کاظم اسماعیلی؛ جواد میبدی
چکیده
سرمقاله: قنات و قناعت کاظم اسماعیلی، عضو هیات تحریریه نشریه یادداشت کوتاه: استفاده از پساب، فرصت‌ها و چالش‌ها مهندس جواد میبدی، مدیر کل دفتر نظام های بهره برداری و حفاظت آب و آبفای وزارت نیرو
بیشتر
سرمقاله: قنات و قناعت کاظم اسماعیلی، عضو هیات تحریریه نشریه یادداشت کوتاه: استفاده از پساب، فرصت‌ها و چالش‌ها مهندس جواد میبدی، مدیر کل دفتر نظام های بهره برداری و حفاظت آب و آبفای وزارت نیرو
الهام موحد؛ زهرا عابدی
چکیده
تحقیق حاضر به بررسی و مطالعه تعیین خسارت آلودگی پساب آب شیرین کن های منطقه ویژه پارس جنوبی (مطالعه موردی آب شیرین کن نورویژه) می پردازد. گسترش و توسعه صنایع مختلف در منطقه پارس جنوبی، ایجاد آلودگی زیست محیطی ناشی از این صنایع و توجه به حساسیت اکولوژیکی این منطقه علت انتخاب آن برای انجام این تحقیق می باشد. در چند سال ...
بیشتر
تحقیق حاضر به بررسی و مطالعه تعیین خسارت آلودگی پساب آب شیرین کن های منطقه ویژه پارس جنوبی (مطالعه موردی آب شیرین کن نورویژه) می پردازد. گسترش و توسعه صنایع مختلف در منطقه پارس جنوبی، ایجاد آلودگی زیست محیطی ناشی از این صنایع و توجه به حساسیت اکولوژیکی این منطقه علت انتخاب آن برای انجام این تحقیق می باشد. در چند سال اخیر به علت کمبود منابع آب در برخی از نقاط کشور و همین طور گسترش مصارف صنعتی استفاده از تصفیه آب به روش اسمز معکوس افزایش یافته است. در این تحقیق به تعیین خسارت زیست محیطی ناشی از آلودگی پساب خروجی دستگاه آب شیرین کن نورویژه و مشخص نمودن متغیرهای اثرگذار در کاربرد آب شیرین کن ها بر آلوده کردن اکوسیستم آبی پرداخته شده است. بطوریکه با استفاده از روش برآورد خسارت و با محاسبه هزینه های خارجی میزان خسارت ناشی از آلودگی پساب آب شیرین کن مورد مطالعه، برآورد گردید. به همین منظور از پساب آب شیرین کن نورویژه در دو فصل نمونه برداری گردید. پارامترهای مختلف فیزیکی، شیمیایی آب شامل PH ،TDS، سولفات، سدیم، کلسیم ،آهن، جیوه و منگنز مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج آزمایش و مقایسه آن با استانداردهای ملی جهت تخلیه به خلیج فارس(موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران) نشان می دهد که غلظت پارامترهای TDS، سولفات و سدیم در هر دو فصل بالاتر از حد مجاز استاندارد می‌باشد.
رضا لاله زاری
چکیده
قیمت آب در کشاروزی نقش مهمی در مدیریت تخصیص آب ایفا می کند. از این رو استراتژی های بهینه الگوی کشت هنگامی می تواند طراحی شود که تحلیل بهای قیمت آب در یک چهارچوب اقتصادی از پیش تعیین شده مورد توجه قرار گیرد. در مطالعه حاضر یک مدل برنامه ریزی تخصیص بهینه آب در شمال شرقی استان خوزستان که با کمبود آب مواجه است با استفاده از الگوریتم ...
