ریسک، پایداری و تاب‌آوری
کاظم اسماعیلی؛ وحیده مرتضوی امیری؛ مائده اسکوهی
دوره 11، شماره 3 ، آذر 1403، ، صفحه 197-240
چکیده
انتقال آب از دریا به خشکی یکی از مسائل مهم و پر‌چالش مدیریت منابع آب در ایران است. مجموعه‌ای از نظرات متخصصین و دست‌اندرکاران حوزه آب در موضوع انتقال آب به روش‌های میزگرد و مصاحبه حضوری و مجازی تدوین گردید. جمع‌بندی نظرات مختلف در موضوع انتقال حاکی از تفاوت دیدگاه‌های مختلف در این امر می‌باشد. نقدکنندگان انتقال آب عمدتاً بر عدم ...
بیشتر
انتقال آب از دریا به خشکی یکی از مسائل مهم و پر‌چالش مدیریت منابع آب در ایران است. مجموعه‌ای از نظرات متخصصین و دست‌اندرکاران حوزه آب در موضوع انتقال آب به روش‌های میزگرد و مصاحبه حضوری و مجازی تدوین گردید. جمع‌بندی نظرات مختلف در موضوع انتقال حاکی از تفاوت دیدگاه‌های مختلف در این امر می‌باشد. نقدکنندگان انتقال آب عمدتاً بر عدم اجرا و عملیاتی نشدن معیارهای توسعه پایدار قبل از الزام به انتقال آب را دلیل اصلی مخالف با آن مطرح میکنند. در صورتی که حامیان این موضوع بر شرایط بحرانی کم آبی و مشکلات ناشی از آن بخصوص مشکلاتی که در بخش شرب ممکن است بروز کند تأکید دارند. اما آنچه از نگاه حامیان و مخالفان طرحهای انتقال آب مغفول مانده پاسخ به این سؤال می‌باشد که چرا کشور از نظر منابع آبی به این شرایط رسیده است، نقش تصمیمگیران در آن چه بوده است و چرا سیستمی برای پاسخگویی مسببان وجود ندارد.
آب، اکوسیستم و محیط‌زیست
مائده اسکوهی؛ کاظم اسماعیلی
دوره 11، شماره 2 ، شهریور 1403، ، صفحه 102-105
چکیده
روز جهانی آب یک رویداد سالانه می‌باشد که توسط سازمان ملل متحد هر ساله در 22 مارس (دوم یا سوم فروردین) برگزار می‌شود. عنوان شعار این روز در سال 2024 «آب برای صلح» است و بر اهمیت حیاتی آب در سیستم‌های انسانی و اجتماعی تأکید دارد، همچنین نیاز به استفاده پایدار از منابع آب را برای حفظ یکپارچگی حاکمیت فرامرزی مورد تأکید قرار می‌دهد. این ...
بیشتر
روز جهانی آب یک رویداد سالانه می‌باشد که توسط سازمان ملل متحد هر ساله در 22 مارس (دوم یا سوم فروردین) برگزار می‌شود. عنوان شعار این روز در سال 2024 «آب برای صلح» است و بر اهمیت حیاتی آب در سیستم‌های انسانی و اجتماعی تأکید دارد، همچنین نیاز به استفاده پایدار از منابع آب را برای حفظ یکپارچگی حاکمیت فرامرزی مورد تأکید قرار می‌دهد. این رویداد با هدف افزایش آگاهی جامعه جهانی از اهمیت آب برای حفظ صلح و پایداری می‌پردازد و استفاده بهینه از منابع آب، مدیریت پایدار آن و همکاری بین کشورها برای حل و فصل اختلافات مربوط به آب از جمله هدفهای اصلی آن می‌باشد. این رویداد برای جلب توجه به مسائل محیطی و اجتماعی مرتبط با آب برگزار می‌شود و تلاش میکند با تبیین اهمیت حفظ و مدیریت منابع آب، بحران‌های مرتبط با کمبود آب و تأثیرات آن را برای جوامع جهانی روشن نماید و به اشتراک بگذارد. در پژوهش حاضر، به بررسی شعارهای روز جهانی آب از سال 1994 تا 2024 پرداخته شده است. سپس تحلیل نامگذاری روز آب در سال 2024 ارائه گردید.
