انوش نوری اسفندیاری؛ سعید نی‌ریزی
چکیده
سرمقاله: آب، اقتصاد و مدیریت انوش نوری اسفندیاری/عضو شورای راهبردی اندیشکده تدبیر آب ایران یادداشت کوتاه: ارزش اقتصادی آب در کشاورزی سعید نی‌ریزی/ رئیس کمیسیون بین المللی آبیاری و زهکشی
بیشتر
سرمقاله: آب، اقتصاد و مدیریت انوش نوری اسفندیاری/عضو شورای راهبردی اندیشکده تدبیر آب ایران یادداشت کوتاه: ارزش اقتصادی آب در کشاورزی سعید نی‌ریزی/ رئیس کمیسیون بین المللی آبیاری و زهکشی
ابوذر عاشوری؛ علیرضا احدی
چکیده
محدودیت منابع آب موجود از یک سو و رشد روز افزون تقاضا در مقایسه با توسعه زیرساخت های شهری در این بخش و نیاز به برنامه ریزی های لازم از سوی دیگر، لزوم استفاده از یک تفکر سیستمی و جامع در زمینه مدیریت منابع و توسعه زیرساخت های آبرسانی را روز به روز آشکارتر و با اهمیت تر می سازد. همچنین مواجه شدن با حجم عظیمی از داده ها ...
بیشتر
محدودیت منابع آب موجود از یک سو و رشد روز افزون تقاضا در مقایسه با توسعه زیرساخت های شهری در این بخش و نیاز به برنامه ریزی های لازم از سوی دیگر، لزوم استفاده از یک تفکر سیستمی و جامع در زمینه مدیریت منابع و توسعه زیرساخت های آبرسانی را روز به روز آشکارتر و با اهمیت تر می سازد. همچنین مواجه شدن با حجم عظیمی از داده ها و اطلاعات مکانی در اینگونه زیرساخت ها، استفاده از فناوری های نوین جهت جمع آوری، ذخیره سازی، پردازش، دسترسی، مدل سازی و در نهایت فرآیند تصمیم سازی در کوتاهترین زمان، بالاترین دقت و کمترین هزینه را مطرح می سازد. در این مقاله ضمن بررسی نحوه پیاده سازی GIS در شرکت آب و فاضلاب شیراز، داده های مکانی موجود در این شرکت و کلیه اطلاعات موجود در پایگاه های داده توصیفی، که قابلیت تبدیل شدن به اطلاعات مکانی را دارد و یا به غنی نمودن پایگاه داده GIS کمک مینمایند بررسی شده است. همچنین ارتباط برخط1 بین این پایگاه های داده با پایگاه داده GIS از طریق یک وب سرویس با استفاده از سیستم مدیریت پایگاه داده SQL Server2008 و رابط ArcSDE برقرار گردیده است. در نهایت کلیه اطلاعات مکانی و توصیفی بهنگام سازمان از طریق سرویس های نقشه ای تحت وب، به منظور استفاده در تصمیم گیری و مدیریت بهینه منابع، در اختیار کاربران حوزه های مختلف قرار میگیرد.
عزیزاله ایزدی؛ کامران داوری
چکیده
هدف از این تحقیق، تعیین و ارزیابی میزان بهره وری آب به دلیل کمبود منابع آب برای هر یک از محصولات مختلف در شرکت های تحت نظارت آستان قدس در طی فصل زراعی 87-86 می باشد. داده های مزرعه ای مورد نیاز مانند میزان عملکرد و مقدار آب مصرف شده برای هر یک از محصولات از طریق بازدید از این مجتمع ها و همچنین تکمیل پرسشنامه هایی در محل، تهیه و جمعآوری گردید. ...
