, which play an important role in maintaining and developing civilisation on the Iranian plateau. What is known today as sustainable development, was actually understood and applied by our ancestors. Their method of sustainable use of water resources from these areas can be a good example to solve recent crises. The present research aims to answer the question of how and under what conditions a Qanat was able to cause human adaptation to nature and sustainable balance? To this end, the current research is carried out using qualitative content analysis and the MAXQDA software. The study area is the Zarch Qanat located in a large area of Yazd province. The study population includes 16 specialists in Qanat. The results indicate that all aspects of the indigenous knowledge of Qanat have been established based on natural features in order to achieve economic goals. Through this development, a social system was established which shows the existence of local planning in line with sustainable development.

Keywords

• Indigenous knowledge
• diggers
• Kariz civilisation
• Content analysis

---

References

ابی‌زاده، ا. 1389. نگرشی بر قنات با محوریت آموزش و احیاء فناوری بومی، فرهنگ و معماری ایرانی. آرمانشهر، 5: 1-22.

اولیویه، گ.آ. 1371. سفرنامه اولیویه، تاریخ اجتماعی، اقتصادی ایران در دوران آغازین عصر قاجار. ترجمه: محمدطاهر میرزا. امیرکبیر، تهران.

بایندر، ه. 1370. سفرنامه هنری بایندر. ترجمه: کرامت الله افسر. فرهنگسرا، تهران.

باقری، پ. 1379. بررسی ابعاد تاریخی، فرهنگی قنات در ایران. مجموعه مقالات قنات، ج1. شرکت سهامی آب منطقه یزد، ایران.

بصیرپور، ع. و موسوی، ف. 1374. مسائل بهره‌برداری از رودخانه ‏های فصلی در تغذیه مصنوعی آب‏های زیرزمینی. مجموعه مقالات کنفرانس منطقه‌ای مدیریت منابع آب. اصفهان، ایران. (315-327)

عباسی، ف. بهراملو، ر. ذوالفقاران، ا. نادری، ن. 1392. بررسی مسائل فنی و بهره‌برداری از قنوات مهم کشور. تحقیقات آب و خاک ایران، 44(4): 329-328.

بوستانی، آ. و انصاری، ح. 1392. بررسی مشکلات موجود نظارت عالیه و کارگاهی احیاء قنوات روستایی. فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی، 11(42): 41-45.

بنجامین، س.گ. 1363. ایران و ایرانیان، عصر ناصرالدین شاه. ترجمه: محمدحسین کردبچه. جاویدان، تهران.

پولاک، ی.ا. 1368. سفرنامه پولاک، ایران و ایرانیان. ترجمه: کیکاووس جهانداری. خوارزمی، تهران.

پاپلی یزدی، م.ح. و لباف خانیکی، م. 1377. واحد تقسیم آب در نظام‌های آبیاری سنتی. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 49و50: 47-73.

پاپلی یزدی، م.ح. 1379. نقش قنات در شکل‌گیری تمدن‌ها، پایداری فرهنگ و «تمدن کاریزی». مقالات، جلد دوم. همایش بین‌المللی قنات. تهران، ایران.

جمعه‏ پور، م. و میرلطفی، م.ر. 1389. نقش دانش بومی و کارکرد نظام سنتی مدیریت مشارکتی منابع آب در معیشت پایدار روستایی. فصلنامه علوم اجتماعی، 56: 1-34.

خاموشی، ع. 1372. قنات و تکنولوژی مدرن. مجموعه مقالات کارگاه منطقه ‏ای آب‏شناسی و منابع آبی در مناطق خشک و نیمه خشک. مرکز تحقیقات آب وزارت نیرو، تهران، ایران (30-38).

سرزعیم، م.ص. و میراب ‏زاده اردکانی، م. 1374. نقش طرح ‏های تغذیه مصنوعی آب‏های زیرزمینی در توسعه پایدار منابع آب. مجموعه مقالات کنفرانس منطقه‏ ای مدیریت منابع آب، اصفهان، ایران (133-145).

سمسار یزدی، ع.ا. 1389. تدوین تجربیات خبرگان قنات. انتشارات شرکت مدیریت منابع آب ایران، چاپ دوم.

سمساریزدی، ع.ا. 1393. قنات زارچ. انتشارات شاهنده، چاپ اول.

لباف خانیکی، م. 1394. سخنرانی علمی با موضوع قنات، جغرافیا و جامعه. دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی.

شیرانی، م.، رضوی، س.ل. و ساداتی ‏نژاد، س.ج. 1385. بررسی ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی قنات. اولین همایش منطقه‌ای بهره‌برداری بهینه از منابع آب حوضه‌های کارون و زاینده رود. دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران. 14 و 15 شهریور (47-53).

دیولافوا، ژ. 1385. ایران کلده وشوش. ترجمه: علی محمد فره‌وشی. دانشگاه تهران، تهران.

