رویکرد روش های کیفی و تصمیم گیری فازی برای انتخاب پروژه های BOT و BOO مبتنی بر ریسک در صنعت آب و فاضلاب

نوع مقاله : مقاله علمی- ترویجی

نویسندگان

• رضا شهرجردی ¹
• مرجان رئوفی‌نیا ²
• سید حسین سجادی فر ³
• عبدالرضا خلیلی ¹

¹ شرکت آب و فاضلاب استان مرکزی

² دانشگاه آزاد تهران شمال

³ دانشگاه ازاد شهریار

https://doi.org/10.22067/jwsd.v1i3.46705

چکیده

یکی از مهم‌ترین راهبردهای دولت‌ها برای افزایش کارآمدی بخش‌های مختلف اقتصادی، از جمله خدمات بخش عمومی مانند آب و فاضلاب، حمایت از ورود بخش خصوصی و گام ‌برداشتن در مسیر خصوصی‌سازی است. استفاده از روش‌های BOT وBOO رویکردهای بسیار معمول و پرطرفدار در جذب مشارکت و سرمایه‌های بخش خصوصی محسوب می‌شوند. در این زمینه، فراهم‌سازی بسترهای مناسب در راستای انتخاب پروژه‌های سرمایه‌گذاری با استفاده از ابزاری قدرتمند برای بهبود کیفیت محصول و ایجاد سامانه‌ی کیفیتی مشتری مدار (توسعه‌ی عملکرد کیفیت) بسیار حایز اهمیت بوده و در این راستا استفاده از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند معیاره مانند شباهت به گزینه‌های ایده‌آل به منظور انتخاب گزینه‌ی ایده‌آل سرمایه‌گذاری ضروری است. هدف این پژوهش، پیشنهاد روشی جدید برای رفع مشکل انتخاب پروژه‌های سرمایه‌گذاری با رویکرد مدل شباهت به گزینه‌های ایده‌آل و توسعه‌ی عملکرد کیفیت فازی با در نظر گرفتن فاکتورهای ریسک و تأثیر آن‌ها بر چهار فاکتور پروژه‌ها (زمان، هزینه، محدوده و کیفیت) می‌باشد. وزن نسبی هر یک از فاکتورهای ریسک با استفاده از توسعه‌ی عملکرد کیفیت فازی محاسبه و در نهایت با رویکرد مدل شباهت به گزینه‌های ایده‌آل فازی، پروژه‌های BOTبر اساس توسعه‌ی زیر ساخت‌ها و دارایی‌ها رتبه بندی شده است. با ارایه‌ی یک مطالعه‌ی موردی عملیاتی شده، مراحل این روش پیشنهادی تصریح شده است.

کلیدواژه‌ها

• BOT
• مدیریت ریسک پروژه
• مدل شباهت به گزینه های ایده آل فازی
• توسعه ی عملکرد کیفیت فازی

مراجع

Baccarini D. and Archer R. 2001. The risk ranking of projects: a methodology. International Journal of Project Management, 19(3): 139-145.

Burke R. 2013. Project management: planning and control techniques. New Jersey, USA

Chen C. 2009. Can the pilot BOT Project provide a template for future projects? A case study of the Chengdu No. 6. Water Plant B Project. International Journal of Project Management, 27(6): 573-583.

Dey‌ P.K. 1999. Process re-engineering for effective implementation of projects. International Journal of Project Management, 17(3): 147-159.

He J. 1996. Introduction to the application of BOT scheme in China. Journal of Foreign Investors, 1: 5-7.

Kang C.C., Feng C.M. and Khan H.A. 2005. Risk assessment for build-operate-transfer projects: a dynamic multi-objective programming approach. Computers & operations research, 32(6): 1633-1654.

Kang C.C. and Feng C.M. 2009. Risk measurement and risk identification for BOT projects: A multi-attribute utility approach. Mathematical and Computer Modelling, 49(9): 1802-1815.

Kumaraswamy M. and Zhang. X. 2001. Governmental role in BOT-led infrastructure development. International Journal of Project Management, 19(4): 195-205.

Turner J.R. 1992. The handbook of project-based management: Improving the processes of achieving strategic objectives. McGraw-Hill Companies. London, UK.

Walker C.T. and Smith. A.J. 1995. Privatized infrastructure: The build operate transfer approach. Thomas Telford. London, UK.

Wang S.Q., Tiong, Robert L.K., Ting S.K. Chew D. and Ashley D. 1998. Evaluation and competitive tendering of BOT power plant project in China. Journal of construction engineering and management, 124(4): 333-341.

Wang S.Q., Tiong, Robert L.K., Ting S.K. and Ashley D. 2000. Evaluation and management of political risks in China’s BOT projects. Journal of construction engineering and management, 126(3): 242-250.

Zamri N. and L. Abdullah. 2014. A New Qualitative Evaluation for an Integrated Interval Type-2 Fuzzy TOPSIS and MCGP, in Recent Advances on Soft Computing and Data Mining. Springer, 79-88.

Zhao Z.Y., Zuo, Jian, Zillante, George, Wang and Xin-Wei. 2010. Critical success factors for BOT electric power projects in China: thermal power versus wind power. Renewable Energy, 35(6): 1283-1291.