بیشتر
هدف از این تحقیق، تعیین و ارزیابی میزان بهره وری آب به دلیل کمبود منابع آب برای هر یک از محصولات مختلف در شرکت های تحت نظارت آستان قدس در طی فصل زراعی 87-86 می باشد. داده های مزرعه ای مورد نیاز مانند میزان عملکرد و مقدار آب مصرف شده برای هر یک از محصولات از طریق بازدید از این مجتمع ها و همچنین تکمیل پرسشنامه هایی در محل، تهیه و جمعآوری گردید. با توجه به داده های جمع آوری شده، چهار نوع شاخص مختلف بهره وری آب برای تک تک محصولات محاسبه گردید. برای تحلیل بیشتر و آگاهی از وضعیت بهره وری آب در داخل هر مجتمع، ابتدا شاخص های بهره وری به کمک روابط ریاضی بی بعد و امتیازبندی گردیدند سپس محصولات مشترک چاه های مختلف با یکدیگر مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که محصول ذرت با امتیاز 42/1 برای مجتمع مزرعه نمونه مشهد، پسته با امتیاز 61/1 برای کشت و صنعت سرخس، گندم با امتیاز 27/2 برای کشت و صنعت اسفراین، جو و پسته با امتیاز 5/0 برای کشت و صنعت بردسکن، ذرت علوفه ای با امتیاز 27/2 برای مجتمع کشاورزی تربت حیدریه و پسته با امتیاز 74/0 برای مجتمع موقوفات و کشاورزی گناباد، بهترین وضعیت را از نظر بهره وری آب دارا بودند. در بین مجتمع های مختلف نیز بهترین محصول از نظر بهره وری مربوط به گندم در کشت و صنعت مزرعه نمونه مشهد و ضعیف ترین محصول مربوط به گندم در کشت و صنعت اسفراین و یونجه در مجتمع موقوفات و کشاورزی گناباد به صورت مشترک بودند. در نهایت با توجه به نتایج بدست آمده مشخص گردید که کشت و صنعت مزرعه نمونه مشهد و اسفراین به ترتیب جایگاه اول و آخر را از نظر بهره وری آب به خود اختصاص داده اند.
میثم حداد؛ حسین صادقی سقدل
چکیده
با توجه به قرار گرفتن ایران در نوار بیابانی و حساسیت اکوسیستم به آب، مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی از اولویت های مدیران و برنامه ریزان کشور می باشد. از این رو مدلسازی مناسب تابع تولید، برای اتخاذ سیاست های افزایش بهره وری و کاهش مصرف نهاده ها و همچنین پیش بینی برای تأمین به موقع با هزینه ی کم، دارای اهمیت زیادی ...
بیشتر
با توجه به قرار گرفتن ایران در نوار بیابانی و حساسیت اکوسیستم به آب، مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی از اولویت های مدیران و برنامه ریزان کشور می باشد. از این رو مدلسازی مناسب تابع تولید، برای اتخاذ سیاست های افزایش بهره وری و کاهش مصرف نهاده ها و همچنین پیش بینی برای تأمین به موقع با هزینه ی کم، دارای اهمیت زیادی است. در مطالعه ی حاضر با استفاده از مفهوم روند ضمنی و ایجاد یک مدل فضا- حالت، با بکارگیری الگوریتم کالمن فیلتر، به مدل سازی تابع تولید در بخش کشاورزی ایران پرداخته شده است. داده های مورد استفاده در این مطالعه به صورت سری زمانی سالانه طی دوره ی زمانی 1391-1353 بوده است. نتایج حاکی از یکنوا و غیرخطی بودن ماهیت روند ضمنی دارد. با توجه به آمارهی نسبت راستنمایی، مناسب‌ترین حالت برای ابرپارامترها، حالت تصادفی بودن سطح بدون شیب (مدل سطح نسبی) تشخیص داده شده است. کشش های تولیدی سرمایه، نیروی کار و انرژی، کمتر از واحد است، اما کشش تولیدی آب بزرگتر از واحد و در ناحیه اول تولید به دست آمده است. این بدان مفهوم است که با افزایش یک درصدی نهاده ی آب، بیش از یک درصد تولید افزایش می یابد. به دلیل اینکه کشور ایران با محدودیت منابع آب مواجه است، نمی توان مصرف نهاده ی آب در این بخش را افزایش داد. از این رو جایگزینی سیستم های آبیاری جدید به منظور جبران کم آبی و همچنین تولید محصولات با نیاز آبی کمتر در بخش کشاورزی پیشنهاد می شود. همچنین پیشرفت تکنولوژی های بنیادی (تغییر سیستم کشاورزی) می تواند استفاده از نهاده ها را کاهش داده و کمبود آب در این بخش را جبران نماید.