بیشتر
قیمت آب در کشاروزی نقش مهمی در مدیریت تخصیص آب ایفا می کند. از این رو استراتژی های بهینه الگوی کشت هنگامی می تواند طراحی شود که تحلیل بهای قیمت آب در یک چهارچوب اقتصادی از پیش تعیین شده مورد توجه قرار گیرد. در مطالعه حاضر یک مدل برنامه ریزی تخصیص بهینه آب در شمال شرقی استان خوزستان که با کمبود آب مواجه است با استفاده از الگوریتم ژنتیک توسعه یافت. بیشینه سازی نسبت سود به هزینه به عنوان تابع هدف توسط یک معادله خطی تعریف شده و فضای امکان پذیر مسأله به وسیله قیود منابع آب، اراضی تحت کشت، سیستم های آبیاری و پارامترهای اقتصادی محدود شد. در برنامه ریزی بهینه توسعه یافته، دسته ای از پاسخ ها جستجو می شود که قابلیت افزایش درآمد خالص الگوی کشت را در شرایط کمبود آب دارند. سه سناریو از قیمت آب شامل 0، 200 و 500 ریال در هر متر مکعب برای مقایسه شاخص های سود خالص به ازای واحد آب مصرفی، کارایی مصرف آب و آب اختصاص یافته به هر محصول در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد با اعمال کمآبیاری و افزایش قیمت آب، حجم آب تخصیص یافته و کارایی مصرف آب برای گوجهفرنگی به ترتیب 7% و 07/0 کیلوگرم بر مترمکعب افزایش یافته است. علاوه بر آن، این شرایط موجب افزایش سطح زیر کشت گندم و ذرت شده است. تحلیل شاخص‌های ارزیابی نشان داد با افزایش قیمت آب، حجم آب اختصاص یافته به سبزیجات کاهش یافته و در مقابل کارایی مصرف آب و نسبت سود به هزینه حبوبات افزایش می‌یابد.
محمود خرمی وفا؛ مهدی نوری؛ فرزاد مندنی؛ هادی ویسی
چکیده
بررسی مقدار آب مجازی سپس مقدار بهر‌وری، در فرآورده‌ی کشاورزی، نیاز به پی‌ریزی روابطی است که نشان‌دهنده مقدار واقعی مصرف آب برای تولید آن فرآورده باشد. این امر رویکرد جدیدی را در پایش‌های بوم‌شناختی کشاورزی نمایان می‌سازد. در این مطالعه آب مجازی، میزان بهره‌وری و رد پای اکولوژیک آب مزارع گندم آبی و ذرت منطقه کوزران در سال زراعی ...
بیشتر
بررسی مقدار آب مجازی سپس مقدار بهر‌وری، در فرآورده‌ی کشاورزی، نیاز به پی‌ریزی روابطی است که نشان‌دهنده مقدار واقعی مصرف آب برای تولید آن فرآورده باشد. این امر رویکرد جدیدی را در پایش‌های بوم‌شناختی کشاورزی نمایان می‌سازد. در این مطالعه آب مجازی، میزان بهره‌وری و رد پای اکولوژیک آب مزارع گندم آبی و ذرت منطقه کوزران در سال زراعی 92-93 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقدار آب مجازی مزارع گندم در منطقه برای بازدهی آبیاری معادل 100، 40 و 32 درصد به ترتیب برابر 2202، 3523 و 3699 مترمکعب بر تن بود. این مقادیر برای مزارع ذرت به ترتیب 2417، 3867 و 4060 متر مکعب بر تن بدست آمد. مقادیر بهره‌وری برای مزارع گندم 454/0، 283/0 و 27/0 و برای مزارع ذرت 413/0، 258/0 و 246/0 تن بر مترمکعب با بازده‌های آبیاری ذکر شده بود. ردپای اکولوژیک آب برای مزارع گندم آبی با سطح زیر کشت 4851 هکتار 18251150 مترمکعب در سال و برای مزارع ذرت با سطح زیر کشت 2523 هکتار 10550601 مترمکعب برآورد شد. با توجه به نتایج حاصل شده از این پژوهش پیشنهاد می‌شود که کشت گیاهان پرمصرفی مانند ذرت دانه‌ای با توجه به شرایط وخیم آبی منطقه متوقف شده، گیاهان جایگزینی مانند زعفران که نیاز آبی کمتری دارند در برنامه زراعی کشاورزان منطقه کوزران گنجانده شوند و سرمایهگذاری بیشتری در جهت توسعه کشت محصولاتی مانند کلزا که با وضعیت آب و هوایی منطقه سازگاری بهتری دارند صورت پذیرد. همچنین نسبت به افزایش بهره‌وری و بازده آبیاری و به موازات آن کاهش کشت گندم آبی اقدام شود و سرمایهگذاری اصلی به بخش کشت گندم دیم و آبیاری تکمیلی آن اختصاص یابد.
نرگس خواجه روشنایی؛ سید محمدرضا نوالی حسینی
چکیده
طرح جمع آوری فاضلاب مشهد از سالیان پیش آغاز گردیده و در مدت زمان اجرا همواره با نارضایتی و شکایات مردمی به دلایل متعددی از جمله طولانی شدن پروژه، تخریب های متعدد معابر شهر و ... مواجه بوده است. به منظور کاهش نارضایتی عمومی و همکاری بیشتر مردم در اجرا و بهره برداری از این طرح، لازم بود شهروندان مشهدی با فرآیند اجرایی و مشکلات آن و ...