مدیریت آب و اقتصاد
کاظم اسماعیلی؛ وحیده مرتضوی امیری؛ مائده اسکوهی
دوره 11، شماره 2 ، شهریور 1403، ، صفحه 122-147
چکیده
بازارهای آب به گونه‌های مختلفی ظهور یافته‌اند: برخی به‌تدریج با توسعه کاربری آب تکامل یافته‌اند (مانند جنوب شرق استرالیا)، یا در پاسخ به یک رویداد حقوقی مطرح و ایجاد شده‌اند (مانند اقامه دعوای حقوقی در موضوع حفاظت از گونه‌های در معرض خطر در تگزاس)، و یا برای کوچک‌سازی دولت و کاهش بار مالی دولت ایجاد گشته‌اند (مانند تمرکززدایی در ...
بیشتر
بازارهای آب به گونه‌های مختلفی ظهور یافته‌اند: برخی به‌تدریج با توسعه کاربری آب تکامل یافته‌اند (مانند جنوب شرق استرالیا)، یا در پاسخ به یک رویداد حقوقی مطرح و ایجاد شده‌اند (مانند اقامه دعوای حقوقی در موضوع حفاظت از گونه‌های در معرض خطر در تگزاس)، و یا برای کوچک‌سازی دولت و کاهش بار مالی دولت ایجاد گشته‌اند (مانند تمرکززدایی در بهرهبرداری از تأسیسات آبی در پی بحران مالی در مکزیک). اما درهرحال آنچه در بیشتر بازارها مشترک است، شرایط کمآبی است. بهعبارتدیگر، وقتی تقاضاهای آب به سقف موجودی آب نزدیک می‌شود، بازارها ظهور مییابند.بدیهی است ظرفیت موجود آب (در دسترس و قابلبرداشت) تابع تجدیدپذیری منابع آب (محدودیت طبیعی)، توسعه زیرساختهای استحصال (محدودیت اقتصادی)، و نیز محدودیتهای اجتماعی ـ فرهنگی (اعم از رسمی یا عرفی) است. برای مثال هرگاه که حکمرانی آب تصمیم میگیرد به دلیل فراهمساختن تفریحات رودخانهای، در برداشت آب محدودیت و سقف تعیین کند، در واقع یک محدودیت اجتماعی ـ فرهنگی شکلگرفته است.
انتقال آب و سازه های آبی
کاظم اسماعیلی؛ مائده اسکوهی؛ وحیده مرتضوی امیری
دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1403، ، صفحه 100-139
چکیده
این گزارش بر رویکرد چندوجهی سدسازی در ایران، با توجه به اهمیت و جایگاه سد در ذخیره‌سازی آب،کنترل سیلاب، تولید انرژی برق آبی و پیشرفت کشاورزی تمرکز دارد. در ساخت هر سد، باید اثرات محیط زیستی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی آن مد نظر قرار گیرد و از نظر فنی کاملا ًتوجیه‌پذیر باشد. کنکاش حاضر، با هدف بررسی نقش سدسازی در توسعه منابع ...
بیشتر
این گزارش بر رویکرد چندوجهی سدسازی در ایران، با توجه به اهمیت و جایگاه سد در ذخیره‌سازی آب،کنترل سیلاب، تولید انرژی برق آبی و پیشرفت کشاورزی تمرکز دارد. در ساخت هر سد، باید اثرات محیط زیستی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی آن مد نظر قرار گیرد و از نظر فنی کاملا ًتوجیه‌پذیر باشد. کنکاش حاضر، با هدف بررسی نقش سدسازی در توسعه منابع آبی براساس وظایف محول شده سدها، تلاش دارد از دیدگاه متخصصین و دست‌اندرکاران در زمینه سدسازی، به این سوال پاسخ دهد که: آیا سدهای ساخته شده یا در حال ساخت و طراحی در ایران، معیارهای اصلی در ساخت و طراحی را برای دستیابی به این هدف بدست آوردند؟ پاسخ این سوال با ارزیابی نظرات مختلف متخصصین امر سدسازی و تحلیل گفتارها، بدون یکجانبهگرایی، در یک مجلد تنظیم و در اختیار علاقهمندان به موضوع قرارداده شده است.
ریسک، پایداری و تاب‌آوری
مائده اسکوهی؛ کاظم اسماعیلی؛ علی نقی ضیائی
چکیده
حکمرانی و مدیریت ریسک سیل شامل تدابیر و راهبردهایی است که به‌منظور کاهش خطر سیلاب و مدیریت اثرات آن طراحی می‌شوند. این فرایند شامل شناسایی و ارزیابی خطرها، برنامه‌ریزی و پیشگیری، آمادگی برای واکنش و عملکرد در شرایط بحرانی، پاسخگویی سریع و مؤثر در مواجهه با سیلاب، اجرای تدابیر سازنده و بهبود مستمر است. رویکرد اصلی این پژوهش بر پنج ...
بیشتر
حکمرانی و مدیریت ریسک سیل شامل تدابیر و راهبردهایی است که به‌منظور کاهش خطر سیلاب و مدیریت اثرات آن طراحی می‌شوند. این فرایند شامل شناسایی و ارزیابی خطرها، برنامه‌ریزی و پیشگیری، آمادگی برای واکنش و عملکرد در شرایط بحرانی، پاسخگویی سریع و مؤثر در مواجهه با سیلاب، اجرای تدابیر سازنده و بهبود مستمر است. رویکرد اصلی این پژوهش بر پنج موضوع نهاده شده است که به مسائل مختلف مرتبط با حکمرانی و مدیریت ریسک سیلاب می‌پردازد و شامل مشارکت ذی‌نفعان، سیاستها و اقدامات، تحقیق در عملیات، ابزارهای پشتیبانی و چارچوبها می‌باشد. مطالعه مدیریت ریسک سیلاب در دو دهه گذشته تحول چشمگیری را تجربه کرده است. توجه به کاربرد مدیریت ریسک سیلاب و تحلیل مقایسه‌ای حکمرانی ریسک سیلاب در مطالعه مدیریت سیلاب صورت گرفته است که به معنای ایجاد چیدمان پیچیده‌ای است که رفتار عوامل حاکمیتی و اجتماعی در مورد مدیریت ریسک سیلاب را شکل می‌دهد. با توجه به بررسی منابع مطالعاتی، بین ساختار اصلی مطالعات مدیریت ریسک سیلاب و حکمرانی ریسک سیلاب همبستگی زیادی وجود دارد. مقالههای مورد بررسی بر اساس موضوعات اصلی در نرم‌افزار MAXQDAکدگذاری شدند، سپس مجموعه کامل کدها در تمام مقاله‌ها بررسی شدند. یافتههای پژوهش نشان می‌دهد بهبود تاب‌آوری در برابر سیلاب نیازمند تلاش‌های گسترده‌ای در زمینه‌های علوم فیزیکی و اجتماعی است. پژوهشگران باید برای پیش‌بینی و مدل‌سازی سیلاب، علاوه بر علوم فیزیکی به توسعه ابزارهای علوم اجتماعی بپردازند. این اقدامات می‌تواند به بهبود برنامه‌ریزی و مدیریت بحران‌های سیلاب کمک کرده و تاثیرات اجتماعی و اقتصادی آن را کاهش دهد.
مدیریت آب و اقتصاد
مائده اسکوهی؛ کاظم اسماعیلی
چکیده
حکمرانی آب به طیفی از سیستم‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و اداری گفته می‌شود که منابع آب و سیستم‌های انتقال آب را در سطوح مختلف جامعه مدیریت و توسعه می‌دهد. ازاینرو حکمرانی آب بیشتر در مورد روش‌های تصمیمگیری است مانند اینکه چگونه، توسط چه کسی و تحت چه شرایطی این تصمیمات گرفته می‌شود. یکی از دلایل ناکامی در مسیر ...