مژگان ثابت تیموری؛ مجتبی شفیعی؛ ثمانه توکلی امینیان
چکیده
آب یک منبع حیاتی و غیر قابل جایگزین و همچنین با ارزش در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها به شمار می رود و از مهمترین مؤلفه ها در حفظ تعادل و پایداری اکوسیستم و محیط‌زیست است. امروزه عوامل متعددی باعث بروز مشکلات آبی و مسائل مرتبط با آن در سراسر نقاط دنیا شده است. دولت ها و ملت های مختلف همواره دنبال شناخت صحیح مسائل آبی و ...
بیشتر
آب یک منبع حیاتی و غیر قابل جایگزین و همچنین با ارزش در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها به شمار می رود و از مهمترین مؤلفه ها در حفظ تعادل و پایداری اکوسیستم و محیط‌زیست است. امروزه عوامل متعددی باعث بروز مشکلات آبی و مسائل مرتبط با آن در سراسر نقاط دنیا شده است. دولت ها و ملت های مختلف همواره دنبال شناخت صحیح مسائل آبی و ارائه راهکارهای مناسب در حل معضلات آن بوده و هستند. همین امر موجب گرد هم آمدن دولت ها، سازمان ها و متولیان آبِ دنیا در رویدادهای مهم بین المللی با موضوع آب شده است. از این رو برخی سازمان های جهانی و دولت های جهان هر ساله مراسم و جشنواره های معتبر بینالمللی را برگزار می کنند که هدف آنها ارتقا اهمیت بحث آب، ارائه ی گفتمان جهانی آب و بهرهگیری از خرد جمعی جهانی در حل مسائل مرتبط با آب است. در اغلب این رویدادها، جوایز مطرحی به اشخاص حقیقی یا حقوقی که در زمینه مسائل و مشکلات آبی فعالیت های شاخصی انجام داده باشند، اعطا می شود. هدف از ارائه مقاله حاضر معرفی اجمالی مهمترین رویدادها در این زمینه و بررسی عوامل مؤثر در کسب موفقیت در این رویدادها می باشد.
هاجر طاهری؛ خدیجه براتی؛ محمد شایان نژاد
چکیده
فعالیت های انسانی در زمینه های کشاورزی، شهری و صنعت مقدار قابل توجهی از مواد مغذی و مواد آلی را تولید میکند که این مواد در صورت رسیدن به رودخانه ها، سبب آلودگی آنها می شوند. مدل های کامپیوتری مانند مدل Qual2kw به طور گسترده برای مدیریت کیفیت آب رودخانه ها مورد استفاده قرار می گیرند. این مدل که رودخانه را بصورت یک ...
بیشتر
فعالیت های انسانی در زمینه های کشاورزی، شهری و صنعت مقدار قابل توجهی از مواد مغذی و مواد آلی را تولید میکند که این مواد در صورت رسیدن به رودخانه ها، سبب آلودگی آنها می شوند. مدل های کامپیوتری مانند مدل Qual2kw به طور گسترده برای مدیریت کیفیت آب رودخانه ها مورد استفاده قرار می گیرند. این مدل که رودخانه را بصورت یک بعدی، همراه با جریان دائمی غیر یکنواخت شبیه سازی میکند، توسط اداره حفاظت محیط زیست ایالات متحده مورد بهره برداری قرار گرفت و توسعه یافته مدل Qual2e است. مدل های کیفیت آب یک چارچوب عملی توسط شبیه سازی فرآیندهای مهم فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی را فراهم می کنند. مدل Qual2kw قادر به شبیه سازی تعدادی از پارامترها از جمله دما، pH، تقاضای بیوشیمیایی کربن، مقدار اکسیژن مورد نیاز رسوبات، اکسیژن محلول، نیتروژن آلی، نیتروژن، آمونیاک، نیتریت و نیترات، فسفر آلی، فسفر غیر آلی، ازت کل، فسفر کل، فیتوپلانکتون ها و جلبک کف می باشد. معادله اصلی که مدل مذکور، به حل آن میپردازد، معادله جابجایی/پخش یک بعدی است که برای شبیه سازی تمام پارامترها به غیر از جلبک کف مورد استفاده قرار می گیرد. کارایی این مدل در تحقیقات مختلف اثبات شده است. در این مقاله، با استناد به راهنمای مدل، معادلات بکار گرفته شده در مدل برای انجام محاسبات، شرح داده شده است. همچنین راهنمای کاربردی برای کاربرانی که قصد استفاده از این مدل را دارند، ارائه گردیده است.