بیشتر
طرح جمع آوری فاضلاب مشهد از سالیان پیش آغاز گردیده و در مدت زمان اجرا همواره با نارضایتی و شکایات مردمی به دلایل متعددی از جمله طولانی شدن پروژه، تخریب های متعدد معابر شهر و ... مواجه بوده است. به منظور کاهش نارضایتی عمومی و همکاری بیشتر مردم در اجرا و بهره برداری از این طرح، لازم بود شهروندان مشهدی با فرآیند اجرایی و مشکلات آن و همچنین مزایای وجود یک شبکه جامع فاضلاب آشنا شوند. از این رو هدف اصلی در این مطالعه، ، شناسایی روش های ارتقای سطح آگاهی عمومی نسبت به شبکه فاضلاب و مزایای آن بود و به موازات آن، مضامین آگاهی عمومی نیز مورد جستجو قرار گرفت. اولویت بندی روش ها در این طرح بر اساس یک سری معیارهای کارشناسانه، با هدف مدیریت و برنامه ریزی هر چه بهتر روش های استخراج شده انجام گرفت. تدوین روش های ارتقای سطح آگاهی عمومی در سه مرحله انجام شد. در مرحله اول با استفاده از مطالعات اسنادی، اطلاعات لازم برای آشنایی محقق با روش های آگاهی عمومی رایج در دنیا، جمع آوری شد. در این مرحله، 19 روش جهت ارتقای سطح آگاهی عمومی شناسایی شد که طی جلساتی با نظرات کارشناسان روابط عمومی آب و فاضلاب، در نه روش تجمیع گردید. در مرحله دوم، با کارشناسان آب و فاضلاب مشهد در دو بخش اجرا و بهره برداری مصاحبه شده و پرسشنامه ها با هدف تبیین مضامین آگاهی عمومی تکمیل گردید. نتایج این مصاحبه ها، مضامین آگاهی عمومی را در سه طبقه مضامین گزارشی، مضامین آگاهی جهت کاهش مشکلات اجرا و بهره برداری و مضامین مربوط به مزایای شبکه فاضلاب و معایب عدم وجود آن، قرار داد. در مرحله سوم، با هدف اولویتبندی نه روش منتخب، با کارشناسان روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب مشهد مصاحبه شد. روش های مذکور با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و نرم‌افزار Expert Choice، با بهره گیری از چهار معیار (هزینه، اثربخشی، مدت زمان تأثیر و سهولت اجرا) اولویت بندی شدند. نتایج نشان داد که روش‌های رو در رو بالاخص روش های سؤال و جوابی، در اولویت های نخست (مثل روش "بازدید دانش آموزان از تأسیسات و تصفیه خانه ها" در اولویت اول و روش "تعلیم و تربیت یک گروه از افراد جامعه جهت ایجاد آگاهی در سایر افراد" در اولویت دوم) قرار دارند. در نهایت پیشنهادهایی جهت کاربردی شدن این مطالعه، ارائه گردید.
احمدرضا پیرعلی زفره ئی؛ عیسی ابراهیمی درچه
چکیده
بررسی کمی و کیفی منابع آبی از ارکان مهم و اساسی توسعهپایدار است. یکی از روش های بسیار ساده که می تواند شرایط کیفی آب را در زمان کوتاه و با هزینه کم نسبت به روش‌های فیزیکوشیمیایی بازگو نماید استفاده از شاخص های زیستی می باشد. شناسایی میزان آلودگی منابع آب با استفاده از شاخص‌های زیستی بخصوص شاخص های مبتنی بر بزرگ بی‌مهرگان‌‌کفزی ...
بیشتر
بررسی کمی و کیفی منابع آبی از ارکان مهم و اساسی توسعهپایدار است. یکی از روش های بسیار ساده که می تواند شرایط کیفی آب را در زمان کوتاه و با هزینه کم نسبت به روش‌های فیزیکوشیمیایی بازگو نماید استفاده از شاخص های زیستی می باشد. شناسایی میزان آلودگی منابع آب با استفاده از شاخص‌های زیستی بخصوص شاخص های مبتنی بر بزرگ بی‌مهرگان‌‌کفزی اطلاعات مناسبی را جهت ارزیابی اکوسیستمهای آبی فراهم می‌کند. در این مطالعه به بررسی 5 شاخص زیستی مرسوم (EPT ،ASPT ،HFBI ،BMWP و شانون- وینر) در ارزیابی کیفی رودخانه ها پرداخته شده است. براساس بررسی انجام شده شاخص های HFBI و ASPT که علاوه بر امتیازدهی براساس مقاومتکفزیان، دادههای کمی جمعیت را نیز مد نظر قرار میدهند، قابلیت بهتری جهت ارزیابی کیفی رودخانه ها دارند.
