نوع مقاله : پژوهشی کاربردی
نویسندگان
خوارزمی
چکیده
پیگیری و ساخت ابرسازهها توسط حاکمان، جایگاه ویژهای در فرایند ملت‌سازی بسیاری از کشورها داشته است. در کشورهای پساشوروی، حاکمان برای نمایاندن مشروعیت خود، طی دو دهه گذشته از راه ایجاد زیرساخت‌های کلان آبپایه، در پی مدیریت سیاسی فضا و حفظ نفوذ و کنترل اجتماعی بوده‌اند. سد راغون در تاجیکستان ابرسازهای روی رودخانه وخش است، در صورت انجام با بلندای 335 متر، افزون بر اینکه بلندترین سد جهان است، زمینه خودکفایی انرژی این کشور را فراهم میکند. شناسههای یاد شده با ارائه تصوری ژئوپلیتیک از پیشرفت و سرافرازی ملی، توانسته در پیدایش و تواناسازی گفتمان ملی‌گرایانه در این کشور نقش بیافریند. مقاله حاضر بر این فرضیه استوار است که معنای نمادین سد راغون در فرایند ملت‌سازی کدی ژئوپلیتیک برای توضیح پافشاری دولت تاجیکستان طی دو دهه گذشته برای به فرجامرسانی این طرح پرهزینه و تنش‌زا با کشورهای همسایه است. اطلاعات مورد نیاز پژوهش به روش کتابخانهای گرداوری و روششناسی حاکم بر متن ماهیتی توصیفی-تحلیلی دارد. نتیجه پژوهش نشان داد ایده ساخت سد راغون، نخبگان سیاسی تاجیک را قادر میسازد با انحراف توجه مردم از چالش‌های درونی، آینده بهتری را برای آنها نوید داده و با برانگیختن حس غرور ملی و افزودن بر مشروعیت خود، بقای کشور و حکومت را تضمین نمایند. همچنین مخالفت ازبکستان با ساخت سد راغون می‌تواند به عنوان نوعی هماوردی هیدروپلیتیک در راستای تقویت همبستگی ملی در برابر دشمن ازبک مورد بهرهبرداری قرار گیرد. زیرا کسانی که ساخت آن را به چالش می‌کشند، دشمن ملت هستند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
حافظ‌نیا، م. 1381. جغرافیای سیاسی ایران. انتشارات سمت.
درخور، م. و فرجی‌راد، ع. و میرهاشمی، ع. 1392. بحران آب و نتایج زیستمحیطی آن در آسیای مرکزی. فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، (6)12: 41-54.
رضایی اسکندری، د. 1389. چشم انداز جهانی بحران آب: مطالعه موردی بحران آب در آسیای مرکزی؛ دلایل و راهکارها. فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، 17(69): 51-74.
صالح‌آبادی، ر. 1393. بررسی چالش‌های هیدروپلیتیک منابع آب در منطقه ژئوپلیتیک آسیای مرکزی. فصلنامه سیاست خارجی، 28(2): 347-381
طاهری‌عطار، غ. 1392. طراحی و تبیین الگوی ملّت‌سازی پایدار. فصلنامه‌ی پژوهش‌های راهبردی سیاست، 2(7): 34-67.
کولایی، ا. و سلطانی، م. 1392. مسئله آب و روابط کشورهای آسیای مرکزی. فصلنامه سیاست جهانی، 2(3): 7-34.
کاویانی‌راد، م. 1397. جزوه درسی هیدروپلیتیک، منتشر نشده، دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی.
کاویانی‌راد، م. 1398. هیدروپلیتیک: سویهها و رویکردها، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی. چاپ اول. تهران.
کوزه‌گر کالجی، و. 1397 الف. بهبود مناسبات ازبکستان و تاجیکستان؛ آیا خواب دوشنبه و تاشکند تعبیر خواهد شد؟ موسسه مطالعات ایران. www.iras.ir/fa/www.iras.irfa/doc/note/3136
کوزه‌گر کالجی، و. 1397 ب. منافع و ملاحظات کشورهای خارج از طرح انتقال برق کاسا ١٠٠٠. موسسه مطالعات ایراس. www.iras.ir/fa/doc/article/3671
2018. افتتاح بلندترین سد جهان در تاجیکستان؛ دوشنبه صادرکننده برق می‌شود. خبرگزاری یورونیوز.
https://per.euronews.com/2018/11/16/highest-dam-in-the-world-inaugurated-in-tajikistan-country-to-export-electricity
Bologov P. 2016.The Rogun Dam: A Source of Division in Central Asia. https://carnegie.ru/commentary/66334.
Blakkisrud H. and Shahnoza N. 2010. History writing and nation building in postindependenceTajikistan. Nationalities Papers, 38(2): 173–89.
Bergne P. 2007. The birth of Tajikistan: National identity and the origins of the Republic. London: I.B. Tauris.
Fradchuk A. 2010. “Tajikistan's Energy Dilemma.” Institute for War and Peace Reporting, February 15. Accessed March 12, 2012. http://iwpr.net/report-news/tajikistans-energy-dilemma.
GARCÉS Fernando. 2014. The World Bank considers feasible the building of the Tajik Rogun dam. Policy Department, Directorate-General for External Policies. European Parliament.
Heathershaw J. and Edmund H.2013. The transformation of Tajikistan: The sources of statehood. ThirdWorlds. London: Routledge.
Jafarova A. 2014. Uzbekistan criticizes WB report on Rogun HPP. www.azernews.az/analysis/69365.html.
Kleingeld E. 2016. The Rogun Dam in Tajik-Uzbek Official Discourse.Thesis submitted to the Faculty of Humanities Master Russian and Eurasian Studies. Leiden University.
Kai W K. 2008. Hydro-hegemony in the Amu Darya Basin. Water Policy, vol. 10, no 52, Londres, 2008.
Marat E. 2010. Will Tajikistan Successfully Construct Rogun? . Eurasia Daily Monitor, 7(17): (https://jamestown.org/analyst/erica-marat).
Menga F. 2015. Building a nation through a dam: the case of Rogun in Tajikistan. Nationalities Papers,43(3): 479-494.
Parshin K. 2008. Tajikistan: Citizens Ponder Bleak Future Amid Harsh Winter, Eurasianet, January 23, 2008, Accessed April 16, 2016, http://www.eurasianet.org/node/61697.
Parshin K. 2012. Tajikistan: Dushanbe Building Boom Blocks Out Economic Concerns. Eurasianet.org, May 1. Accessed October 12, 2012. http://www.eurasianet.org/node/65340.
Roy A. and Aradhana S. 2002. Dam/age: A film with Arundhati Roy. Brooklym, NY: First Run/Icarus Films.
Schmidt R. 2007. Feasibility study for completion of the Rogun scheme, Tajikistan. Hydropower & Dams.
Shakdam C. 2018. Nation-Building and the politics of state-building: the French example and its limitations. Al-Bayan Center for Planning and Studies.
Skoba L. 2013. Transboundary water management The Rogun Dam in Tajikistan.Library of the European Parliament.
Yerofeyeva N. 2002. Rogunskaya GES v Tadzhikistane budet dostroyena. No dlya etogo nuzhny inostrannyye investitsii. Rossiyskaya Gazeta, October.
ROGUN Hydroelectric Power Plant (HPP). 2016. www.diplomaticsquare.com/rogun-hydroelectric-power-plant-hpp.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله