با همکاری انجمن هیدرولیک ایران
مدیریت آب و اقتصاد
دانش بومی و راه حل های مبتنی بر طبیعت

سرمقاله: علی باقری؛ علیرضا شجاعی شاهرخ آبادی؛ یادداشت کوتاه: سید محمدمهدی نوربخش

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1403

چکیده
  سرمقاله: دانش بومی مدیریت منابع آب و بازخوانی آن با زبان دانش امروزیعلی باقری/ عضو هیئت تحریریه؛ و علیرضا شجاعی شاهرخ آبادی / دانش‌آموخته رشته مدیریت و برنامه‌ریزی منابع آب، گروه مهندسی و مدیریت آب دانشگاه تربیت مدرسیادداشت کوتاه:دانش بومی و راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت: پیوندی برای آینده پایدارسید محمدمهدی نوربخش/ دبیر ستاد توسعه ...  بیشتر

منابع آب سطحی و زیرزمینی
تولید انرژی و استحصال آب باران از بام گلخانه در منطقه بشاگرد

مجید زارع زاده؛ سعیده خوارزمی؛ هدا منصوری

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1403، صفحه 1-12

https://doi.org/10.22067/jwsd.v11i1.2311-1284

چکیده
  تأمین آب با روش‌‏های نوین همواره مورد تأکید پژوهشگران و دولتمردان بوده است. کم‌‏آبی و خشکسالی‏‏‌های چند سال اخیر در کشور ایران، رویکرد کشاورزی را از شیوه‏‌های سنتی به سمت شیوه‏‌های نوین، به ویژه کشت گلخانه‌‏ای، سوق داده است. مزایای این کشت در کاهش هدررفت انرژی، آب و همچنین امکان کنترل آفات و بیماری‌‏ها، منجر به افزایش ...  بیشتر

منابع آب سطحی و زیرزمینی
بررسی عوامل موثر بر تغییرات منابع آب سطحی و زیرزمینی با استفاده از محصولات ماهواره ای (مطالعه موردی: کابل-افغانستان)

سیدجواد هدایت؛ محسن ابراهیمی خوسفی؛ کمال امیدوار؛ محمد شریفی پیچون

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1403، صفحه 13-24

https://doi.org/10.22067/jwsd.v11i1.2312-1291

چکیده
  دسترسی به منابع آب و کمبود آن یکی از مهمترین مسائل جهان امروزی است که بعضی از کشورها با آن مواجه هستند. استان کابل در کشور افغانستان در دو دهه اخیر شاهد کاهش منابع آبی تحت تاثیر عوامل طبیعی و انسانی است. هدف این پژوهش، استفاده از داده‌‏های ماهواره‌‏ای و تکنیک‏‌های سنجش از دور برای بررسی تغییرات منابع آب سطحی و زیرزمینی در این ...  بیشتر

آب، اکوسیستم و محیط‌زیست
نقد و بررسی پژوهش‌های انجام شده در زمینه چالش‌های کشف‌رود و ارائه راه‌حل جامع

رضوان سلاجقه؛ سعید رضا خداشناس؛ سید آرمان هاشمی منفرد؛ کاظم اسماعیلی؛ فرشته مدرسی

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1403، صفحه 25-34

https://doi.org/10.22067/jwsd.v11i1.2308-1266

چکیده
  از مهمترین منابع حیات انسانی که در معرض خطر آلودگی‏های انسان‌ساز است منابع آبی همچون آب‌های زیرزمینی و به‏خصوص رودخانه‌ها هستند. رودخانه بزرگ کشف‌رود در شمال شرق ایران، رودخانه‌ای فصلی است که امروزه با چالش‌های زیادی مواجه می‌باشد. در حال حاضر در محدوده‌ای از این رودخانه تاریخی (پرکندآباد تا خروجی حوضه) فاضلاب شامل انواع ...  بیشتر

آب، اکوسیستم و محیط‌زیست
پیامدهای تغییر اقلیم بر دما و بارش کشور افغانستان با تأکید بر حوضه های هیرمند و هریرود

سمیه پارسا؛ آذر زرین؛ عباس مفیدی؛ عباسعلی داداشی رودباری

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1403، صفحه 35-48

https://doi.org/10.22067/jwsd.v11i1.2312-1294

چکیده
  یکی از مسائل پرچالش در مدیریت منابع آب، پیامدهای تغییر اقلیم بر پیکره آبی هر سرزمین است. بررسی اثرات تغییر اقلیم بر افغانستان که سرچشمه‌ای مهم برای منابع آب ایران است، ضروری است. به منظور بررسی ویژگی‌های دما و بارش و روند تغییرات آن‌ها در افغانستان و دو حوضه هیرمند و هریرود از داده‌های شبکه‌ای MSWX در یک دوره 40 ساله (2020-1981) استفاده ...  بیشتر

ریسک، پایداری و تاب‌آوری
واکاوی پاسخ‌های کارآفرینان به بحران آب

رضا خرم؛ وحید مکی زاده؛ حسین منصوری

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1403، صفحه 49-60

https://doi.org/10.22067/jwsd.v11i1.2311-1286

چکیده
  تغییرات اقلیمی از جمله خشکسالی یک عامل مهم تهدید توسعه پایدار به ‏شمار می‌رود. کسب‌وکارهای کارآفرینانه به‏ دلیل انعطاف‌پذیری و سازگاری با تغییرات محیطی برای پاسخ به شرایط بحرانی، غیرقابل‌انکار است. این پژوهش با هدف «واکاوی پاسخ‌های کارآفرینان به بحران آب» انجام شد. ضمن شناسایی پاسخ‌ها، به شناسایی اثرات بحران آب بر کارآفرینان ...  بیشتر