مهدی کمالی؛ مجید پیروز؛ مجتبی قبادیان؛ حمیدرضا تشیعی
چکیده
متداول‌ترین روش‌های شستوشوی خطوط جمع‌آوری فاضلاب روش‌های شستوشوی مکانیکی، هیدرولیکی و شیمیایی هستند. هرکدام از این روش‌ها خود از چند زیر روش تشکیل شده‌اند. رودینگ و ماشین باکت (روش فنرزنی و انتقال رسوب‌ها با سطل) مهم‌ترین روش‌های شستوشوی مکانیکی و شستوشوی با واترجت (پرفشار) و فلاشینگ (جاری‌سازی) مهم‌ترین روش‌های شستوشوی ...
بیشتر
متداول‌ترین روش‌های شستوشوی خطوط جمع‌آوری فاضلاب روش‌های شستوشوی مکانیکی، هیدرولیکی و شیمیایی هستند. هرکدام از این روش‌ها خود از چند زیر روش تشکیل شده‌اند. رودینگ و ماشین باکت (روش فنرزنی و انتقال رسوب‌ها با سطل) مهم‌ترین روش‌های شستوشوی مکانیکی و شستوشوی با واترجت (پرفشار) و فلاشینگ (جاری‌سازی) مهم‌ترین روش‌های شستوشوی هیدرولیکی هستند. اسیدها، بازها، مواد فعال سطحی و شوینده‌های زیستی نیز پرکاربردترین مواد در روش شستوشوی شیمیایی می‌باشند. هنگام انتخاب روش شستوشوی مناسب باید به وضعیت شبکه توجه کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که به‌طورکلی روش شستوشوی هیدرولیکی مناسب‌ترین روش شست‌وشو در بین روش‌های بررسی شده است. تحقیقات نشان می‌دهد بیش از 90 درصد از شهرهای آمریکا از روش هیدرولیکی برای شستوشوی خطوط جمع‌آوری فاضلاب خود استفاده می‌کنند. درحالی‌که میزان استفاده از روش‌های مکانیکی و شیمیایی به ترتیب 50 و 3 درصد است. متأسفانه در ایران اطلاعاتی درزمینهٔ مقایسه روش‌های شستوشوی شبکه جمع‌آوری فاضلاب وجود ندارد و صرفاً می‌توان گفت به دلیل محدودیت در تجهیزات، به‌جز روش شستوشوی پرفشار به کمک ماشین‌های واترجت معمولی، از روش‌های سنتی و تجربی بیشتر استفاده می‌شود. روش شستوشوی هیدرولیکی با توجه به کم‌هزینه بودن، راندمان بالایی دارد و از حداقل نیروی انسانی ممکن استفاده می‌کند.
علی دهنوی؛ ناصر عادل پور؛ سید محمدسعید موسوی سوداگر
چکیده
در این مقاله، ضمن بررسی میزان ماسه‌دهی سه چاه سطح شهر مشهد در زمان‌های مختلف یک روزکاری، از نتایج آن‌ها در بررسی و بهینه‌سازی هیدروسیکلون‌های مورد آزمایش استفاده شده است. برای این منظور 18 هیدروسیکلون مختلف بر اساس طراحی آزمایش با روش تاگوچی و بر اساس متغیرهای تأثیرگذار طراحی و آزمایش گردید. این متغیرها شامل قطر ورودی، قطر سرریز، ...