احسان عظیمی قالیباف؛ سعیدرضا خداشناس؛ الهام قربانی؛ کیوان صائب
چکیده
تولید سولفید یکی از مهمترین مشکلات بهره برداری شبکه های فاضلاب می‌باشد که از اوایل سال 1900 میلادی به عنوان مهمترین عامل ایجاد خوردگی در شبکه های فاضلاب بتنی شناخته شد. انتشار سولفید هیدروژن در مجاری فاضلاب منجر به مشکلات متعددی از جمله خوردگی بیولوژیکی بتن، آزاد شدن بوهای نامطبوع به اتمسفر شهری و سمیت گاز سولفید برای ...
بیشتر
تولید سولفید یکی از مهمترین مشکلات بهره برداری شبکه های فاضلاب می‌باشد که از اوایل سال 1900 میلادی به عنوان مهمترین عامل ایجاد خوردگی در شبکه های فاضلاب بتنی شناخته شد. انتشار سولفید هیدروژن در مجاری فاضلاب منجر به مشکلات متعددی از جمله خوردگی بیولوژیکی بتن، آزاد شدن بوهای نامطبوع به اتمسفر شهری و سمیت گاز سولفید برای کارگران اشاره کرد. عوامل متعددی نظیر بالابودن غلظت سولفات، مواد آلی، دما، زمان ماند فاضلاب، pH، ظرفیت اکسیداسیون احیا، سرعت جریان، مساحت سطح میتوانند در میزان انتشار سولفید موثر باشند. در سال های اخیر مطالعات گستردهای در زمینه کنترل تولید سولفید در شبکه های فاضلاب به دلیل اثرات مخرب این ماده شیمیایی صورت گرفته است که از مهمترین آنها می توان به تزریق هوا، نیترات، H2O2 و نمک آهن اشاره کرد. هدف از پژوهش های انجام شده یافتن راه حل بهینه جهت کنترل انتشار سولفید هیدروژن با توجه به شرایط عملیاتی و بهره روری اقتصادی بوده است. این مقاله مروری بر مطالعات صورت گرفته جهت کنترل تولید سولفید در شبکه های جمع آوری فاضلاب بوده و مزایا و معایب روش های استفاده شده در این مطالعات را بررسی می کند. براساس بررسی های انجام شده استفاده از فرمالدهید، MgO2/CaO2،اMFCها، نیترات و میکروبخوارها برای کنترل سولفید موثر می‌باشد. نتایج حاصل از این پژوهش ضمن نشاندادن موثر و مقرون به صرفه بودن استفاده از این ترکیبات شیمیایی و بیولوژیکی برای برطرف نمودن و کنترل چالش های حاصل از تولید سولفید هیدروژن در شبکه های فاضلاب، نشان می دهد که این روش ها نخست موجب حفاظت از شبکه های فاضلاب در برابر خوردگی و سپس رسیدن به محیط زیستی سالم و عاری از بو و سمیت می شود.
نوشین خالقی
چکیده
قسمتی از بارش که مستقیماً جوابگوی نیاز آبی گیاه است، بارش مؤثر نام دارد. روش های برآورد بارش مؤثر عبارتند از: اندازه‌گیری مستقیم، روش‌های تجربی و مدل بیلان آب در خاک. به دلیل هزینه‌های زیاد اندازه‌گیری و نگهداری ادواتی چون لایسیمتر، معمولاً از روش‌های تجربی و بیلان برای برآورد بارش مؤثر استفاده می‌شود. در این مقاله، ضمن معرفی ...