رحمانیان، د. و میرزایی، م. 1391. زوال «تمدن کاریزی» ایران به روایت سفرنامه‌های بیگانه روزگار قاجار. تحقیقات تاریخ اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 2(2): 55-75.

رهبری، پ. و افشار اصل، م. 1384. متدولوژی ارزیابی اثرات زیست ‏محیطی قنات. کنفرانس بین‌المللی قنات. دانشگاه شهید باهنر و جهاد دانشگاهی واحد استان کرمان، کرمان، ایران. (185-197)

صداقت کیش، ج. 1379. قنات‏ های مقدس ایران. مجموعه مقالات همایش بین‌المللی قنات، (93-107).

صفی‏ نژاد، ج. 1368. نظام‏ های‌ آبیاری‌ سنتی‌ در ایران‌، موسسه‌ چاپ‌ و انتشارات‌ آستان‌ قدس‌ رضوی‌.

عرب خدری، م.، حکیم خانی، ش. 1382. بررسی رابطه دو فنّاوری باستانی بیابان‏ زدایی، بندسار و قنات. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 69: (49-62).

فداکار داورانی، م.م.، سام آرام، ع. 1389. نقش قنات در توسعه پایدار روستایی. فصلنامه روستا و توسعه، 2: (167-191).

فوروکاوا، ن. 1384. سفرنامه فوروکاوا. ترجمه: هاشم رجب‌زاده و کینجی ئه اورا. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، تهران.

فریزر، ج. 1364. سفرنامه فریزر. ترجمه: منوچهر امیری. توس، تهران.

قدس، ح.، اصغرزاده، ع. ملکی، م. 1394. بازشناسی پدیده قنات از دریچه سازمان‌ها، نمونه موردی: روستای بیابانک. مسکن و محیط، 34(150): 71-87.

غفاری ‏پور، ح. 1370. بررسی یک دشت بحرانی، دشت ایسین. بولتن وضعیت منابع آب کشور. سازمان تحقیقات منابع آب کشور، 5: 19-23.

کوثر، آ. 1372. بیابان‏ زدایی با گسترش سیلاب، کوششی هماهنگ. انتشارات مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام، سازمان جهادسازندگی استان فارس.

کرجی، اب.م. 1345. استخراج آب‌های پنهانی، ترجمه: حسین خدیو. بنیاد فرهنگ ایران، تهران.

گوبلو، ه. 1371. قنات فنی برای دستیابی به آب. ترجمه: سرو قدم مقدم و محمدحسین پاپلی یزدی. آستان قدس رضوی، مشهد.

لباف خانیکی، م. و سمسار یزدی، ع.ا. 1394. گردشگری قنات. یزد: مرکز بین المللی قنات و سازه های تاریخی آبی، انتشارات شاهنده.

لندور، آ.ه. 1388. اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و بازرگانی ایران در آستانه مشروطیت. ترجمه: علی‏ اکبر عبدالرشیدی. اطلاعات، تهران.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. 1394. هم‌اندیشی بحران آب با محوریت آب‏های زیرزمینی. انوش نوری اسفندیاری، دبیر اندیشکده تدبیر آب ایران.

منزوی، م.ت. 1367. آبرسانی شهری. انتشارات دانشگاه تهران، چاپ پنجم، تهران.

موریه، ج. 1386. سفرنامه جیمز موریه. ترجمه: ابوالقاسم سری. 2جلد. توس، تهران.

ناجی، م. 1352. پایان «تمدن کاریزی» در ایران. سخن، 22(9): .

هاشمی ‏سهی، س.ح.، هاشمی ‏سهی، س.م. 1384. قنات، نشست خاک و مشکلات ساختمان‏ سازی. کنفرانس بین‌المللی قنات. دانشگاه شهید باهنر و جهاد دانشگاهی واحد استان کرمان، کرمان، ایران.

هدین، س. 1381. کویرهای ایران. ترجمه: پرویز رجبی. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، تهران.

Agazadeh S. 2015. Sustainable Water Use of Qanat Based on Economy and Culture. Environment and Development, 2(4):144-147.

Arzani N. 2003. The Tragedy of Ancient Qanats in Arid Lands and Kavir Borders, A Case Study from Abarkoh Plain, Central Iran. Iranian Int. J. Sci., 4(1): 73- 86.

Bazzi Kh. 2015. Qanat and ITS Challeges in Ferdows County-Iran. International Journal of Geography and Geology, 1(2): 42-51.

Haeri M.R. 2003. An evaluation of the sustainability of Qanats under changing socio – economic and climatic conditions in Iran. Workshop Kariz, Qanat; An Eternal Friendly System For Harvesting Groundwater. New Delhi.

Semsar Yazdi A.A. 2011. Qanat; an Ancient Technique for Adapting to New Climate Changes. Journal of Arid Land Studies, 2(21): 71-73.

Wittfogel K.A. 1957. Oriental despotism. A comparative study of total power. New Haven, CT: Yale University Press.