بیشتر
در این مقاله، ضمن بررسی میزان ماسه‌دهی سه چاه سطح شهر مشهد در زمان‌های مختلف یک روزکاری، از نتایج آن‌ها در بررسی و بهینه‌سازی هیدروسیکلون‌های مورد آزمایش استفاده شده است. برای این منظور 18 هیدروسیکلون مختلف بر اساس طراحی آزمایش با روش تاگوچی و بر اساس متغیرهای تأثیرگذار طراحی و آزمایش گردید. این متغیرها شامل قطر ورودی، قطر سرریز، قطر تهریز، قطر بدنهی هیدروسیکلون، ارتفاع بخش استوانهای، ارتفاع کل و نیز ارتفاع دیافراگم بودند. برای بهینه‌سازی، از غلظت حداکثری مشاهده شده در نمونههای اخذ شده از چاه های سطح شهر معادل 100 میلیگرم بر لیتر استفاده شد. نتایج هیدروسیکلون بهینه در مقیاس آزمایشگاهی در دو تکرار نشان داد که راندمان جرمی حذف جامدات، بالغ بر 1/1±2/97 درصد بوده است. در این شرایط، نسبت قطر ورودی و قطر سرریز به قطر هیدروسیکلون مشابه و معادل 225/0 و قطر تهریز به آن معادل 15/0 تعیین شد. همچنین نسبت ارتفاع بخش استوانهای و ارتفاع دیافراگم به ارتفاع کل هیدروسیکلون نیز به ترتیب 12/0 و 08/0 تعیین گردید.
احسان عظیمی قالیباف؛ سعیدرضا خداشناس؛ الهام قربانی
چکیده
هر ساله میلیون ها دلار در سراسر جهان صرف تعمیر و نگهداری شبکه های فاضلاب و واحدهای تصفیه فاضلاب می شود. اصلی ترین دلیل خوردگی و بوی نامطمبوع شبکه های فاضلاب، تولید و انتشار سولفید هیدروژن شناخته شده است. پیش بینی دقیق تولید سولفید هیدروژن در شبکه های جمع آوری فاضلاب به مهندسین و مدیران کمک می‌کند تا برای مدیریت ...
بیشتر
هر ساله میلیون ها دلار در سراسر جهان صرف تعمیر و نگهداری شبکه های فاضلاب و واحدهای تصفیه فاضلاب می شود. اصلی ترین دلیل خوردگی و بوی نامطمبوع شبکه های فاضلاب، تولید و انتشار سولفید هیدروژن شناخته شده است. پیش بینی دقیق تولید سولفید هیدروژن در شبکه های جمع آوری فاضلاب به مهندسین و مدیران کمک می‌کند تا برای مدیریت بهینه و انجام تحلیل برای کسب اطمینان، به دنبال استراتژی مناسب باشند. هدف از این مطالعه، مروری بر دستاوردهای موجود در زمینه پیشبینی تولید سولفید در شبکه های فاضلاب می باشد. در این پژوهش معادلات پیش بینی تولید سولفید معرفی شده و مورد بحث قرار گرفته است. با دسترسی به چنین معادلاتی می توان وضعیت هر شبکه در حال بهره برداری را ارزیابی نموده، نقاط بحرانی آن را از نظر خوردگی شناسایی کرد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که تولید سولفید در شبکه های جمع آوری فاضلاب تابعی از خصوصیات هیدرولیکی و مشخصات کیفی فاضلاب است. این در حالی است که در اکثر مدل های ارائه شده در این پژوهش غلظت مواد آلی (COD و BOD) به عنوان پارامتر اصلی در تعیین میزان تولید سولفید هیدروژن در شبکه های جمع آوری فاضلاب در نظر گرفته شده است. البته این نکته قابل ذکر است که شاخص ORP و pH می تواند به عنوان یک شاخص موثر در ارزیابی تولید سولفید در شبکه های جمع آوری فاضلاب استفاده شود. آنچه در بهره برداری و مدیریت شبکه های جمع آوری فاضلاب اهمیت دارد، تصمیم گیری و تصمیم سازی در لحظه می باشد؛ لذا مدل های مبتنی بر پارامترهای COD و BOD بیشتر جنبه انجام مطالعات فنی دارد و از نظر جنبه بهره برداری مدل های مبتنی بر ORP دارای اهمیت ویژه ای هستند. در نهایت مطالعه ای که به منظور صحت سنجی مدل ها در منطقه ی غرب مشهد انجام شد، نشان می دهد که به طورکلی مدل های Nielsen ،Boon و Hvitved پیش بینی های صحیح تری را نسبت به دیگر مدل های ارائه شده در این پژوهش نشان می دهد.
علیرضا خداشناس
چکیده
در حال حاضر قسمت عمده‌ای از آب مورد نیاز بخش های کشاورزی، صنعت و سایر مصارف استان خراسان رضوی با استفاده از منابع محدود زیرزمینی تأمین می شود امّا روند کنونی مصرف آب در بخش‌های مختلف از جمله کشاورزی موجد نگرانی‌های جدی در زمینه دوام کمیت و کیفیت آب قابل دسترس برای تأمین نیازهای آینده‌ای نه‌چندان دور در این استان است. به‌منظور ...