بیشتر
قسمتی از بارش که مستقیماً جوابگوی نیاز آبی گیاه است، بارش مؤثر نام دارد. روش های برآورد بارش مؤثر عبارتند از: اندازه‌گیری مستقیم، روش‌های تجربی و مدل بیلان آب در خاک. به دلیل هزینه‌های زیاد اندازه‌گیری و نگهداری ادواتی چون لایسیمتر، معمولاً از روش‌های تجربی و بیلان برای برآورد بارش مؤثر استفاده می‌شود. در این مقاله، ضمن معرفی روش‌های عمده برآورد باران مؤثر، مزایا، معایب و موارد کاربرد هر یک از روش ها ارائه شده است. براساس مطالعات انجام شده، روش بیلان علیرغم نیازمندی به داده های دقیق از اجزای فیزیکی، بعد از روش های اندازه گیری مستقیم بیشترین دقت را دارد. روش نسبت تبخیر-تعرق پتانسیل به بارش، مؤثرترین روش برای طرحهای اولیه و ابتدایی است. معادله رنفرو بدلیل اینکه بسیار تجربی می باشد، روش نامناسبی است. روش USDA 1 نیز در حوضه هایی که مقدار تبخیروتعرق پتانسیل بیشتر از مقدار بارش است، مناسب نمی باشد. بارش مؤثر به روش USDA بیشترین مقادیر را بدست داده و کمترین آن مربوط به روش بارش قابل اطمینان است. بعلاوه، روش های فرمول تجربی، سرویس حفاظت خاک آمریکا، وزارت کشاورزی ایالات متحده و روش درصدی نتایج نزدیک به هم را ارائه خواهند داد. در مناطق خشک و نیمه خشک، روش های نسبت تبخیر-تعرق پتانسیل به بارندگی و اداره حفاظت خاک ایالات متحده بهترین نتیجه را می دهند. در مناطق مرطوب نیز روش بارش قابل اطمینان به عنوان روش مناسب انتخاب گردیده است تا برنامه ریزی ها بر مبنای مقادیر واقعی تر انجام گیرد.
علیرضا کیانی؛ معصومه صالحی
چکیده
به دلیل کمبود منابع آب شیرین، استفاده از آب‌های شور برای تولید گیاهانی نظیر گندم و کوشیا اجتناب‌ناپذیر است. برای حفظ پایداری تولید، لازم است تا اثر آب های شور روی گیاه و خاک در هر منطقه مورد بررسی قرار گیرد. به همین منظور در این مقاله به استناد نتایج حاصل از پژوهش‌های انجام شده اثر آبیاری با آب شور برای تولید گیاهانی مانند گندم ...
بیشتر
به دلیل کمبود منابع آب شیرین، استفاده از آب‌های شور برای تولید گیاهانی نظیر گندم و کوشیا اجتناب‌ناپذیر است. برای حفظ پایداری تولید، لازم است تا اثر آب های شور روی گیاه و خاک در هر منطقه مورد بررسی قرار گیرد. به همین منظور در این مقاله به استناد نتایج حاصل از پژوهش‌های انجام شده اثر آبیاری با آب شور برای تولید گیاهانی مانند گندم و کوشیا و همچنین تغییرات شوری نیمرخ خاک (در شرایط زارعین و مزارع تحقیقاتی) در استان گلستان مورد ارزیابی قرار گرفت. به طور کلی نتایج حکایت از این نکته دارد که در زمین‌های کشاورزی که شوری خاک آنها بالاتر از آستانه تحمل به شوری گیاهان مورد بررسی (گندم، جو، کلزا و کوشیا) بود عملکرد قابل قبولی حاصل شد. توزیع شوری در نیمرخ خاک در کوتاه مدت نشان داد در زمان کاشت و مراحل اولیه رشد گندم، به دلیل بارندگی مناسب، شوری لایه سطحی نسبت به مراحل انتهایی رشد کمتر بود. افزایش شوری در لایه‌های پایین‌تر خاک به دلیل عدم زهکشی مناسب مزارع، کافی نبودن عمق آب آبشویی در مواقعی که باران کم و یا آبیاری صورت نمی‌گیرد، باعث حرکت آب از پایین به بالا و در نتیجه عامل افزایش تجمع نمک در نیمرخ خاک در طولانی مدت می‌گردد. در صورت استفاده از آب شور در محصولات تابستانه (کوشیا) متحمل به شوری، بارندگی پاییزه و زمستانه موجب شستشو و کاهش شوری خاک سطحی شده، بطوریکه برای گیاهان بعدی شرایط جوانه‌زنی و سبز شدن فراهم است. از آنجایی که باران عامل غیر قابل کنترل بوده برای حفظ پایداری کشاورزی هرگاه در سال‌های خاص باران نتواند مقدار شستشوی لازم در خاک را انجام دهد بایستی آبشویی خاک انجام گیرد.