بیشتر
حکمرانی آب به طیفی از سیستم‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و اداری گفته می‌شود که منابع آب و سیستم‌های انتقال آب را در سطوح مختلف جامعه مدیریت و توسعه می‌دهد. ازاینرو حکمرانی آب بیشتر در مورد روش‌های تصمیمگیری است مانند اینکه چگونه، توسط چه کسی و تحت چه شرایطی این تصمیمات گرفته می‌شود. یکی از دلایل ناکامی در مسیر توسعه، نداشتن الگوی ملی و بومی برای حکمرانی متناسب با ارزش‌های اجتماعی و سازگار با شرایط فرهنگی و تاریخی ایران می‌باشد. در این پژوهش به فراتحلیل نظریه‌های حوزه حکمرانی و مدیریت منابع آب در ایران پرداخته شده و صورت‌بندی منظمی از آن‌ها ارائه شده است. همچنین بااستفاده از نرم‌افزار تحلیل دادههای کیفی MAXQDA به تحلیل کیفی حکمرانی آب در ایران پرداخته شد. مقاله‌ها براساس اینکه به چه موضوع یا سوالی درباره حکمرانی آب پرداخته‌اند در سه دسته چیستی، چرایی و چگونگی قرار گرفته‌اند. در میان پژوهش‌ها، فزونی و غلبه پژوهش‌هایی که به سوال‌های چیستی و چرایی حکمرانی آب پرداخته‌اند، به چشم می‌خورد این نوع پژوهش‌ها بیشتر در حوزه نظریه آزمایی قرار میگیرند و به نظریه‌سازی و ارائه نظریه منجر نمیشوند. درحالیکه ارائه الگوی جدیدی برای حکمرانی آب کشور بهصورت کمرنگتری در پژوهش‌ها ارائه شده است. بنابراین ضرورت دارد مردم هر کشوری باتوجهبه شرایط خودشان به تدوین روش توسعه و پیشرفت کشور اقدام نمایند و به طور مسلم تا زمانیکه الگوی مناسبی با شرایط ایران ایجاد نشود، این مفاهیم گرهای از کار باز نمی‌کند.
مائده اسکوهی؛ کاظم اسماعیلی
چکیده
در این پژوهش به بررسی روش های مختلف شبیه‌سازی آشفتگی جریان پرداخته شده است. پس از مشخص نمودن ویژگی‌های اصلی آشفتگی و نقش آن در هیدرولیک، بررسی مختصری از روش‌های اصلی در محاسبات آشفتگی جریان هیدرولیکی ارائه شده است. این روش ها عبارت است از: 1- روابط تجربی، 2- روش‌های حل معادلات ناویر-استوکس (RANS)، 3- شبیه‌سازی عددی مستقیم (DNS) و ...
بیشتر
در این پژوهش به بررسی روش های مختلف شبیه‌سازی آشفتگی جریان پرداخته شده است. پس از مشخص نمودن ویژگی‌های اصلی آشفتگی و نقش آن در هیدرولیک، بررسی مختصری از روش‌های اصلی در محاسبات آشفتگی جریان هیدرولیکی ارائه شده است. این روش ها عبارت است از: 1- روابط تجربی، 2- روش‌های حل معادلات ناویر-استوکس (RANS)، 3- شبیه‌سازی عددی مستقیم (DNS) و 4- شبیه‌سازی گردابه های بزرگ (LES). نظرات مختصر در مورد توسعه تاریخی روش های مختلف ارائه شده است. برای روش های RANS ،DNS و LES برخی از نمونههای کاربردی ارائه شد که بیانگر توسعه مدل های عددی در طی زمان می باشد و پیشرفت شگرفی داشته است.