بیشتر
در حال حاضر قسمت عمده‌ای از آب مورد نیاز بخش های کشاورزی، صنعت و سایر مصارف استان خراسان رضوی با استفاده از منابع محدود زیرزمینی تأمین می شود امّا روند کنونی مصرف آب در بخش‌های مختلف از جمله کشاورزی موجد نگرانی‌های جدی در زمینه دوام کمیت و کیفیت آب قابل دسترس برای تأمین نیازهای آینده‌ای نه‌چندان دور در این استان است. به‌منظور دستیابی به رهیافتی برای کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی استان و نیز تعیین پتانسیل تولید گندم، جو و کلزا به عنوان مهم‌ترین محصولات زراعی پاییزه استان در اثر کاهش فصل رشد، مطالعه‌ای در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی انجام شد. در سال‌های انجام مطالعه، آزمایشات تکراردار برای همه محصولات به‌صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار به اجرا درآمد به گونه‌ای که تاریخ‌های کاشت به عنوان کرت‌های اصلی و تنوعی از ارقام این محصولات از طریق کرت‌های فرعی مورد بررسی قرارگرفتند. نتایج حاکی از آن است که با وجود کوتاه شدن فصل رشد در اثر تاریخ کاشت‌های پیشنهادی برای این محصولات، پتانسیل تولید دانه قابل قبول است، گرچه از نظر عملکرددانه نسبت به تاریخ کاشت‌های مطلوب کاهش نشان می‌دهد. با این وجود به نظر می‌رسد امکان کاهش فصل رشد گندم، جو و کلزا و حذف آبیاری‌های پائیزه وجود دارد. در یک نگرش کلی برآیند نتایج سال‌های انجام آزمایش نشان می‌دهد که انتخاب مطلوب برای تاریخ کاشت گندم، جو و کلزا با حذف آبیاری‌های پاییزه در مشهد، کشت انتظار است (اولین زمانی که به علت کاهش دما بذور سبز نشده و سبز آن‌ها پس از رفع سرمای زمستان صورت گیرد) امّا برای محصولات گندم و جو این دامنه می‌تواند تا اول اسفندماه نیز ادامه یابد، گرچه توصیه همان تاریخ کاشت مطلوب است.
شیما تاج آبادی؛ بیژن قهرمان؛ علی نقی ضیائی
چکیده
تحلیل مناسب پدیده‌ها نیازمند اندازه گیری های کافی تمامی پارامترهای مؤثر با پراکنش مکانی و زمانی مناسب می باشد؛ اما با توجه به دشوار و پرهزینه بودن دستیابی به کلیه اطلاعات پارامترهای مؤثر، ریزمقیاس سازی زمانی و/یا مکانی پارامترها ضروری است. ریزمقیاس سازی، فرآیند تولید داده مورد نیاز از داده موجود و در دسترس می ...
بیشتر
تحلیل مناسب پدیده‌ها نیازمند اندازه گیری های کافی تمامی پارامترهای مؤثر با پراکنش مکانی و زمانی مناسب می باشد؛ اما با توجه به دشوار و پرهزینه بودن دستیابی به کلیه اطلاعات پارامترهای مؤثر، ریزمقیاس سازی زمانی و/یا مکانی پارامترها ضروری است. ریزمقیاس سازی، فرآیند تولید داده مورد نیاز از داده موجود و در دسترس می باشد. روش‌های متفاوتی برای ریزمقیاس‌سازی داده ها با کاربردهای مختلف توسط پژوهشگران پیشنهاد شده است، اما پژوهش های بسیار اندکی به مقایسه روش های مختلف پرداخته است. در این مقاله کارایی سه روش مختلف شامل فرکتال خودمتشابه، فرکتال خودمتشابه قطع های و رگرسیون تناوبی مورد مقایسه قرار گرفته است. سری زمانی دمای روزانه ایستگاه سینوپتیک مشهد برای سال های 1992 تا 2009 درنظر گرفته شد. در ابتدا برای دمای روزانه مدلسازی شد و سپس نتایج به مقیاس زمانی سه-ساعتی ریزمقیاس و با داده های اندازه گیری شده مقایسه گردید. نتایج نشان دادند که با توجه به معیارهای ارزیابی ریشه میانگین مربعات خطا و نیز معیار اطلاعاتی آکائیک، فرکتال خودمتشابه با اختلافی ناچیز نسبت به دو روش دیگر ریزمقیاس سازی را با دقت مناسبتری انجام داده است.