مجید جعفری؛ یعقوب دین پژوه؛ اسماعیل اسدی
چکیده
تبخیر یکی از پارامترهای اصلی در برنامه ریزی و بهره برداری بهینه از مخازن، طراحی سیستم های آبیاری و مدیریت علمی منابع آب می باشد. تخمین دقیق تبخیر، در هر منطقه به ویژه در نواحی خشک و نیمه خشک از اهمیت بالایی دارد. در این مطالعه، امکان شبیه سازی مقدار تبخیر از تشت با استفاده از مدل های رگرسیون چندگانه بررسی شد. داده های ...
بیشتر
تبخیر یکی از پارامترهای اصلی در برنامه ریزی و بهره برداری بهینه از مخازن، طراحی سیستم های آبیاری و مدیریت علمی منابع آب می باشد. تخمین دقیق تبخیر، در هر منطقه به ویژه در نواحی خشک و نیمه خشک از اهمیت بالایی دارد. در این مطالعه، امکان شبیه سازی مقدار تبخیر از تشت با استفاده از مدل های رگرسیون چندگانه بررسی شد. داده های هواشناسی شامل حداکثر دمای هوا، حداقل دمای هوا، دمای نقطه شبنم، حداکثر رطوبت نسبی هوا، حداقل رطوبت نسبی هوا، تعداد ساعات آفتابی و سرعت باد در مقیاس روزانه در دوره آماری 1391-1371 در ایستگاه سینوپتیک مراغه استفاده شد. مدل رگرسیونی چندگانه خطی (MLR) برای ایستگاه مذکور بسط داده شد. مدل منتخب MLR توسط روش رگرسیون ریچ به منظور لحاظ کردن اثر همخطی توام بین ورودی های مدل مورد آزمون واقع شد. مقادیر ضریب تورم واریانس ( VIF) که شاخصی برای بررسی همخطی توام در تحلیل رگرسیون است، برای یکایک متغیرها محاسبه شد. نتایج نشان داد که مقدار عددی همه ضرایب مذکور کمتر از 10 بوده و هیچ متغیری ایجاد همخطی نکرد. افزون بر این، مقدار نسبت مقادیر ویژه ماتریس همبستگی (λmax\λmin)، برای مدل منتخب سه متغیره (f(RHmax, Tmin, n، تابعی است سه متغیره که متغیرهای مستقل آن حداکثر رطوبت نسبی (RHmax)، تعداد ساعات آفتابی (n) و حداقل دمای هوا (Tmin) می‌باشد برابر با 2/6 بدست آمد. بنابراین، همخطی توام در مدل MLR منتخب مشاهده نشد. مقادیر RMSE و R2 برای مدل منتخب MLR به ترتیب برابر 37/2 میلیمتر بر روز و 676/0 بدست آمد.
علیرضا کیانی؛ فریبرز عباسی
چکیده
سه گام عملیاتی که دستگاه های اجرایی نیاز است برای افزایش راندمان آبیاری بردارند شامل ایجاد انگیزه اقتصادی در مصرف بهینه آب، اصلاح روش های موجود آبیاری در برنامه ریزی کوتاه مدت و تغییر روش های سنتی به مدرن در برنامه ریزی طولانی مدت می‌باشد. پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان آگاهی کشاورزان از مسائل آب و آبیاری در سال زراعی ...
