با همکاری انجمن هیدرولیک ایران

نوع مقاله : مطالعه موردی

نویسندگان

1 گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران

2 گروه زمین شناسی معدنی و آب، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران ، اهواز، ایران

10.22067/jwsd.v12i1.2401-1401

چکیده

آب آشامیدنی آبخوان شهری ایذه در خوزستان، از چاه‌های کارستی تأمین می‌شود که تحت تأثیر آلودگی نیترات به دلیل ارتباط هیدروژئولوژیکی با آبخوان آبرفتی قرار دارد. این مطالعه تغییرات غلظت‌های نیترات، آمونیوم و نیتریت را در سفره آب شهری بررسی کرده و فرآیند دنیتریفیکاسیون را ارزیابی می‌کند. نمونه‌های آب‌های زیرزمینی از نه چاه در شش دوره دوماهانه در سال آبی 1403-1402 جمع‌آوری شده‌اند تا پارامترهای هیدروشیمیایی مختلف تحلیل شوند. نتایج نشان می‌دهد که فروشویی آلاینده‌ها از سطح و کودهای شیمیایی اعمالی به سطح زمین‌های زراعی به‌طور قابل توجهی غلظت نیترات را از آذر 1402 تا فروردین 1403 افزایش داده است، ولی از فروردین تا خرداد در کل آبخوان بین 14 تا 152 میلی‌گرم بر لیتر کاهش یافته است. به‌طور قابل توجهی، منطقه شمالی نزدیک به تالاب میانگران آلودگی شدید ناشی از فاضلاب شهری را نشان داد که منجر به دنیتریفیکاسیون شدید و کمترین سطح نیترات در بین چاه‌های مورد مطالعه شد. هیدروشیمی آبخوان تحت تأثیر گچ از سازند گچساران قرار دارد، به‌طوری که سولفات، BOD و COD نقش‌های مهمی در غلظت نیترات ایفا می‌کنند، در حالی که نیتریت و آمونیوم همبستگی محدودی را نشان می‌دهند. ورود نیترات از فاضلاب بر نوسانات کیفیت آب‌های زیرزمینی تاثیر قابل توجه دارد. نرخ‌های دنیتریفیکاسیون در سرتا سر شهر متفاوت است؛ بالاترین نرخ‌ها در ناحیه شمال شرقی (عمق‌ ایستابی > ۵ متر) و پایین‌ترین نرخ‌ها در ناحیه جنوب غربی (عمق‌ ایستابی ۱۵-۲۵ متر) مشاهده می‌شود. به‌طور کلی، این مطالعه بر ضرورت تدوین استراتژی‌هایی برای مدیریت آلودگی نیترات در تأمین آب آشامیدنی ایذه تأکید می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

CAPTCHA Image