بابک خیاط رستمی
چکیده
نرم‌افزار منیانتیس مجموعه ای از توابع برای ادغام، ویرایش، تصویرسازی، تحلیل و مدلسازی هیدرولوژیکی سری های زمانی را در بردارد. این نرم افزار به منظور ترکیب روش های داده محور و مبتنی بر فیزیک در مدلسازی سری های زمانیِ تراز آب زیرزمینی تدوین گردیده است. در این نرم افزار، سری های زمانی با روش های آرما و پیرفیست ...
بیشتر
نرم‌افزار منیانتیس مجموعه ای از توابع برای ادغام، ویرایش، تصویرسازی، تحلیل و مدلسازی هیدرولوژیکی سری های زمانی را در بردارد. این نرم افزار به منظور ترکیب روش های داده محور و مبتنی بر فیزیک در مدلسازی سری های زمانیِ تراز آب زیرزمینی تدوین گردیده است. در این نرم افزار، سری های زمانی با روش های آرما و پیرفیست مدل سازی می شوند. پیرفیست روش جدیدی برای تحلیل سری های زمانی است که دارای مزایای کاربردی بوده و امکان تفسیر و بکارگیری دانش در مورد رفتار فیزیکی را فراهم می سازد. روش های تحلیلی برای مسائل خاص هیدرولوژیک را در کنار پارامترهای فیزیکی آن‌ها می توان به عنوان تابع جواب استفاده نمود. مدل پیرفیست با تعداد زیادِ سری های زمانی تطبیق پذیر است. الگوی مکانیِ حاصله، اطلاعات مفیدی بدست می دهد که بُعد جدیدی به تحلیل سری های زمانی اضافه می کند. نرم افزار Menyanthes امکان تفسیر آن‌ها را با ابزارهای تصویرسازیِ مکانی و تحلیلی فراهم می آورد. روش پیرفیست، همچنین ادغام سری های زمانی و مدل های مکان محور را فراهم می سازد. روش پیرفیست را می توان خارج از قلمرو علوم زیست محیطی، برای سری های زمانی دیگر نیز بکار برد.
سید مصطفی طباطبایی؛ حسین خزیمه نژاد؛ ابوالفضل اکبرپور
چکیده
با توجه به وضعیت کنونی منابع آب و افزایش روزافزون تقاضای آب، تامین نیازها در آینده با محدودیت جدی مواجه خواهد بود. عدم تامین نیازها از یک طرف بعضاً باعث بروز مشکلات اجتماعی و سیاسی شده و از طرف دیگر بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب خسارات جبران‌ناپذیری به دنبال خواهد داشت. لذا برای برنامه‌ریزی جهت تامین و توسعه نیازهای فعلی و آینده ...
بیشتر
با توجه به وضعیت کنونی منابع آب و افزایش روزافزون تقاضای آب، تامین نیازها در آینده با محدودیت جدی مواجه خواهد بود. عدم تامین نیازها از یک طرف بعضاً باعث بروز مشکلات اجتماعی و سیاسی شده و از طرف دیگر بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب خسارات جبران‌ناپذیری به دنبال خواهد داشت. لذا برای برنامه‌ریزی جهت تامین و توسعه نیازهای فعلی و آینده استفاده از مدلهای بهینه‌سازی یک ابزار کارآمد محسوب می‌شود. امروزه با توسعه و پیشرفت فناوری اطلاعات، الگوریتم‌های فراکاوشی مختلفی ابداع شده‌اند که می‌توانند در مدیریت و توسعه پایدار منابع آب موثر واقع شوند. مدیریت و توسعهای که سه هدف اقتصادی و اجتماعی و اکولوژیکی را به طور پایدار تامین سازد. در این مقاله ضمن معرفی و مقایسه جامعترین الگوریتم‌های فراکاوشی، به بررسی کارآیی، معایب و مزایای این الگوریتمها پرداخته شده و در هر بخش مطالعات کاربردی انجام گرفته نیز بیان شده است. نتایج مطالعات نشان می‌دهد که الگوریتم‌های فراکاوشی جهت بهره‌وری بهینه از منابع آب و برنامه‌ریزی و توسعه آن در آینده، به طور موثری از حل مسائل بهینه‌سازی چند محدودیتی با فضای بزرگ و پیچیده برمیآیند.