بیشتر
سه گام عملیاتی که دستگاه های اجرایی نیاز است برای افزایش راندمان آبیاری بردارند شامل ایجاد انگیزه اقتصادی در مصرف بهینه آب، اصلاح روش های موجود آبیاری در برنامه ریزی کوتاه مدت و تغییر روش های سنتی به مدرن در برنامه ریزی طولانی مدت می‌باشد. پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان آگاهی کشاورزان از مسائل آب و آبیاری در سال زراعی 88-1387 در استان گلستان اجرا شد. نوع تحقیق پیمایشی و اطلاعات از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه از تعدادی از کشاورزان و کارشناسان منتخب به دست آمد. نتایج نشان داد آب مورد نیاز حدود 76% از پرسش شوندگان از چاه، 18% از رودخانه و بقیه از چشمه، شبکه‌های آبیاری و آب‌بندان تأمین می‌شود. بیش از 89% کانال‌های آبیاری خاکی، حدود 8% از کانال‌ها پوشش بتنی دارند و حدود 3 درصد از لوله برای انتقال آب استفاده می‌کنند. میزان آگاهی کشاورزان از برنامه‌ریزی آبیاری بسیار اندک است. بطوریکه حدود 95% از کشاورزان نمی‌دانند که چه مقدار آب به مزرعه می‌دهند. حدود 93% از کشاورزان از روش آبیاری سنتی با استفاده از کانال‌های خاکی و 7 درصد از روش آبیاری تحت فشار برای آبیاری استفاده می‌کنند. نتایج همچنین نشان داد که علل اصلی هدر روی آب در مزارع، انهار خاکی (26%)، پستی و بلندی زمین (29%) و آبیاری نامناسب (20%) است. همچنین عوامل اصلی عدم تحقق برنامه‌های افزایش راندمان آبیاری به دلایل متعدد از جمله ارزش نا‌معقول اقتصادی آب، اندازه قطعات زراعی و مالکیت خصوصی آب هستند.
محمد کریمی؛ محمد جلینی
چکیده
ارزیابی هر دستگاه آبیاری، تحلیل کارایی های قابل اندازه گیری آن دستگاه در شرایط واقعی و در حین کار طبیعی در مزرعه بوده و یک ابزار مدیریتی است که به مدیر دستگاه امکان می دهد تا بتواند از آنچه که در دسترس دارد با بهترین عملکرد استفاده نماید. متأسفانه در اکثر مناطق کشورمان دستگاه های آبیاری بعد از اجرا، تحت نظارت و به صورت کنترل ...
بیشتر
ارزیابی هر دستگاه آبیاری، تحلیل کارایی های قابل اندازه گیری آن دستگاه در شرایط واقعی و در حین کار طبیعی در مزرعه بوده و یک ابزار مدیریتی است که به مدیر دستگاه امکان می دهد تا بتواند از آنچه که در دسترس دارد با بهترین عملکرد استفاده نماید. متأسفانه در اکثر مناطق کشورمان دستگاه های آبیاری بعد از اجرا، تحت نظارت و به صورت کنترل شده، بهره برداری نمی شوند و به هنگام بهره برداری نیز از نظر کارایی و عملکرد مورد سنجش و آزمایش قرار نمی گیرند. از طرفی اهمیت کنترل و ارزیابی عملکرد دستگاه نیز برای اکثر بهره برداران کشورمان به وضوح بیان نشده است. گرچه مطالعات و تحقیقات متعددی توسط محققان داخلی و خارجی بر روی ارزیابی عملکرد دستگاه های آبیاری سنترپیوت انجام شده است، اما با توجه به پیچیدگی روش های ارزیابی ارائه شده، این کار در توان اکثر کشاورزان نمی باشد. لذا در این مقاله سعی شده تا خلاصه ای از روش ها و دستورالعمل های موجود برای ارزیابی دستگاه های آبیاری سنترپیوت ساده سازی شده تا بهره برداری از آنها برای کشاورزان به سهولت انجام پذیرد. برای ارزیابی دستگاه آبیاری، استفاده از شاخص هایی مانند یکنواختی پخش آب، بازده واقعی آبیاری و بازده بالقوه آبیاری توصیه شده است. یکنواختی پخش آب، مشکلات توزیع آب در آبیاری را نشان می دهد. بازده بالقوه آبیاری بیانگر آن است که دستگاه موجود در شرایط بهره برداری مطلوب، چگونه عمل می کند. بازده واقعی آبیاری شاخصی است که مدیریت آبیاری را نشان داده، اما صحت طراحی را نشان نمی دهد. با توجه به بررسی های به عمل آمده در منابع علمی، برای دستگاه آبیاری سنترپیوت یکنواختی پخش آب کمتر از 76 درصد، بازده بالقوه آبیاری کمتر از 80 درصد و بازده واقعی آبیاری کمتر از 75 درصد، مناسب نمی باشد.