ریسک، پایداری و تاب‌آوری
الگوی پارادایمی تاب آوری فرهنگی در بحران کم آبی زاینده رود

مجید رئوفی بروجنی؛ سیامک کورنگ بهشتی؛ علی رشیدپور

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1403، صفحه 61-72

https://doi.org/10.22067/jwsd.v11i1.2312-1289

چکیده
  تاکنون تحقیقات متعددی در زمینه‌های مختلف بحران کم‌آبی انجام شده است که اکثراً در زمینه‌های زیست‌محیطی و اقتصادی بوده است و در تعداد کمی از آنها به تأثیر عناصر فرهنگی به عنوان عامل تعدیل‌کننده آثار این بحران، توجه شده است. پژوهش حاضر با هدف ارائه یک الگوی پارادایمی از تاب‌آوری فرهنگی در بحران کم‌آبی زاینده‌رود، شکل گرفته است ...  بیشتر

انتقال آب و سازه های آبی
بررسی هیدرولیک جریان در پیچان‌رودهای سیلابی تحت اثر تغییر عرض سیلاب‌دشت

محمد نقوی؛ میرعلی محمدی

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1403، صفحه 73-82

https://doi.org/10.22067/jwsd.v11i1.2311-1283

چکیده
  سیلاب‌دشت رودخانه‌ها نقش به‏‌سزایی در انتقال دبی سیلاب دارند. در این پژوهش توزیع قائم سرعت‌های طولی و عرضی جریان و میزان دبی گذرا از مقاطع مختلف کانال اصلی در پیچان‌رودهای سیلابی تحت اثر تغییر عرض سیلاب ‌دشت و عمق نسبی بررسی شد. باتوجه ‏به اینکه عرض سیلاب ‌دشت در طول مسیر رودخانه دائماً در حال تغییر است، در این پژوهش از چهار ...  بیشتر

انتقال آب و سازه های آبی
بررسی فرسایش داخلی در رسوبات آبرفتی با دانه بندی گسسته

ملیحه نظری؛ علی معروف؛ علی اخترپور؛ جعفر بلوری بزاز

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1403، صفحه 83-91

https://doi.org/10.22067/jwsd.v11i1.2402-1309

چکیده
  فرسایش داخلی از متداول‌ترین علل شکست سدها است و ریزشویی یکی از انواع فرسایش داخلی محسوب می‌شود که با نشست خاک و ایجاد فروچاله همراه است. ریزشویی به طور معمول در خاک‌های ناپایدار داخلی اتفاق می‌افتد. سد بار در شهر نیشابور که بر روی پی آبرقتی با دانه بندی گسسته و موقعر رو به بالا قرار گرفته است، بعد از آبگیری دچار نشست و فروچاله شده‌ ...  بیشتر

مدیریت آب و اقتصاد
گزارش تاریخی: تمدن آبی حوزه بم

محمد برشان

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1403، صفحه 92-95

چکیده
  در قرون اولیه، بم دومین شهر عمده کرمان به حساب می‌آمده و مرکزی پررونق بوده که با سیستان و خراسان روابط تجاری داشته است. در این نوشتار گزارشی از نحوه بهره برداری از منابع آب در این منطقه ارائه شده است.  بیشتر

مدیریت آب و اقتصاد
یادبود فالکن مارک؛ دختر سرزمین برف و آب، که نگران بی‌آبی دنیا بود؛ چشم از جهان فروبست!

محمد جواد سمیعی؛ نفیسه سیدنژاد گل خطمی

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1403، صفحه 96-98

چکیده
  خانم مالین فالکن‌مارک، آب‌شناس برجسته سوئدی، در سوم دسامبر ۲۰۲۳ در سن ۹۸ سالگی چشم از جهان فروبست. او به خاطر تلاش‌های بی‌وقفه و ابداعات ارزشمندش در زمینه استفاده پایا از منابع آب برای برآوردن نیازهای انسان و اکوسیستم شناخته شده است.فالکن‌مارک در سال 1925 در استکهلم سوئد متولد شد. او در دانشگاه اوپسالا در رشته هیدرولوژی تحصیل کرد ...  بیشتر

آب، اکوسیستم و محیط‌زیست
معرفی کتاب: مدیریت آب (منابع و کاربردها)
دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1403، صفحه 99-99

چکیده
  کتاب «مدیریت آب» حاصل ده سال تلاش تیم باانگیزه و خستگی‌ناپذیری است که کوشیده با مطالعه علمی مولفه‌های مدیریت منابع و مصارف آب از ضرورت اتخاذ رویکردهای نو و توجه به مباحث جدید در مدیریت آب کشور بگوید.کتاب «مدیریت آب (منابع و کاربردها)» در 15 فصل زیر گستره وسیع «مولفه‌های مدیریت منابع-مصارف آب» را مورد بررسی دقیق قرار ...  بیشتر

انتقال آب و سازه های آبی
کنکاشی در سدسازی ایران

کاظم اسماعیلی؛ مائده اسکوهی؛ وحیده مرتضوی امیری

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1403، صفحه 100-139

چکیده
  این گزارش بر رویکرد چندوجهی سدسازی در ایران، با توجه به اهمیت و جایگاه سد‌ در ذخیره‌سازی آب،کنترل سیلاب، تولید انرژی برق آبی و پیشرفت کشاورزی تمرکز دارد. در ساخت هر سد، باید اثرات محیط زیستی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی آن مد نظر قرار گیرد و از نظر فنی کاملا ًتوجیه‌پذیر باشد. کنکاش حاضر، با هدف بررسی نقش سدسازی در توسعه منابع ...  بیشتر