مهری شاهدی؛ فاطمه طالبی حسین آباد
چکیده
توسعه بخش های مختلف اقتصادی کشور ما در دهه‌های اخیر، متکی بر منابع آب غیرتجدیدشونده بوده است. برداشت بی‌رویه از این منابع منجر به کسری مخازن آب زیرزمینی شده که مشکلات ناشی از این وضعیت، روند توسعه فعلی را با مخاطره جدی مواجه کرده است. در برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای برای توسعه پایدار، کاهش مصرف فعلی آب تا رسیدن به تراز تعادل سطح آب ...
بیشتر
توسعه بخش های مختلف اقتصادی کشور ما در دهه‌های اخیر، متکی بر منابع آب غیرتجدیدشونده بوده است. برداشت بی‌رویه از این منابع منجر به کسری مخازن آب زیرزمینی شده که مشکلات ناشی از این وضعیت، روند توسعه فعلی را با مخاطره جدی مواجه کرده است. در برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای برای توسعه پایدار، کاهش مصرف فعلی آب تا رسیدن به تراز تعادل سطح آب زیرزمینی اجتنابناپذیر است. همچنین تخصیص آب به بخش‌های مختلف بایستی براساس میزان آب تجدیدشونده سالانه صورت گیرد. بر این اساس در این نوشتار به ارائه مفاهیم پایه از قبیل تفاوت آب سبز و آبی، منابع آب تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر و همچنین مفاهیم برداشت و مصرف و آب بازگشتی در سیستم منابع آب پرداخته می شود.
. شرکت آب و فاضلاب مشهد
چکیده
فراخوان اولویت‌های پژوهشی شرکت آب و فاضلاب مشهد در سال 1396 مطابق روال سال‌های گذشته در شرکت آب و فاضلاب مشهد، اولویت‌های پژوهشی جهت دریافت پروپوزال بر‌روی «پورتال تحقیقات» و «سامانه جامع نرم‌افزاری تحقیقات» این شرکت قرار گرفته است. لذا از کلیه پژوهشگران علاقمند دعوت می‌گردد، ضمن مراجعه به پورتال تحقیقات آبفا مشهد و ...
بیشتر
فراخوان اولویت‌های پژوهشی شرکت آب و فاضلاب مشهد در سال 1396 مطابق روال سال‌های گذشته در شرکت آب و فاضلاب مشهد، اولویت‌های پژوهشی جهت دریافت پروپوزال بر‌روی «پورتال تحقیقات» و «سامانه جامع نرم‌افزاری تحقیقات» این شرکت قرار گرفته است. لذا از کلیه پژوهشگران علاقمند دعوت می‌گردد، ضمن مراجعه به پورتال تحقیقات آبفا مشهد و مشاهده لیست عناوین پژوهشی که منتج از نیازسنجی‌های انجام شده در این سازمان می‌باشد، حداکثر تا 15 اردیبهشت‌ماه سال 1396 اقدام نمایند. فراخوان اعلام مشارکت در فعالیت‌های پژوهشی شرکت آب و فاضلاب مشهد شرکت آب و فاضلاب مشهد در راستای ایجاد فضای تعامل مؤثر و کارآمد و انتقال دانش و تجربه بین صنعت و حوزه آکادمیک در نظر دارد، برای برخی از فعالیت‌های مرتبط بخش تحقیق و توسعه مانند داوری پروپوزال‌های پژوهشی، عضویت در کمیته‌های پژوهشی، نظارت فنی طرح‌های پژوهشی، مشاور اجرای دستاوردهای پژوهشی و سایر فعالیت‌ها، از ظرفیت متخصصین، نخبگان و خبرگان دانشگاهی و حوزه‌های دانش و فناوری استفاده نماید. لذا از واجدین شرایط در حوزه آب و فاضلاب و موضوعات وابسته جهت همکاری در زمینه‌های مذکور دعوت به مشارکت می‌گردد. علاقمندان می‌توانند آمادگی خود را از طریق ارسال درخواست به ایمیل R&D@abfamashhad.net و ثبت نام (و بارگذاری رزومه علمی) در سامانه جامع نرم‌افزاری تحقیقات (سامانه محقق) به نشانی http://research.abfamashhad.net به این شرکت اعلام نمایند که نتایج بررسی‌ها متعاقباً به اطلاع ایشان رسانیده خواهد شد.