آب و توسعه پایدار
چکیده
نشر مجلات علمی- حرفه‌ای (علمی- ترویجی) راه‌کاری موثر در افزایش روزآمدی دانش مهندسان می‌باشد. علیرغم اینکه در کشور ما در زمینه علوم آب منابع اطلاع رسانی و مجلات متعددی وجود دارد اما جایگاه نشریاتی که بتوانند تجربیات کاربردی دست اندرکاران را به روشی علمی به نظر سایر کارشناسان برسانند خالی است. هدف این نشریه کمک به بهبود روش‌های اجرایی ...
بیشتر
نشر مجلات علمی- حرفه‌ای (علمی- ترویجی) راه‌کاری موثر در افزایش روزآمدی دانش مهندسان می‌باشد. علیرغم اینکه در کشور ما در زمینه علوم آب منابع اطلاع رسانی و مجلات متعددی وجود دارد اما جایگاه نشریاتی که بتوانند تجربیات کاربردی دست اندرکاران را به روشی علمی به نظر سایر کارشناسان برسانند خالی است. هدف این نشریه کمک به بهبود روش‌های اجرایی در عرصه مهندسی آب از طریق انتشار تجربیات موفق اجرایی و نتایج تحقیقات کاربردی است. در این راستا این نشریه به صورت هدفمند، در مراکز علمی و اجرایی تأثیرگذار و مرتبط با بخش آب در سراسر کشور توزیع می‌گردد. دامنه موضوعی نشریه محدود به کاربردهای آب در صنعت، شهر و کشاورزی و نیز رابطه متقابل آنها با منابع آب، از دیدگاه علمی- کاربردی خواهد بود. بر این اساس، محتوای موضوعی مقالات در این نشریه شامل: 1- آب، اقتصاد و مدیریت 2- کیفیت آب و فاضلاب 3- انتقال آب و سازههای آبی 4- آبیاری و کشاورزی 5- منابع آب سطحی 6- منابع آب زیرزمینی 7- مدیریت منابع آب خواهد بود.
شرکت آب و فاضلاب مشهد
چکیده
معرفی زیرپورتال تحقیقات شرکت آب و فاضلاب مشهد زیرپورتال تحقیقات شرکت آب و فاضلاب مشهد با هدف ایجاد فضای ارائه فعالیت‌ها و اقدامات صورت گرفته از سوی واحد تحقیقات در سال 1394 راه‌اندازی گردید. این تارنما با مأموریت نشر دانش و تجارب مرتبط با «صنعت آب و فاضلاب» در قالب ارائه دستاوردهای پژوهش‌های کاربردیِ صورت پذیرفته در این شرکت ...
بیشتر
معرفی زیرپورتال تحقیقات شرکت آب و فاضلاب مشهد زیرپورتال تحقیقات شرکت آب و فاضلاب مشهد با هدف ایجاد فضای ارائه فعالیت‌ها و اقدامات صورت گرفته از سوی واحد تحقیقات در سال 1394 راه‌اندازی گردید. این تارنما با مأموریت نشر دانش و تجارب مرتبط با «صنعت آب و فاضلاب» در قالب ارائه دستاوردهای پژوهش‌های کاربردیِ صورت پذیرفته در این شرکت و همچنین ایجاد فضای ارتباطی با کلیه پژوهشگران و علاقمندان حوزه آب، فعالیت مینماید. آشنایی با سامانه جامع تحقیقات (محقق) سامانه جامع نرمافزاری تحقیقات شرکت آب و فاضلاب مشهد با نام انحصاری محقق، با هدف بهبود کلیه فرآیندهای پژوهشی از جمله دریافت و ارزیابی پیشنهادههای پژوهشی و راهبری طرحهای پژوهشی شرکت و ارتباط مستمر با پژوهشگران در سراسر کشور بهصورت تحت وب، برای اولین بار در سطح شرکتهای تابعه وزارت نیرو، از سال 92 به صورت آزمایشی آغاز به کار نموده و در سال 1393 به بهرهبرداری رسید.
